N-VA staat voor meer dan staatshervorming

Kinderbijslagen en gezondheidszorg niet langer betaald uit heffingen op arbeidsinkomen, wat de loonkosten verlaagt. Beperking in de tijd van de werkloosheidsuitkering. Betere afstemming tussen werk en gezin. Het zijn enkele kernpunten van het economische en sociale programma van de N-VA.

Door Boudewijn Vanpeteghem

Door Boudewijn Vanpeteghem

500.000 nieuwe jobs tegen 2014 en een relancebeleid dat een veelvoud aan economische return verschaft. Dat spiegelde N-VA ons voor tijdens de verkiezingscampagne. Een blunder die ze prompt rechtzette, maar het kwaad was geschied. De perceptie gold: N-VA staat voor staatshervorming en verder niets. Ze heeft geen kaas gegeten van economie. Klopt dat? We bekijken van dichterbij wat er precies staat in het economische en sociale programma van de democratische Vlaamse nationalisten.

Loonkosten

N-VA wil de loonkosten verlagen door de kinderbijslagen en de gezondheidszorg niet langer te betalen uit bijdragen geheven op het arbeidsinkomen. Die structurele verlaging van de werkgeversbijdragen laat de partij gepaard gaan met een beperkt doelgroepenbeleid voor 50-plussers en voor werkzoekers in het kader van het activeringsbeleid. De loonvorming regelen op deelstaatniveau kan voor De Wever de loonkosten beter laten aansluiten op het verschil in arbeidsproductiviteit tussen de deelstaten. N-VA vraagt de sociale partners nieuwe en afdwingbare afspraken voor een verdere loonmatiging.

Werkgelegenheid

“Zo snel mogelijk meer mensen aan het werk krijgen, is voor N-VA de centrale uitdaging van de komende regeerperiode. (…) Op een moderne arbeidsmarkt moet meer dan 70 procent van de bevolking op actieve leeftijd aan het werk zijn.” Meer jobs gaan voor de partij hand in hand met meer werkbare jobs, wat een betere combinatie van arbeid en gezin veronderstelt.

Voor dat laatste lanceert De Wever de ‘tijdspaarreking’, die het tijdskrediet en systemen zoals zwangerschaps- en pal-liatief verlof integreert. Het zwangerschapsverlof bedraagt zes maanden, te verdelen tussen de ouders. De werkgever betaalt minder RSZ-bijdragen voor een zwangere vrouw. Dat moet de benadeling van vrouwen bij de rekrutering tegengaan. Naast cao’s pleit de N-VA voor Cago’s: de Combinatie Arbeid-Gezin Overeenkomsten.

Leeftijdsgebonden loonvorming moet er op termijn uit en worden vervangen door een salarispakket dat beter aansluit bij de toegevoegde waarde van de werknemer. Het arbeidsrecht moet eenvoudiger, met een eenheidsstatuut voor alle werknemers. Dat moet er tegen 2013 zijn. De veralgemeende berekening van de arbeidsduur op jaarbasis staat in het programma van N-VA, net als meer mobiliteit tussen de private en de publieke sector.

Activeringsbeleid

De Wever heeft een drietrapsraket klaar om werklozen opnieuw aan een job te helpen. Het eerste jaar ligt de nadruk op begeleiding en bijscholing. Het jaar daarop krijgen werkgevers een loonkostenpremie indien ze een werkloze aanwerven. Wie na twee jaar nog geen werk heeft gevonden, krijgt de garantie op een tijdelijke werkervaring in de nonprofit- of de (semi-)publieke sector.

De werkloosheidsuitkeringen worden beperkt in de tijd en moeten naar omhoog. Wie langer heeft gewerkt, krijgt langere tijd een uitkering. Dat gaat samen met verplichte bijscholing, het zoeken naar werk en het aanvaarden van een passende job, ook voor wie op latere leeftijd zijn arbeidsplaats verliest.

Pensioenen

De partij blijft uitgaan van het wettelijke pensioen dat kan worden aangevuld door zelfvoorzorg: groepsverzekering, pensioensparen. De effectieve pensioenleeftijd moet zo dicht mogelijk de wettelijke pensioenleeftijd van 65 jaar benaderen. Het systeem van brugpensioenen dient langzaam uit te doven. N-VA kiest voor fiscale stimuli om mensen langer aan het werk te houden. Wie na zijn pensionering blijft werken, wordt daar niet langer voor gestraft.

Voor De Wever is het definiëren van de periode waarin effectief is gewerkt en bijdragen betaald, belangrijker dan de pensioenleeftijd. Hij kiest voor een beroepsloopbaan van 40 tot 45 jaar. Er moet een sterkere band bestaan tussen het betalen van bijdragen en het krijgen van een uitkering, en het loonplafond in de pensioenen dient te verdwijnen.

Sociale zekerheid

De grotere band die N-VA bepleit tussen bijdragen betalen en uitkeringen krijgen, heeft te maken met een betaalbare sociale zekerheid en de werkgelegenheid. De partij maakt een onderscheid tussen kostencompenserende en inkomensvervangende uitkeringen. De eerste organiseert N-VA op deelstaatniveau en ze kiest voor een ‘volksverzekering’ naar Nederlands model. Iedereen, ongeacht inkomenspositie en arbeidsstatuut, moet gelijke rechten hebben voor bijvoorbeeld de terugbetaling van medische kosten en de gezinsbijslagen.

De Wever spreekt zich minder duidelijk uit over waar de bevoegdheid moet liggen voor de inkomensvervangende uitkeringen: werkloosheid, arbeidsongeschiktheid, pensioenen. “Idealiter” bij de deelstaten. Het woord idealiter doet veronderstellen dat hij dat punt van zijn programma niet zal binnenhalen. N-VA plaatst gezondheidszorg wel overduidelijk bij de deelstaten.

Lagere loonkosten en beperking in de tijd van werkloosheidsuitkeringen. Het systeem van brugpensioenen dient langzaam uit te doven.