Op kop in opvolgingskoers van Alan Greenspan

“De vraag is niet langer of het gaat gebeuren, maar wanneer,” aldus een topfunctionaris van de Federal Reserve Bank of Boston, die het bericht alleen anoniem geeft. Hij heeft het over het nakende vertrek van levende legende Alan Greenspan, de voorzitter van de Federal Reserve Board ( Fed), de Amerikaanse centrale bank. De topmedewerker vertrouwt ons ook de naam van de waarschijnlijke opvolger toe: Ben Bernanke, de hoogleraar Economie aan Princeton University. Sinds augustus 2002 maakt hij deel uit van het directiecomité van de Fed in Washington. Ook in andere beleidskringen in de Amerikaanse hoofdstad wordt al hardop gepraat over de wissel Greenspan-Bernanke – al is men in een presidentieel verkiezingsjaar in de VS natuurlijk niet zo vlug zeker.

De bijna 78-jarige Alan Greenspan staat al sedert de zomer van 1987 aan het hoofd van de Fed, een record. Hij heeft nog een ander – opzienbarend – record op zijn naam: als dirigent van de langste economische expansie ooit in de Amerikaanse geschiedenis, waarbij de inflatie in toom gehouden werd en de tewerkstelling zowat volledig was. Na de korte recessie die volgde op het uiteenspatten van de dotcomzeepbel, draait die economie opnieuw op volle toeren. Blijkbaar was het dan toch een wijze zet destijds van de prille twintiger om zijn carrière als klarinettist en saxofoonspeler in een swingband op een laag pitje te zetten en zichzelf de nodige tijd te gunnen om economie te studeren aan New York University. De jazzmuzikant ontpopte zich tot dirigent van de meest gewichtige economische symfonie.

Bronnen in zowel het hoofdkantoor van de Fed in Washington, als de regionale vestigingen in Boston en New York bevestigen dat Greenspan er een punt van maakt om nu in schoonheid te eindigen. Greenspan heeft altijd goed kunnen opschieten met Ben Bernanke. Economisch en monetair zitten ze op dezelfde golflengte, zo wordt bevestigd door een vergelijking van hun speeches uit de jongste maanden. Hét grote bindmiddel tussen beiden bestaat uit hun alertheid voor deflatie (een daling van het algemene prijspeil). Beiden zijn bereid om op het vlak van inflatie en bubbles risico’s te nemen, als men er maar in slaagt het deflatiespook buiten de deur te houden. De desastreuze recente Japanse ervaring én de depressie van de jaren 1930 indachtig, luidt één van de lijfspreuken van Ben Bernanke dat “de beste antideflatiepolitiek erin bestaat ervoor te zorgen dat het fenomeen nooit op gang kan komen”. Alleen over inflation targeting (het hanteren van een inflatiedoelstelling als hét richtsnoer voor het monetair beleid) zijn de heren het niet met elkaar eens. Bernanke is daar zwaar voorstander van, Greenspan helemaal niet.

Ben Bernanke werd op 13 december 1953 geboren in Augusta (Georgia) en groeide op in Dillon (South Carolina). Zijn vader werkte als theatermanager en apotheker, terwijl zijn moeder lesgaf. Ben was enig kind. Alhoewel hij prat gaat op zijn roots in het landelijke zuiden van de VS, genoot hij zijn universitaire opleiding aan de noordelijke oostkust, in Boston. Bernanke studeerde economie aan Harvard en MIT, waar hij in 1979 doctoreerde. Van 1979 tot 1985 doceerde hij aan de business school van Stanford University bij San Francisco. In 1985 verkaste hij naar Princeton University in New Jersey, waar hij tot zijn aanstelling als lid van de raad van bestuur van de Fed bleef. Dat Princeton het jongste decennium uitgroeide tot het Mekka van het academisch onderzoek in internationale macro-economie, is een prestatie die Bernanke grotendeels op zijn palmares mag schrijven.

De charmante, altijd goedlachse Bernanke koppelt een groot persoonlijk charisma aan uitzonderlijk inzicht in macro-economische en monetaire materies. Zo combineert zijn handboek Macroeconomics, geschreven samen met Andrew Abel, op een uitzonderlijke manier degelijke theoretische onderbouw met grote relevantie voor concrete problemen en fenomenen. “Ben koppelt als weinige anderen historisch inzicht en theoretische degelijkheid aan een groot inzicht in de actualiteit”, prijst James Hansen, gerenommeerd historicus aan Princeton. “Ik durf Ben de beste macro-econoom van zijn generatie noemen”, looft Christopher Sims, professor Economie aan Princeton.

Als Bernanke het roer werkelijk overneemt van Greenspan, wordt hij meteen ook beheerder van een vermaarde erfenis. Sedert zijn aantreden in 1987 (toen nog onder president RonaldReagan) groeide Greenspan uit tot megaster. Alhoewel sommigen hem verwijten dat hij via een te laks monetair beleid mee de zeepbel op het einde van de jaren 1990 op de aandelenmarkten tot stand bracht, staat Greenspan bij de meesten in het geheugen gegrift als de weergaloze monetaire maestro die de wereldeconomie zonder veel averij voorbij levensgevaarlijke klippen loodste. Denk maar aan de diverse Mexicaanse crisissen, de financiële verwikkelingen in en rond Rusland, Brazilië, Argentinië en verscheidene Aziatische landen. Denk ook maar aan de verschrikking van 11 september 2001.

Met gelijkgestemde ziel Bernanke hoeft het roer dus niet radicaal omgegooid te worden. Naast hun grote aversie voor deflatie, delen de oude en de (mogelijk) nieuwe maestro het geloof dat de rentevoeten laag kunnen blijven, zolang de productiviteit voldoende toeneemt en de loonstijgingen beperkt blijven. Ook kijken beiden met relatief grote onverschilligheid naar de wisselkoers van de dollar. De grote vraag blijft of Bernanke een even weergaloos communicator zal zijn als Greenspan. De manier waarop Greenspan niet alleen de financiële markten, maar ook de toezichthouders in het Amerikaanse Congres kon lijmen, is nu al legendarisch.

Johan Van Overtveldt

BEN BERNANKE

l Gedoodverfde opvolger

van levende legende Alan Greenspan aan het hoofd

van de Amerikaanse

centrale bank.

l Gaat prat op zijn roots in het landelijke zuiden van

de Verenigde Staten.

l Wordt door zijn vermaarde collega’s de beste macro-econoom van zijn generatie genoemd.

Net als Greenspan, gelooft Bernanke dat de rentevoeten laag kunnen blijven als de productiviteit voldoende toeneemt en de loonstijgingen beperkt blijven.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content