Niet bang van controverse

In het Europees Parlement zijn de debatten begonnen over de telecomplannen van eurocommissaris Neelie Kroes. Pilar del Castillo Vera speelt daarin een bepalende rol als rapporteur van de industriecommissie.

Het zijn drukke dagen voor Pilar del Castillo Vera. De Spaanse woordvoerder van de Europese Volkspartij in de commissie Industrie, Onderzoek en Energie (ITRE) van het Europees Parlement is de rapporteur van de Connected Continent-verordening, de plannen van eurocommissaris voor Digitale Agenda Neelie Kroes voor de Europese interne markt van de elektronische communicatie.

Die verordening is controversieel. Kroes wil het mogelijk maken dat een burger om het even waar in de Europese Unie een mobiel abonnement kan afsluiten. Telefoneren in Europa zou evenveel kosten als lokaal bellen, en de toeslag voor roaming zou worden afgeschaft. Op termijn geeft de verordening medezeggenschap aan de Europese Commissie over het spectrumbeleid in de Europese Unie, een domein dat de lidstaten nu exclusief voor zichzelf reserveren. Ten slotte waarborgt de verordening de zogenoemde netwerkneutraliteit — operatoren mogen niet willekeurig trafiek discrimineren — maar ze geeft een vrijkaart aan operatoren om internetdiensten met een bijzondere kwaliteit aan te bieden.

Minister van Onderwijs

Del Castillo, die geboren is in het toenmalige Spaanse protectoraat in Marokko, studeerde rechten tijdens het Franco-regime, later aangevuld met een master politieke wetenschappen aan de Ohio State University. Ze doctoreerde over partijfinanciering in westerse democratieën, werd hoogleraar en was vier jaar directeur van het sociologisch onderzoeksinstituut van de Spaanse overheid.

Ze gaat controverse niet uit de weg. Tussen 2000 en 2004 was ze minister van Onderwijs, Cultuur en Sport voor de conservatieve Partido Popular in de tweede regering van José Aznar. Ondanks massaal protest van studenten en hoogleraren drukte ze een wet door die evaluatieprocedures voor vast benoemde docenten en voor de universiteiten invoerde, en die de aanwerving van contractuele lesgevers en de oprichting van privéfaculteiten vergemakkelijkte. In het lager onderwijs voerde ze een ultraconservatief leerplan voor het godsdienstonderwijs in — een Duitse commentator noemde het “nationaal-katholiek”. En ze decimeerde het aantal uren voor kunst en muziek op school. Ze ontketende een mediastorm toen ze beweerde dat het Catalaans, Baskisch en Galicisch onder Franco niet werden onderdrukt. In 2004 stapte ze over naar het Europees Parlement.

Klachtenbus

In 2008 was del Castillo rapporteur over een verordening die een fragiel evenwicht tussen de conferentie van nationale regulatoren Berec en de Europese Commissie institutionaliseerde, tegen het idee van een superregulator bij de Commissie in. De voorstellen van Kroes ondermijnen die verordening, maar als het om de digitale agenda en innovatie gaat, is del Castillo een medestander. Ze schreef in 2010 ook het rapport voor ITRE over de digitale agenda, en ze is voorzitster van de European Internet Foundation, een discussieforum dat een breed scala Europarlementariërs samenbrengt met de industrie, de consumentenorganisaties en andere stakeholders.

Vorige week werkte del Castillo een lange reeks afspraken af, onder meer met Danielle Jacobs, de voorzitter van de internationale organisatie van telecomgebruikers Intug, die del Castillo een “dynamische mevrouw” noemt. Haar baan is des te zwaarder, omdat de Europese Commissie heeft verzuimd een formele publieke consultatie te houden. Daardoor komt alle kritiek nu bij del Castillo terecht.

Monica Horten, een Britse journaliste die doctoreerde over de lobbying rond de telecomkaderrichtlijn van 2009, is niet de enige die vindt dat de Connected Continent-verordening op sommige punten in de kaart speelt van de expansionistische Spaanse operator Telefónica en van andere grote operatoren. “Als ze haar onafhankelijkheid als parlementslid wil bewaren, zal mevrouw del Castillo voorzichtig moeten maneuvreren”, meent Horten, die haar een pluim geeft voor haar werk bij de Berec-verordening. Andere bronnen stellen dat del Castillo nog altijd achter Berec staat en vooral ook een chaos rond de roamingregelgeving wil voorkomen.

In oktober zei del Castillo in Straatsburg dat de onderhandelingen met de Commissie en de Raad over de Connected Continent-verordening niet rond zullen zijn voor de Europese verkiezingen. “Maar het zou een beetje belachelijk zijn om over zeven maanden zonder parlementair standpunt naar de kiezer te trekken”, zei ze. Als het aan del Castillo ligt, zal dat standpunt draaien rond wat “echt efficiënt” is.

BRUNO LEIJNSE, ILLUSTRATIE DAAN ROSSEELS

“Als ze haar onafhankelijkheid als parlementslid wil bewaren, zal mevrouw del Castillo voorzichtig moeten maneuvreren”