Op zoek naar de goeie look

Of het nu is om te bluffen, zichzelf comfortabeler te voelen of respect af te dwingen, iedereen die in zaken actief is, tracht zichzelf een zo goed mogelijke look aan te meten. Trends ging na waarop u allemaal moet letten. En bij wie u kunt aankloppen als u uw imago wil opkrikken.

De tijd dat onderhandelen, overtuigen en verleiden alleen maar een mentale kwestie waren, ligt al een tijdje achter ons. In de zakenwereld zijn houding en voorkomen al even belangrijk als dossierkennis geworden. Geen wonder dan ook dat almaar meer bedrijfsleiders voor het instandhouden, verbeteren en – af en toe ook wel eens – creëren van hun imago een communicatieadviseur gaan opzoeken.

Jean-Jacques Picart van JJP Conseil is zo’n adviseur. Picart werkt onder meer samen met Bernard Arnault van de luxeketen LVMH. “Het overkomt me wel eens dat ik een diepliggend onbehagen ontwaar of dat ik intuïtief de zwakke plekken van een bedrijfsleider aanvoel,” zegt Picart, wiens onderneming zich heeft gespecialiseerd in imagoadvies voor de wereld van de luxe en de mode. Kostprijs: 2200 Franse frank voor een verkennend gesprek en honoraria die aan de ‘prijzige’ kant kunnen worden genoemd.

De topman van JJP Conseil kent Bernard Arnault intussen al vijftien jaar. Naar eigen zeggen bewondert hij Arnault, en soms voelt hij zelfs een zekere affectie voor de modekoning. Maar indruk maken, doet Arnault zeker niet. Picart: “Als ik vind dat Arnault ergens fout zit, dan zeg ik hem dat ook. Soms doet hij me zelfs eer aan door een aantal elementen uit mijn overpeinzingen over te nemen. Onlangs vertelde hij me: ‘U bent er omdat uw ideeën me soms in staat stellen een beter idee te hebben’. Ik dien hem overigens niet van advies. Ik geef hem mijn mening over de mode, de lengte van zijn haar, zijn dassen, een optreden op televisie enzovoort. Maar uiteindelijk doet hij ermee wat hij wil.”

Zwakke punten verdoezelen

Samen met de grotere aandacht die sinds de jaren ’80 wordt besteed aan alles wat te maken heeft met imago en look, hebben ook lichaamshouding – de gebarentaal en de manier van spreken – en de wijze waarop men zich kleedt een steeds grotere impact, zegt Jean-Jacques Picart. De mensen zijn gevoeliger geworden voor de boodschap die een bepaalde houding of look uitdraagt.

Wanneer men evenwichtig is en in het reine met zichzelf, dan speelt men volgens Picart geen spelletjes met zijn persoonlijkheid: het gedrag en het voorkomen weerspiegelen in dat geval alleen iemands authenticiteit.

“Maar binnen een algemene context waarin zowat alles bedrog kan zijn, met zoveel kleren, modellen en referentiekaders voor gedrag, kan men zich makkelijk uitgeven voor iemand die hipper, artistieker of rijker is dan hij eigenlijk is. Door de juiste keuze te maken, kan tegenwoordig een vrouw die met kleding van Zara rondloopt, zich gerust uitgeven voor een burgerdame. Tot na de eerste reinigingsbeurt in de stomerij.”

Authenticiteit blijft echter een belangrijk punt: “Een demonisch persoon kan authentiek demonisch zijn. Sommige grote ontwerpers of ondernemers zijn egomaniakken, mythomanen, paranoïci of onverbeterlijke ijdeltuiten. Wanneer ze dat verbergen, dan wordt het beeld vervalst. Ik tracht te werken op basis van de waarheid, maar dat maakt ook dat ik vaak aan het ruziën sla of het opgeef. Of die waarheid nu goed of slecht is, is van ondergeschikt belang. Wanneer men mij de waarheid als werkterrein biedt, dan slaag ik erin om de goede kanten te optimaliseren en de gebreken, de handicaps en de zwakke punten te verdoezelen of tenminste toch te neutraliseren. Mijn vak bestaat erin ervoor te zorgen dat de goede punten maximaal op de voorgrond komen.”

Een ‘authentieke’ kameleon dus? “Ik kan tegelijk authentiek zijn en me gedragen als een kameleon. Het is een beetje zoals in de politiek of de film. Ik ben alleen maar de 2001-versie van de imago-experts in Hollywood destijds, die sterren maakten van mensen die in beeld werden gebracht en vervolgens gesublimeerd. Personaliteiten die, dankzij een paar communicatiekneepjes, in het geheugen zijn blijven hangen van de mensen en de bedrijven.”

Volgens Jean-Jacques Picart kan de essentie van zijn stiel op een heel eenvoudige manier worden samengevat: “Ik luister, ik reageer, ik provoceer. Eigenlijk doe ik niets, de mensen betalen me voor wie ik ben.”

Voor kaderleden en receptionisten

Trends zocht ook drie Belgische consultants op die al enkele jaren hun imagoadvies slijten aan bedrijfskaderleden, tv-presentatoren of receptionisten. Monique Bourgeois, Gerd Campaert en Dany Geypen volgden alle drie een opleiding bij Color Me Beautiful (CMB), een bedrijf dat werd opgericht door de Amerikaanse Carole Jackson. Die laatste zegt zelf inspiratie te hebben gevonden in studies van psychologen, grafische vormgevers, kleuradviseurs en ontwerpers van Bauhaus, een school en een kunststroming die in 1915 werden opgericht door Walter Gropius in Weimar.

Monique Bourgeois (met kantoren in Brussel en Lasnes) heeft onder meer gewerkt met mensen uit de politiek en de showbusiness, maar ook met groepen werkzoekenden. Ze consulteerde onder meer Management Center Europe, de BBL, Volvo, Delvaux, Toyota en Procter & Gamble.

“Ik hou niet zo van de uitdrukking ‘relooker’ die men me soms toeschrijft,” zegt Monique Bourgeois. “Dat doet te veel denken aan de plaatjes van het genre ‘voor-en-na’. Ik reik de instrumenten aan en men doet ermee wat men wil. Er zijn in het leven zo van die ogenblikken dat men het tegenovergestelde wil of moet lijken van wat men eigenlijk is. Maar in de meeste gevallen vragen de mensen maar één ding: zich goed in hun vel te voelen, ook in hun tweede vel, hun kleding.”

Volgens Bourgeois is de eerste indruk (de twintig tot negentig seconden bij het eerste contact) doorslaggevend voor het vormen van een beeld over haar ‘klant’. In die korte periode evalueert ze als imagoadviseur verschillende stille boodschappen: de pigmentatie, de lichtinval, de gebarentaal, geluiden enzovoort. Op basis daarvan en van een eerste gesprek deelt ze de klant vervolgens in bij een van de vier categorieën van ‘kleur’-parameters van het CMB-systeem, die elk de naam van een seizoen dragen. Vervolgens reikt ze de manier aan waarop die parameters kunnen worden aangewend, naargelang men zichzelf wil uitdrukken of, omgekeerd, verschuilen in het privé-leven of op het werk.

Let op uw gezicht

“Het belangrijkste,” aldus Monique Bourgeois, “is nog altijd het gelaat van een persoon.” Volgens Bourgeois kan men een gelaat het best vergelijken met een lichtbron: er bestaan lampen van 50, 75, 100 en 150 watt. “Het komt er op aan die lamp die het gezicht is goed te laten uitkomen en te doen stralen ten opzichte van de lampenkap die erbij hoort, namelijk de kleren en de accessoires die men draagt. De uiteindelijke bedoeling is om de aandacht van de gesprekspartners op de lamp – het gezicht – te richten. Het gezicht is immers het hoofdkwartier van de communicatie en de plaats waar de meeste zintuiglijke kanalen samenkomen.”

Waarover gaat het? Een voorbeeld: bij ons gesprek in het daglicht droeg Monique Bourgeois een écru blouse, een kleurig sjaaltje en een bordeaux ensemble. Wanneer ze met een eenvoudig stukje hagelwitte stof plots haar blouse bedekte, sprong het contrast met het bordeaux ensemble meteen een heel pak meer in het oog. Het resultaat was dat de blik van de gesprekspartner meer naar de kleding dan naar het gelaat werd geleid en dat, wanneer hij toch naar het gelaat keek, dat er een stuk bitser uitzag en dat de sporen van de ouderdom duidelijker zichtbaar werden.

Goed om weten als men er gebruik van wil maken. Al moet steeds voor ogen worden gehouden dat het imago dat men uitstraalt een samenhang moet blijven vertonen met wat men is. Wanneer een gesprekspartner, die tegenover iemand zit die zich een bepaald imago wil aanmeten, bij zichzelf zegt: ‘die ziet er een beetje te zeker van zichzelf uit, ik zal hem wel krijgen…’, dan sorteert die denkoefening meestal een averechts effect. Hoe groter het contrast tussen twee kleuren, hoe meer het imago als formeel zal worden ervaren. Alle kleuren passen bij iedereen, “maar dan wel in nuances die eigen zijn aan de persoon en dat geldt zelfs voor wit en grijs,” zo beklemtoont Monique Bourgeois.

Om dergelijke tintenkoppels vast te leggen is er de CMB-code, “maar ook een stuk intuïtie. Ik ben nu zestien jaar aan de slag en mijn indrukken hebben zich verfijnd. Met die ervaring en die dosis intuïtie maak ik nog zelden vergissingen.”

Bij een nieuwe liefde

Gerd Campaert heeft onder meer gewerkt voor Delhaize, Helena Rubinstein, Interbrew, Schwartzkopf, de VRT en VTM. Ook zij kreeg een opleiding bij CMB, en de tactiek van de Antwerpse steunt op dezelfde principes. Vrouwen wenden zich meestal tot haar wanneer ze een belangrijke nieuwe etappe in hun leven bereiken: een nieuwe job, een promotie, een nieuwe liefde, enzovoort. Mannen doen dat vooral als ze zich er bijvoorbeeld rekenschap van geven dat ze op het werk door iemand worden voorbijgestoken – een man of een vrouw, het doet er niet toe – die er beter uitziet dan zijzelf. Meer dan de vrouwen doen ze er ook zelf wat aan nadat ze de resultaten hebben gezien bij een vriend of collega. Gerd Campaert heeft zich ook toegelegd op het uitwerken van een bedrijfsimago, zowel wat betreft de boodschap die door het personeel moet worden uitgedragen als via het optreden in uniform bijvoorbeeld.

Dany Geypen uit Geel – haar visitekaartje vermeldt Internationally Qualified Image Consultant – dan weer spitst zich vooral toe op kaderleden van Belgische banken. Naast haar CMB-werk geeft ze ook cursussen rond etiquette in de zakenwereld. In één enkele oogopslag had Dany Geypen door dat schrijver dezes niet het Sylvester-Stallonetype was en dat de hulpmiddeltjes en nuances die hier van pas zouden komen niet dezelfde waren als die voor een filmster.

Dany Geypen is visagiste van vorming en baatte ooit zelf parfumerieën uit. Ze betreurt het dat ze vroeger de mensen op een ‘kunstmatige’ wijze van advies moest dienen. Na een opleiding van twee weken bij CMB in Londen, is ze zakenetiquette gaan studeren in Miami. Met die bagage onder de arm heeft ze vervolgens een formule uitgewerkt, gebaseerd op het cijfer 20: de eerste 20 seconden van een ontmoeting, de afstand van 20 cm waarbinnen de communicatie plaatsvindt, de 20 stappen die moeten worden gevolgd om een persoonlijkheid te ontwikkelen die in harmonie is met het innerlijk…

Dany Geypen zegt dat ze graag geeft en dat ze weinig aandacht heeft voor de commercie. Tijdens haar seminaries – net zomin als tijdens ons gesprek trouwens – komt ze naar eigen zeggen niet onmiddellijk to the point. Ze verkiest eerst de ‘honger aan te scherpen’. Toch hebben we vrij vlug begrepen dat om een powerlook te creëren bij iemand met smalle schouders een klein detail vaak volstaat: schouderwatten in het colbert.

Nadat onze eetlust werd opgewekt, zijn we uiteindelijk dan toch niet helemaal met een lege maag blijven zitten. De referenties die in de brochure van Dany Geypen vermeld staan, zijn onder meer Fortis, KBC, ROC, de ASLK en Silhouette International.

Jean-Jacques Picart, Tel. 00-33-1 44 86 07 00, e-mail: jjp217@club-internet.fr

Monique Bourgeois, Tel. 02-675 39 56, 02-673 57 87.

Gerd Campaert, Tel. 03-830 03 02, 0475-59 03 98, e-mail: gerd.campaert@pandora.be.

Dany Geypen, Tel. en fax: 014-58 40 47, e-mail: dany.geypen@skynet.be

Serge Vanmaercke