NIEUWE STAATSHERVORMING ?

D e Sociaal-Ekonomische Raad van Vlaanderen (Serv) zet nieuwe bakens uit. Zo luidt de titel van de beleidsnota die Kris Peeters, sekretaris-generaal van het NCMV, voorlegde aan zijn partners in de Serv. In het kader van een beurtrol hanteert Peeters dit jaar de voorzittershamer in het Vlaams sociaal overlegorgaan. De nieuwe voorzitter aarzelde niet om bij uitstek federale materies op zijn aktieprogramma te zetten : de sociale zekerheid en de konkurrentiewet. Intussen speurt een Serv-werkgroep de federale bevoegdheden op die best worden overgeheveld naar de gewesten en gemeenschappen om de bevoegdheidspakketten homogener te maken.

TRENDS. Effent de Serv het pad voor de vierde grote staatshervorming ?

KRIS PEETERS. Kijk, als in het kader van de hervorming van de sociale zekerheid gepraat wordt over de invoering van een twee-pijlerstelsel en het overhevelen van de kinderbijslagen en de gezondheidszorg naar de gemeenschappen, dan moeten wij ons op dat debat voorbereiden. Ook omtrent de problematiek van de sociale lasten en de alternatieve financiering moet de Serv zijn zeg kunnen doen. Ik voel me daarin gesterkt door het feit dat de vakbonden zelf hebben aangedrongen om in het jongste Vlaamse banenplan de parafiskaliteit te betrekken.

Volgens een onlangs uitgelekte interne Serv-nota eisen de Vlaamse sociale partners voor de gewesten de bevoegdheid op over alle soorten werkgelegenheidsstimuli…

Het gaat om een louter werkdokument. Het debat daarover moet nog gevoerd worden. Dat is helemaal nog niet rijp.

Het feit dat in het Vlaamse banenplan ook plaats is voorzien voor fiskale en parafiskale maatregelen toont toch aan dat er tussen de Vlaamse sociale partners een consensus bestaat voor meer regionale zeggingsmacht op (para)fiskaal terrein ?

Laat ons zeggen dat ik ten stelligste hoop dat de federale overheid positief reageert op de vraag uit ons banenplan om een lastenverlichting door te voeren. Op die manier zouden we reeds een belangrijke stap zetten in de richting van meer fiskale autonomie. Voor het overige wil ik mij als voorzitter van de Serv alsnog niet uitspreken over de vereiste verdere stappen in de staatshervorming.

Dit najaar zitten de sociale partners op federaal vlak rond de tafel voor de onderhandeling van een nieuw interprofessioneel akkoord. In het verleden werden daarin steevast maatregelen opgenomen die tot de bevoegdheid van de deelstaten behoren, zoals de bevordering van de beroepsopleiding, de aanwerving van risicogroepen of de subsidiëring van faciliteiten voor kinderopvang. Zal de Serv dat nog langer over zich heen laten gaan ?

In het verleden werd te gemakkelijk aanvaard dat op federaal niveau maatregelen werden getroffen in de bevoegdheidssfeer van de gewesten. De Serv wil nu tijdig een overleg op gang brengen met het federale overlegforum van de Nationale Arbeidsraad. Het is eigenaardig dat tot dusver er geen enkel kontakt bestaat tussen de federale en regionale overleginstanties.

Waarom sluiten de Vlaamse sociale partners niet zelf onderling akkoorden over de materies die onder hun bevoegdheid vallen ? Er is in de tienjarige geschiedenis van de Serv bij regelmaat over gesproken, maar regionale KAO’s komen maar niet van de grond.

Uw analyse is korrekt. Het is niet uitgesloten dat het debat over regionale KAO’s terug wordt opengegooid in het kader van het debat over de loonvorming. Misschien is dat toch het moment om dat terug aan de orde te brengen. Maar het is helemaal niet duidelijk of de sociale partners wel Vlaamse KAO’s willen. Ik heb de indruk dat een aantal partners dat niet willen.

De vakbonden ?

Ja, maar ook aan werkgeverszijde bestaan er reserves tegen nog eens een bijkomend overlegniveau.

Ondertussen blijft de Serv in hoofdzaak een adviesorgaan. Hoever staat het met de vorig jaar goedgekeurde koerskorrektie waarbij de Serv zich opnieuw wil terugtrekken op het sociaal-ekonomische terrein in strikte zin ?

Die koerswending is volop bezig. Zo hebben we onlangs geweigerd een advies uit te brengen omtrent een nieuwe reglementering voor de natuurreservaten. Ik wil voluit verder die weg opgaan. Zo zullen we in de loop van dit jaar het debat ten gronde voeren over de aanwezigheid van de sociale partners in de Mina-raad, de Vlaamse Onderwijsraad en de Vlaamse Raad voor Wetenschapsbeleid.

Leden van het Vlaams parlement hadden het in het verleden nogal eens moeilijk met de Serv. Parlementsleden voelden zich vaak gepasseerd door de sociale partners, omdat die veel vroeger en intenser betrokken werden bij de besluitvorming van de Vlaamse regering. Maakt u werk van een betere verstandhouding ?

We komen vooreerst aan deze kritiek tegemoet door ons opnieuw te koncentreren op het sociaal-ekonomische. We hebben verder beslist om periodiek een kontakt te organizeren met de Vlaamse raad. Ondertussen werden ook reeds hoorzittingen in de kommissies van het Vlaams parlement aangekondigd met de Serv, met name over onze studie inzake de financiering van het milieubeleid, evenals omtrent de studie over de transfers in de sociale zekerheid die een team van professoren twee jaar geleden maakte in opdracht van de Vlaamse regering.

Welke zijn de biezondere tema’s waarrond de Serv dit jaar wil werken ?

Naast de problematiek van de homogene bevoegdheidspakketten, zijn wij volop bezig met het telekommunikatiedossier en met de relatie onderwijs-bedrijven. De telekommunikatie zien wij ruimer dan het dossier Telenet Vlaanderen. Het gaat om een sektor die van groot belang is voor de algemene ekonomische ontwikkeling van Vlaanderen. Verder volgen wij enkele federale tema’s op de voet, zoals de hervorming van de sociale zekerheid en de geplande wijziging van de wet op de vrijwaring van het konkurrentievermogen. Wij zullen ook biezondere aandacht hebben voor de intergoevernementele konferentie over de toekomst van de Europese Unie. Die is immers richtinggevend voor de positie van de regio’s, dus van Vlaanderen, in de Europese konstruktie. Ik wil voorts toch beklemtonen dat de Vlaamse sociale partners ook hun handen vol zullen hebben met de konkrete invulling van het Vlaamse banenplan.

JAN VAN DOREN

KRIS PEETERS (SERV) Wij moeten onze zeg kunnen doen over de hervorming van de sociale zekerheid.