Omgaan met nerds

Marc Buelens
Marc Buelens Professor-emeritus aan de Vlerick Business School.

Talent is weer ‘in’. Maar misschien wel in een andere betekenis dan tien jaar geleden. Toen hadden we allemaal talent; toen waren we allen op onze wijze uniek en moesten we al onze talenten ontwikkelen. Stilaan krijgt talent echter een andere invulling. Echt talent, extreem talent. We hebben allemaal wat tennistalent, maar in Vlaanderen hebben Wickmayer en Clijsters echt tennistalent. We kunnen allemaal wel wat zingen, maar Koen Wauters heeft echt talent.

En bedrijven hebben echt talent broodnodig. Want bedrijven zijn steeds meer extreem gespecialiseerd. Baggeren is iets anders dan speelgoed verkopen en biotechnologie is geen massa-entertainment. Zonder verregaande specialisatie maken we niet veel kans in een heel concurrentiële wereld. Maar zodra we verregaand specialiseren, krijgt elk talent een zeker nerdgehalte. Je wordt geen specialist in entertainment voor kinderen zoals Studio 100 als je wat aan de zijlijn prutst. Je wordt geen wereldleider in biotechnologie als je enkel in je vrije tijd bezig bent met biologisch tuinieren.

Op de zevende Vlerick hr-day op 9 juni merkte Wim Croonen van Genzyme zeer terecht op dat elk talent de facto een relatie is. Talent zit niet zozeer tussen de oren, maar wordt ontwikkeld als we mensen laten dialogeren. De grootste nerds hebben designers nodig, verkopers en noem maar op. Nerds zijn echter een nachtmerrie voor elke hr-afdeling, we hebben ze broodnodig, maar ze vertonen een aantal kenmerken dat hen niet bepaald ‘gemakkelijk’ maakt. Zo is empathie niet hun sterkste kant. Ze zien de wereld vaak nogal eenzijdig, sterk gespecialiseerd. Dat anderen wel eens een andere kijk op de wereld zouden kunnen hebben, kunnen ze nog begrijpen, maar dat die andere kijk ook waardevol zou kunnen zijn, is een brug te ver. En probeer maar eens in team te werken als een aantal leden het echt moeilijk heeft met inlevingsvermogen. Ja, talent is relationeel, maar de echte talenten zijn vaak einzelgängers.

Nerds zijn vaak zeer kritisch. Hun wereld is een gesloten wereld van het grote gelijk. Als hr dan een nieuw systeem voorstelt, hebben ze razendsnel de zwakke punten, en – oh horror – ook de contradicties gevonden. Het zijn kritische mensen. Terecht wantrouwen ze elke gemakkelijkheidsoplossing in hun vakgebied, want daar werken ze aan de rand, op gebieden waar elke nieuwe stap risico’s op grote vergissingen inhoudt. Maar ze wantrouwen in feite elke oplossing die ze niet zelf hebben gevonden. Ze lijden aan NIH, het ‘not invented here’- syndroom. Je kunt argumenteren dat Christoffel Columbus toch Amerika heeft ontdekt met onvolmaakte instrumenten, ze zullen je dan snel corrigeren met de opmerking dat Columbus in feite niet op zoek was naar Amerika, maar naar India.

Nerds staan ook niet te springen op coaching, laat staan op aansturing. Het zijn katten, en tracht die maar eens te hoeden. Ze houden wel van een stevige discussie met een vakgenoot. Als de baas echt meer competent is dan zijzelf, dan willen ze nog wel wat leiding aanvaarden. Maar een baas die nog meer nerd is dan de professional, is in principe niet echt een goede baas, maar wel een zeer goede professional.

Hubert De Neve van IMEC legde op de hr-day haarfijn uit dat zulke werknemers in de eerste plaats owner moeten zijn van hun eigen ontwikkeling, een ontwikkeling die op het kruispunt ligt van de zeer persoonlijke passies van kenniswerkers en de diverse organisatiedoelstellingen. De dialoog die moet tot stand komen tussen de heel persoonlijke drijfveren van elke ‘nerd’ en de soms anonieme vereisten van een bedrijf is net wat ook het relationele aspect van talent veronderstelt.

Elke hr-verantwoordelijke die professionals begeleidt, moet eerst driemaal het boek van Mathieu Weggeman ( Leidinggeven aan professionals? Niet doen!) lezen. Nerds worden enorm gedemotiveerd door allerlei (meestal zinloze) managementsystemen zoals functioneringsgesprekken, taakomschrijvingen, competentieprofielen. Zij zijn vooral te motiveren door de liefde voor het vak, door een soort passie. En de meeste ‘systemen’ zijn er vooral in gespecialiseerd passie te doden.

De toekomst ligt dus bij de bedrijven die hun nerds beter aan hun trekken laten komen. Een uitdaging voor elke personeelsafdeling. Maar misschien ontbreken er net in deze afdeling echte nerds. De meeste hr-afdelingen zijn heel ‘braaf’ en worden vaak bevolkt door mensen bij wie empathie, groepswerk, open dialoog hoog in het vaandel geschreven staan. Niet bepaald nerdachtige begrippen. Maar diezelfde hr-managers klagen wel over weinig impact, maar misschien komt dat wel omdat ze zelf te weinig die kenmerken vertonen van wat stilaan hun belangrijkste doelgroep aan het worden is.

DE AUTEUR DOCEERT MANAGEMENT AAN DE VLERICK LEUVEN GENT MANAGEMENT SCHOOL.

Marc Buelens

Je wordt geen wereldleider in biotechnologie als je enkel in je vrije tijd bezig bent met biologisch tuinieren.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content