Mijn excuses, beste lezer!

U heeft er niet naast kunnen kijken. Het hele spectrum aan media heeft mijn boek Management shock gelezen en kreeg er blijkbaar niet genoeg van. Mijn kennismaking met de media verliep van televisiestudio naar diepte-interview, van radiogesprek tot ongevraagde belerende commentaar. Door al die mediadrukte ben ik zowaar zelf in shock geraakt.

Nu kunt u terecht opmerken: wat heb ik daarmee te maken? Maar, beste Trends-lezer, u bent bij mijn shock betrokken, u wordt in de draaikolk van de mediageilheid naar peilloze diepten meegesleept. Stilaan begint vooral het ethisch leed te knagen, het onrecht dat u door mij en door sommige kwatongen wordt aangedaan. In een dergelijke crisisperiode geldt de fundamentele regel: bano – beslis altijd na overleg. Raadpleeg eerst altijd wijze mensen. De beste raad kwam hier van Bill Clinton: My dear Marc, spijt betuigen, veel spijt betuigen.

Misplaatste nederigheid. Hier dus mijn verontschuldigingen en mijn spijt. De klassieke openingsvraag bij al die interviews is immers: wanneer hebt u gevoeld dat er een groot probleem met onze economie in de maak was? Op dat moment verloochen ik u, beste Trends-lezer, en stel ik uit een vorm van absoluut misplaatste nederigheid: laat, zeer laat, zowat medio 2000. Geen wonder dat wakkere journalisten dan meesmuilend durven denken, en een snoodaard zelfs even schrijven: die man haakt zijn karretje aan de nieuwe hype, die man staat jarenlang zowat aan de zijlijn mee te hypen, en als de zeepbel barst, springt hij in de schijnwerpers en roept: een schande!

Een vriend, die blijkbaar veel geld heeft verloren op de beurs, stelde me de vraag waarom ik dat boek niet eerder had geschreven. En een journalist noemde mij zelfs een genie – als de publicatiedatum niet 2002, maar 1999 ware geweest.

Verteerd door groot schuldgevoel, en alert door de superkritische kwaliteitspers, ben ik dan even gaan kijken wanneer u hebt kunnen kennismaken met de grote thema’s uit mijn boek, zoals daar zijn: de beurs is voor de individuele belegger een casino, Amerikaanse managementmodellen zijn eenzijdig en dus gevaarlijk, en sommige toplonen van topmanagers zijn een topschande.

Toen werd ik pas helemaal beschaamd. Op 26 maart 1996 schrijven we: de schaamte voorbij, de hoge lonen van topmanagers weerspiegelen een verschuiving op de machtsbalans. Op 5 september 1996 verschijnt: Amerikaans voorbeeld. Achterdocht is nuttig. In dit blad hebt u op 14 augustus 1997 kunnen lezen: de beurs als piramidespel. In dat artikel schrijven we: de fundamentele reden waarom we persoonlijk geloven in de heel grote correctie… En omdat u maar niet genoeg gewaarschuwd kon zijn, schrijven we op 15 oktober 1998: Hoezo de beurs verslaan? En op 23 november 2000 is de titel van dienst: Z eg niet dat we u niet gewaarschuwd hebben.

En zo, beste lezer, nog voor de journalist victorie kraaiend zijn derde vraag heeft gesteld, heb ik u al vijf maal verloochend. Heilige Petrus, wees mij genadig. Het goede nieuws voor u is uiteraard: Trends lezen geeft u járen voorsprong.

Belachelijk maken. Waar heb ik nog spijt van? Veronderstel dat u in uw kwaliteitsmedium een grote ode laat opnemen aan een stokoude theorie: aandacht is belangrijk. Dat is het thema van de Hawthorne-experimenten uit de jaren dertig en is door de transactionele analyse in de jaren zestig vereeuwigd via het begrip stroke – dat zal elke nog groen achter de oren ziende psycholoog u graag vertellen alsof het gisteren is uitgevonden.

Veronderstel dat u de grapjes van het type de beste stroke is de loonstrook of een stroke is geen stroop nog niet afgezaagd vindt, maar dat u deze inzichten wel in een modern kleedje wilt gieten, en de idee wat wilt hypen. Dan schrijft u gewoon: selectief attentiemanagement als strategisch human-resourcesmanagementtool. Geef toe, daar zou u niet op komen. Wat een vondst.

Waar heb ik dan spijt van? Ik heb uiteraard wat spijt dat ik zo’n geniale ideeën wel eens in het publiek belachelijk durf te maken, dat ik misschien hier en daar een onschuldige journalist en zijn goed menende klant enkele ongemakkelijke ogenblikken bezorg. Maar bovenal heb ik spijt dat ik nog steeds strategisch scheid van belangrijk. Want welke hemelse poorten van hype zouden voor mij dan niet opengaan? Ademhalen is belangrijk. Daar zal elke human-resourcesmanager het wel mee eens zijn. Waarom help ik de pers dan niet door zaken te suggereren als: ademhalen als strategisch HRM-instrument. Maak nu gebruik van onze diensten en leer uw personeel selectief ademhalen. Diep als het moet (bijvoorbeeld als je in de boekhouding een kost verschuift naar een baat), rustig als het kan (bijvoorbeeld als je op tv zegt: daar wist ik niets van) en snel waar nodig, bijvoorbeeld om een vliegtuig te halen naar paradijselijke oorden.

Onvoldoende kritisch. En waar heb ik nog spijt van? Ik heb spijt dat ik in dit blad onvoldoende kritisch ben geweest. Ik hoor sommigen onder u al uitroepen: wat, nog kritischer! Maar u weet, beste lezer: alles kan beter. Een vriendelijke journalist heeft mij een e-mail gestuurd waar hij mij een column in herinnering heeft gebracht, die ik onlangs nog met schaamrood op de wangen heb herlezen.

Ja, ik heb wat te hard gespot met de ouderwetse atoomeconomie en iets te lichtzinnig gepleit voor Blown to Bits. Met mijn pleidooien voor virtuele kantoren, de kennismaatschappij en de weldaden van de informatie-explosie lag ik zonder enige twijfel mee aan de basis van de ICT-zeepbel. Mijn advocaat heeft mij gewaarschuwd dat deze bekentenis mij nu een typeslachtoffer van Deminor kan maken, want wie bekent nu zoiets?

Maar de waarheid heeft ook haar rechten. Beste lezer, als u veel op de technologiebeurzen hebt verloren, omdat u al die gehypte verhalen hebt geloofd, besef dan dat ik medeverantwoordelijk ben voor 0,0002 eurocent verlies per aandeel. Vermenigvuldigd met enkele honderden miljoenen aandelen wordt dit snel een heel grote som. Ik sluit dus niet uit dat ik mijn volgende bijdrage vanuit de gevangenis zal schrijven. Benieuwd wie er in de cel naast de mijne zal zitten.

Marc Buelens [{ssquf}]

De auteur is hoofddocent aan de Universiteit Gent en

partner van de Vlerick Leuven Gent Management School.

Ik sluit niet uit dat ik mijn volgende bijdrage vanuit de gevangenis zal schrijven.