Niet al Iridium wat blinkt

De satellieten van Iridium zijn soms helderder dan de sterren aan de hemel. Maar de opstartmoeilijkheden verduisteren hun licht op de beurs.

Draadloos telefoneren van waar dan ook, het is een droom waarover tegenwoordig hard wordt gevochten. Motorola was met zijn Iridium-satellietnetwerk als eerste in de lucht en geeft nu de concurrenten het nakijken: Inmarsat, 79 telecomoperatoren uit 76 landen; Odyssey, technisch de beste, maar met een gebrek aan investeerders; Globalstar, met onder meer France Telecom, Hyundai en Alcatel, dat lijkt te berusten.

Het Iridium-netwerk telt liefst 66 satellieten. Het is immers zo dat geostationaire satellieten – dat zijn satellieten die schijnbaar stil hangen ten opzichte van de aarde – voor dit doeleinde onbruikbaar zijn. Ze zijn immers gebonden aan een hoogte van 36.000 km. Niet alleen is die afstand moeilijk te overbruggen voor een zaktelefoon, er is ook de beslist niet te verwaarlozen vertraging op de verbinding. Noodgedwongen moeten dus omlopende satellieten worden ingezet. Die zijn veel korter bij het aardoppervlak, maar hebben als nadeel dat ze rond de aarde schijnen te cirkelen. En vandaar het grote aantal in te zetten satellieten. Motorola heeft er alles aan gedaan om er van de eerste keer een echt mondiaal project van te maken. Voor het lanceren van de kunstmanen ging men niet alleen aankloppen bij de VS, Rusland en Europa, maar ook bijvoorbeeld bij Pakistan en China.

Op 23 september 1998 moest al dit moois tot leven komen. Maar het pakte anders uit… De 66 satellieten zijn er wel, alleen werken ze niet. Of ze vallen uit als vliegen op een zomerdag. Iridium 24 bijvoorbeeld viel op 8 mei 1998 volledig uit. Iridium 11 en 27 draaien volkomen stuurloos hun rondjes; Iridium 20 is niet stabiel, en Iridium 44 ontwikkelt een ongewenste rotatie. Operator Motorola heeft het inventief over inoperable. Volgens dezelfde bron heeft Iridium 71 af te rekenen met hardware failure, en heeft Iridium 21 last van electronic anomalies. Waarom de satellieten bij bosjes uitvallen is niet duidelijk – Motorola laat tegen hoog tempo de gaten in het netwerk opvullen met nieuw gelanceerde satellieten.

TELEFOONS.

En dan waren er de telefoons zelf. Het zijn echt technologische hoogstandjes, en dus peperduur: de goedkoopste versies kosten minimaal 100.000 frank… als ze er al zijn! Er was namelijk iets vreemds aan de hand: de twee producenten beweerden van elkaar dat hun telefoons niet werkten. Motorola deelde leuk mee dat Kyocera er ten gevolge van softwareproblemen maar niet in slaagde de telefoons in serie te bouwen. Terwijl Kyocera er terloops op wees dat de Motorola-telefoon helemaal niet door het FCC ( Federal Communications Committee, het Amerikaanse BIPT) goedgekeurd was voor operationeel gebruik. Overigens is dit laatste intussen wel het geval en blijkt ook Kyocera sedert half februari de software onder de knie te hebben. Maar de problemen leidden ertoe dat er voor heel Duitsland, toch geen verwaarloosbare markt, eind januari maar veertig telefoons ter beschikking waren. En voor Groot-Brittannië helemaal geen. Het aantal toestellen in België laat zich raden.

GEEN TARIEVEN.

En dan zijn er nog de twaalf aardstations of gateways, die moeten zorgen voor de aansluiting van het satellietnetwerk op het aardse telefoonnet. De software voor de taxatie (het bijhouden van de rekeningen) is niet gebruiksklaar. Geen erg: er zijn ook geen tarieven. Er is namelijk altijd gesteld dat Iridium-gesprekken zouden aangerekend worden op basis van een index, waarin onder meer de prijs zit van een hotelkamer in het gebied van waaruit gebeld wordt. Zo’n prijsstructuur vraagt natuurlijk om moeilijkheden. De 295 partners, waaronder ook onze eigen Proximus en Mobistar, hebben hierbij heel wat vragen. Net als rond de roaming-kosten. En in de allerbeste Iridium-traditie weet ook niemand wie de telefoons gaat verkopen, en tegen welke prijs.

RETURN.

Wie er alvast niet mee kan lachen, zijn de bankiers. Officieel werd het netwerk op 1 december 1998 operationeel. In het vierde kwartaal van 1998 genereerde Iridium zijn eerste inkomen: 186.000 dollar, ongeveer 6,5 miljoen frank. Daartegenover staan tot op vandaag 5 miljard dollar (175 miljard frank) aan investeringen… Met de geldschieters werd overeengekomen dat er per 31 maart dit jaar 27.000 aansluitingen zouden zijn en een bruto-inkomen van 30 miljoen dollar. Op nieuwjaar waren er 3000 aansluitingen…

TVDB