Nieuw elitekorps in de maak

Met het oog op de strijd tegen de grote belastingontduiking stellen vier proffen de creatie van een nieuw elitekorps voor. Dat zou zowel fiscale als onderzoeksbevoegdheden hebben. Het model maakt een onderscheid tussen administratieve en strafrechtelijke fraude.

“De huidige, strikte scheiding tussen administratief recht en strafrecht belemmert een efficiënte bestrijding van de fiscale fraude”, zegt Hubert Dubois, gastprofessor procedurerecht aan de universiteit van Antwerpen en een van de vier academici die in opdracht van staatssecretaris Bernard Clerfayt (MR) meeschreef aan de actualisering van het Charter van de Belastingplichtige. Dubois: “We moeten terug naar de redelijkheid.”

Aansluitend op de aanbevelingen van de parlementaire onderzoekscommissie stelt de werkgroep de oprichting van twee nieuwe administraties voor. Enerzijds moet een federale dienst voor de fiscale fraudebestrijding (FDFF) – een multidisciplinair keurkorps van parketmagistraten, belastingambtenaren en politiemensen – van in het begin bepalen of een dossier een fiscale overtreding (administratieve fout) of een fiscaal misdrijf (strafrechtelijke fout) is. Anderzijds zal in de schoot van Justitie een fiscaal auditoraat met gespecialiseerde onderzoeksrechters de financiële criminaliteit doelgericht aanpakken. Zo kunnen bestaande structuren behouden blijven en worden geen middelen verspild.

Vele dossiers – KB Lux, Beaulieu, kasgeldvennootschappen of Forfait Buitenlandse Belasting (FBB) – draaien vast in de juridische mallemolen zonder dat de schatkist daar 1 eurocent van ziet. Dubois: “Dat frustreert de belastingcontroleurs en de publieke opinie. Je mag echter niet vergeten dat vele constructies, die vandaag ethisch niet meer verantwoord zijn, tien jaar geleden volledig volgens de wettelijke regels verliepen. De meeste vonnissen spreken de beschuldigden dan ook vrij. Dat betekent niet dat de hervorming van Justitie niet dringend is. Nu verzinken talrijke aanslagen van de fiscus in procedurekwesties of worden ze gefnuikt door incompetente onderzoeksrechters. Een snelle en efficiënte strijd tegen de fiscale fraude vereist een hertekening van de gespecialiseerde competenties bij de parketten. Persoonlijk vinden we de toekenning van politionele bevoegdheden – inclusief huiszoekingen en fysieke dwang – niet geschikt voor de belastingdiensten. Het verleden toont aan dat dit vaak leidt tot misbruik. Bovendien schendt die aanpak de rechten van de belastingplichtige. In zulke gevallen speelt de fiscus namelijk zowel rechter als partij.”

Una via

Ook steunt de werkgroep van academici de reorganisatie van Financiën en de oprichting van een parlementair comité F voor fiscale, sociale en economische fraude. Dubois: “Voorts kiezen wij resoluut voor het ‘una via’-model, zoals de parlementaire onderzoekscommissie doet. De belastingadminis- tratie behandelt principieel alle dossiers, uitgezonderd de fiscale misdrijven – lees zware, criminele belastingontduiking. In zulke gevallen neemt het parket de rechtszaak in de hand. Zo vermijd je een dubbele bestraffing. Nu moeten sommige belastingontduikers bovenop de verbeurdverklaring van hun vermogen nog een fiscale boete betalen. Dat is te veel van het goede.”

Toch wijzen de experts op een aantal fouten in de aanbevelingen van de parlementaire onderzoekscommissie, al te eenzijdig beïnvloed door de negatieve ervaringen van een veertiental gefrustreerde belastingambtenaren. Dubois: “Juridisch gezien zijn de uitbreiding van de antimisbruikmaatregel of de verlenging van de verjaringstermijnen niet nodig, want de fiscus beschikt over voldoende middelen om de belastingontduiking doeltreffend aan te pakken. Hetzelfde geldt voor de voorgestelde afschaffing van het bankgeheim, want dat bestaat in ons land de facto al lang niet meer. Je hoeft het basisrecht van iedere burger om de minst belastbare weg te bewandelen niet aan te tasten om fiscale fraude te bestrijden. Een overvloed aan regels bemoeilijkt enkel de rechtsgang.

Ten slotte pleit de werkgroep voor de invoering van een minnelijke schikking tussen de fiscus en de belastingplichtige in elk stadium van de gerechtelijke procedure. Samen met de voorafgaande beslissingen (rulings) vormt dit pragmatische compromis de beste waarborg voor een rechtvaardige inning van de belastingen.”

Door Eric Pompen/Foto Reporters