Het economische herstel in Europa kan alleen duurzaam zijn als het wordt gedragen door een gezonde financiële sector. Daarom wordt het hoog tijd dat de banken hun balans schoonmaken.
KBC Groep neemt in het vierde kwartaal een provisie van 775 miljoen euro op haar Ierse kredietportefeuille, meldde de Vlaamse bank-verzekeraar. Daarmee komt de volledige stroppenpot voor KBC Ierland dit jaar boven het miljard euro uit. Tot een paar maanden geleden hield KBC vol dat maximaal 500 miljoen euro aan provisies zou volstaan. Toch is het al een hele tijd duidelijk dat KBC blijft worstelen met zijn slechte Ierse kredietportefeuille. De bank heeft er 15,5 miljard euro aan leningen uitstaan, en daarvan kijkt meer dan een kwart tegen een forse betalingsachterstand aan.
Dat KBC eindelijk meer afschrijft op zijn Ierse leningen, heeft alles te maken met de asset quality review die de Europese Centrale Bank (ECB) gaat uitvoeren. Dat is een doorlichting van de balansen van de banken, waarbij de kwaliteit van de krediet- en de beleggingsportefeuille wordt onderzocht. Op basis van de eerste indicaties over hoe die balanstest er zal uitzien, zag KBC zich genoodzaakt 2 miljard euro aan Ierse hypothecaire kredieten en 200 miljoen euro aan bedrijfskredieten te herkwalificeren als non performing loans (probleemkredieten).
De Ierse econoom en publicist David McWilliams noemde de beslissing van KBC een bewijs van het ‘come to Jesus moment for euro banks’. Daarmee bedoelt hij dat de Europese banken, onder druk van de ECB, eindelijk de tijd gekomen achten om hun zonden op te biechten: dat ze nog heel wat slechte kredieten in portefeuille hebben, en dat ze die de voorbije jaren onvoldoende hebben afgeschreven. Daardoor leken de problemen van de banksector overgewaaid; in werkelijkheid zijn nog heel wat bankbalansen aangetast.
Het siert KBC dat het een van de eerste banken in Europa is om duidelijkheid te scheppen en proactief toe te geven dat de kwaliteit van de Ierse kredietportefeuille lager ligt dan wat de boekhouding laat vermoeden. Tegelijk rijst de vraag of KBC genoeg afschrijft. De bank heeft, ook na de beslissing van vorige week, nog altijd maar 29 procent van de Ierse probleemkredieten afgedekt met provisies.
Maar veel Europese instellingen staan niet waar KBC staat. Zij hebben nog altijd niet opgebiecht welke afwaarderingen nodig zijn op hun krediet- en beleggingsportefeuille. Bij zowel de Duitse, de Franse als de Zuid-Europese banken blijft het oorverdovend stil. Net die onduidelijkheid over de gezondheid van de Europese banken remt de kredietverlening en de economische groei af. Telkens als er sprake is van een licht economisch herstel in Europa, zoals nu, blijkt dit van korte duur door een gebrek aan financiële onderbouw. In de Verenigde Staten, waar de banken al eerder hun balansen hebben opgeschoond en vers kapitaal hebben getankt, is wel sprake van een duurzame economische groei.
Daarom is het voor de Europese economie essentieel dat de banken hun kredietportefeuilles correct waarderen en, als dat nodig is, voldoende afschrijven. Tegelijk moet Europa ervoor zorgen dat er financieringsmechanismen bestaan die getroffen banken kapitaal kunnen aanreiken. Want enkel als er voldoende vertrouwen is in de financiële gezondheid van het Europese banksysteem, kan de economische crisis worden bedwongen.
PATRICK CLAERHOUT
Enkel als er voldoende vertrouwen is in de financiële gezondheid van het Europese banksysteem, kan de economische crisis worden bedwongen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier