Ondernemen is geen bezigheidstherapie

Er gaat geen week voorbij of in België wordt een nieuwe luchtvaartmaatschappij gecreëerd. De jongste telg heet Sobelair Spirit, een maatschappij opgezet door werknemers en piloten die een bod uitbrachten op de fel geplaagde chartermaatschappij Sobelair. In de aandeelhoudersstructuur nestelde zich ook nog Deutsche Structured Finance ( DSF), een bedrijf uit Frankfurt dat twee Boeings aan Sobelair verhuurt.

Het bod van Sobelair Spirit maakte volgens kenners maar weinig kans (de beslissing over de overname van Sobelair viel afgelopen dinsdag, na afsluiten van deze rubriek). In ieder geval, Spirit beloofde een licht verlies in 2002 en bedrijfswinst vanaf 2003. Op voorwaarde welteverstaan dat het Sobelair voor een symbolische euro mocht overnemen. Over de gecumuleerde schuldenlast van 61 miljoen euro eind 2000 zou dan nog zwaar moeten worden gebakkeleid, maar dat is een te verwaarlozen detail.

Niet alleen Spirit ziet het vliegensvlug. Ook Freddy Van Gaever wilde met VG Airlines meteen de lucht in. Het Bestuur der Luchtvaart wilde eerst een businessplan op tafel, maar dat vond Van Gaever een te verwaarlozen detail.

Die andere nieuwkomer, Birdy Airlines – van het gefailleerde zakenduo Gutelman-Hasson – lanceerde zich als ‘de expert in Afrika-vluchten’. Het Bestuur der Luchtvaart maakte Birdy erop attent dat boven grote delen van het Afrikaanse luchtruim geen enkele vorm van luchtverkeersgeleiding bestaat. Maar dat is vanzelfsprekend een te verwaarlozen detail.

En we zullen maar zwijgen over Beap en United Pilot. De media-aandacht voor deze beide initiatieven van werkloze piloten is recht onevenredig met de vooruitgang in het financiële luik van deze carriers.

Voor de goede verstaander: de creatie van een luchtvaartmaatschappij is een ernstige bezigheid. Elke vorm van ondernemen is een ernstige bezigheid. Dat in Zaventem, na het debacle van Sabena, een microkosmos van allerhande initiatieven ontstond, is toe te juichen. Ook binnen een failliet staatsbedrijf steekt een grote portie ondernemerszin. Maar ondernemerszin mag niet worden verward met bezigheidstherapie uit angst voor het zwarte gat. Waarop baseerde bijvoorbeeld Sobelair Spirit zijn prognoses voor een zwart kleurend bedrijfsresultaat? Een looninlevering met één vijfde en goedkopere huurcontracten voor de vliegtuigen moeten in 2003 een bedrijfswinst opleveren van bijna 6 miljoen euro. Spirit meldde trots een ‘verschrikkelijk’ aantal nieuwe klanten, die meteen in de negen Boeings van Sobelair wilden stappen. Hun namen werden angstvallig verzwegen.

Wie gelooft dat verhaaltje? Sobelair boekte in 2000 een bedrijfsverlies van 10 miljoen euro. De maatschappij is bovendien voor 70% van zijn omzet afhankelijk van The World ofTUI Belgium, zeg maar Jetair van de familie Brackx, een vakantiemaker die bekend staat voor zijn scherpe prijzen.

Benieuwd trouwens hoe die andere gigant in de reiswereld, Thomas Cook Belgium, zal boeren met zijn vers gecreëerde luchtvaartmaatschappij. Marktkenners fluisteren dat de volle dochter eindelijk ‘realistische prijzen’ zal hanteren. Tenzij Thomas Cook Belgium onder de brede vleugels van de Duitse moeder de boekhoudkundige cijfers opsmukt. Dat komt de directie dan weer goed uit, want het personeel werd in ruil voor ‘een prestatiegericht loonzakje’ – lees: lage lonen – gepaaid met de belofte van winstdeling.

Wolfgang Riepl [{ssquf}]