NEDERLAND- BELGIË

Als minister van Pensioenen veroorzaakte PS’er Alain Van der Biest op officieel bezoek in Zweden een schandaal door stomdronken van een receptie te worden weggedragen. Op de terugweg, bij een tussenlanding in Denemarken, wilde hij alweer laveloos politiek asiel vragen. Premier Martens moest in de Kamer namens België excuses aanbieden, maar Van der Biest bleef gewoon minister. “In Nederland zou hij zonder meer worden verwijderd,” voegt Derk Jan Eppink eraan toe in zijn hartige boek Vreemde buren. Daarin onderzoekt de voormalige assistent van de Nederlandse socialist Piet Dankert in het Europees parlement, ex-correspondent van NRC Handelsblad en huidige redacteur van De Standaard de politieke cultuur in Nederland en België.

Eppink beukt een groot aantal open deuren in, maar ramt met zoveel pit, dat zijn werk aangenaam om lezen blijft. Nochtans is het geborstelde beeld van vooral de Belgische politieke mores allesbehalve aangenaam. De kern van het verschil ligt bij de (on)macht van het parlement. In tegenstelling tot de Belgische particratie waar alles buiten het parlement om bedisseld wordt, heeft bij onze noorderburen de Tweede Kamer de broek aan. Parlementsdebatten verlopen er ook ordentelijk. De debatten in het Belgische halfrond doen wel eens denken aan geroezemoes en scheldkanonnades in een volkscafé. Die indruk stemt overeen met de weekendactiviteiten van de volksvertegenwoordigers. De Nederlander buigt zich over de dossiers, terwijl de Belg met een pint in de hand van de ene pensenkermis naar het volgende bal huppelt.

De moraal ligt voor het grijpen, maar Eppink bedient zich er opvallend weinig van. Nu en dan blijkt zelfs een sprankel sympathie voor de Belgische arrangeurs. Of het de charme van het exotische is, dan wel het finale resultaat dat de nuchtere Hollander mild stemt, wordt niet duidelijk. Hij probeert de twee culturen zakelijk te vergelijken, waarbij hij onder meer stuit op de gepolitiseerde Belgische ambtenarij. In Nederland vindt hij het spiegelbeeld ervan: daar is de politiek verambtelijkt. Onomwonden noemt hij de paarse regering een verguld zakenkabinet. In de Tweede Kamer in Den Haag vindt hij vooral semi-ambtenaren.

Ofschoon Vlamingen en Nederlanders elkaar nog altijd door en door wantrouwen, ziet Eppink de Vlaamse politiek wel meer en meer opschuiven naar het Nederlandse model. Vlamingen willen efficiëntie. Of ze hun Waalse buren dan maar van zich moeten afschudden, voegt Eppink er niet aan toe.

Derk Jan Eppink, Vreemde buren – Over politiek in Nederland en België. Contact, 302 blz., 740 fr.

LDD