Bankiers zijn al een tijdje de gebeten honden. Nu er opnieuw bonussen toegekend worden, staan ze voor het vuurpeloton. Maar niet alle bankiers zijn slecht, net zomin als alle bonussen verwerpelijk zijn.
Wat kan er nog gezegd worden over de bankiersbonussen nadat de helft van Vlaanderen zijn opinie al heeft laten horen? Ja, de graaicultuur in de financiële sector bestaat en moet worden bestreden. Neen, eigenlijk zijn er geen bonussen nodig opdat iemand goed zijn job zou doen. Ja, ondernemingen die staatssteun kregen zouden verplicht kunnen worden geen bonussen toe te kennen zolang de overheidssteun niet terugbetaald is. Dat is perfect verdedigbaar.
Het probleem is dat de politici met hun initiatieven de indruk wekken dat het hen niet gaat om de financiële gezondheid en stabiliteit van het banksysteem. Het lijkt alsof ze de bankiers alleen maar willen straffen. Het is moeilijk om deze redenering te volgen. Laat ons een heel concreet voorbeeld nemen. Iedereen is het erover eens dat Dexia er een zootje van gemaakt heeft, en enkel dankzij tussenkomst van de overheid kon overleven. Om die shit op te kuisen, wordt er een nieuwe CEO aangesteld. Van die man verwachten we dat hij erin slaagt om een huzarenstukje op te voeren: van Dexia tegen 2014 weer een gezonde bank maken met een evenwichtige financiering, die groeit, mensen aanwerft en aandeelhouderswaarde creëert. Maar voor die zware taak zou die man vooral niet beloond mogen worden?
De overheid moet begrijpen dat niet alle bankiers slecht zijn en niet alle bonussen verwerpelijk. Want dat is zoveel als zeggen dat elke vorm van winstdeelname of prestatiebeloning afgekeurd moet worden, en dat is niet realistisch. Ten eerste is de remuneratiecultuur in België, in tegenstelling tot die van de Angelsaksische landen, niet ontspoord. Ten tweede zijn bonussen en commissies in commerciële en managementfuncties, niet alleen in banken maar evenzeer in industriële bedrijven, zo ingeburgerd dat het een illusie is te denken dat ze uitgeroeid kunnen worden. Zelfs overheidsbedrijven kennen bonussen toe. Hoe kun je bankbonussen veroordelen op basis van de staatssteun als een overheidsbedrijf als bpost dezelfde bonussen toekent aan zijn directiecomité?
Aan diverse vormen van winstdeelname en prestatiebeloning is gewoon niets verkeerd, zolang er een goede balans bestaat tussen vast en variabel loon, en zolang de loonspanning tussen de top en de basis redelijk blijft. Daarom is transparantie zo belangrijk: volledige openheid moet maken dat excessen voorkomen worden. De wet van 6 april 2010 op de corporate governance biedt die transparantie. Bedrijven zijn voortaan verplicht om gedetailleerd informatie over de toplonen te verstrekken.
Maar er zijn meer mogelijkheden voor de bedrijven om hun duit in het zakje te doen. Waarom bijvoorbeeld niet beslissen om bonussen uit te keren aan teams en niet aan individuen? Dat scherpt de teamspirit aan en kan egoïstisch of manipulatief gedrag neutraliseren. Ondernemingen moeten ook leren om de bonussen niet automatisch aan de winstevolutie te verbinden. Soms zijn andere doelstellingen belangrijker: afbouw van de schulden, vermindering van het risicoprofiel,… Ook een spreiding van de bonussen en een ‘claw back’-regeling, waarbij onterecht uitbetaalde bonussen teruggeëist worden, mogen niet ontbreken. Op die manier kan het bedrijfsleven aantonen dat een verstandig bonusbeleid een toegevoegde waarde voor de bedrijfsvoering biedt en niet zomaar een verkapte loonsverhoging is.
PATRICK CLAERHOUT
Het lijkt alsof de politici de bankiers alleen maar willen bestraffen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier