Minister van onbestaande zaken

Luc Huysmans senior writer bij Trends

Laat de champagne maar knallen: ook over het NMBS-dossier is paars-groen niet gevallen.

644 miljard frank. Dat is de afkoopsom die u en ik mogen neertellen voor het gebrek aan politieke durf om keuzes te maken. Raken we het niet eens over de prioriteiten? Dan doen we alles. Vinden we het geld niet binnen de eerste tien jaar? We spreiden de uitgaven over twaalf tot vijftien jaar. Durft niemand aan de 60/40-investeringssleutel te raken? Vlaanderen mag meebetalen voor de tunnels, maar het geld voor de sporen moet uit de federale kas komen. Kafka had het zelf niet kunnen verzinnen.

Misschien nog het meest te onthouden uit de hele politieke kermis van de jongste weken, is dat de regenboogcoalitie – verplicht door de omstandigheden – eindelijk geld voor infrastructuur heeft vrijgemaakt. Niet evident, wanneer je het ultrabeknopte palmares van deze regering op dat vlak in het achterhoofd houdt.

Het NMBS-akkoord is een compromis naar aloude Belgische traditie. Het biedt voor elk wat wils: de PS heeft zijn 60-40-sleutel, de VLD de verwijdering van de vakbonden uit de raad van bestuur, de groenen mogen uitpakken met een prestatiecontract. Dat dit laatste door NMBS-baas Etienne Schouppe (zie ook blz. 18) ogenblikkelijk als onrealistisch werd afgeschoten, mag de pret niet drukken.

Vlaanderen mag trots zijn, orakelde minister-president Patrick Dewael (VLD). Doordat we mogen meebetalen aan enkele kunstwerken, is er een feitelijke regionalisatie. Het is een Pyrrusoverwinning: terwijl het armlastige Wallonië erin slaagt om zijn prioritaire projecten in de federale enveloppe te schuiven, moet Vlaanderen voor investeringen die een bewijsbaar hogere return zullen opleveren, zelf in de buidel tasten. In ruil krijgt Vlaanderen nog minder zeggenschap bij de NMBS, want de gewestelijke vervoersmaatschappijen worden, samen met de syndicaten, versluisd naar een strategisch comité waarvan de zeggenschap nog precies moet worden bepaald.

Of regionalisatie op zich een zinvolle oplossing is, is nog maar de vraag. Het spoor is bij uitstek een sector van schaalvoordelen in de exploitatie, en opsplitsing – van stukken infrastructuur of van de NMBS in business units – biedt beleefd uitgedrukt geen garanties op een hoger rendement.

Bovendien is Dewael feitelijk verkeerd. Het spoorwegbeleid is immers al jaren geregionaliseerd. Alleen heet de bevoegde Vlaamse minister, net als de Brusselse en vooral de Waalse, Isabelle Durant ( Ecolo). De federale minister van Mobiliteit zegt zelf eerst te kijken naar de behoeften die de verschillende regio’s opwerpen. Pas daarna kleeft ze daar investeringsbedragen op, volgens de beruchte 60/40-regel. De doelmatigheidstoetsing van de NMBS-investeringsprioriteiten, een groene eis in het federale regeringsakkoord, kiepert ze daarbij bewust overboord. De groene excellentie is dus minister van iets wat ze zelf onbestaande maakt: een federaal mobiliteitsbeleid.

Luc Huysmans

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content