Tony Blair kon dus toch nog wat pluimen op zijn hoed steken. Zaterdagmorgen, even voor drie uur, vond de Europese top een compromis over de meerjarenbegroting 2007- 2013.
Nee, de Britse premier kon niet nóg eens het been stijf houden. Ook zijn 24 collega’s van de club van Europese lidstaten zagen een derde onderhandelingsronde in juni 2006 echt niet zitten. Al zeker niet in dat koud aandoende Justus Lipsius-gebouw, de vaste stek voor de Europese ministerraden. Blair gaf dan maar toe. Uiteindelijk kwam er 862,3 miljard euro uit de bus. Dat ligt ergens tussen het Britse voorstel en het begrotingsontwerp van de Luxemburgers. Een ontwerp dat de Britse premier in juni met veel bombarie verwierp.
Met dit compromis op de valreep heeft de Brit zijn Europese voorzitterschap toch nog enigszins kunnen redden. Zeker in het Europese steekspel geldt dat men niet alleen gelijk moet hebben. Men moet vooral gelijk krijgen. Tony Blair kondigde in juni een grootscheepse herziening van de Europese begroting aan. Het moest nu eindelijk eens gedaan zijn met dat overwicht voor landbouw. Zo’n 43 % van het Europese manna vloeide in 2005 naar een grotendeels dirigistisch en voorbijgestreefd landbouwbeleid.
Maar die uitgaven voor landbouw blijven in het huidige scenario in beton gegoten tot na 2013. Tenzij er in 2009 toch nog een herzieningronde voor het Europese begrotingbeleid aankomt. Maar het zal dan zonder de huidige Britse premier zijn. Ook de Franse president Jacques Chirac houdt het na 2007 voor bekeken.
Het zijn redenen tot optimisme. Want de echte ster van het begrotingssteekspel op de voorbije top was de kersverse Duitse bondskanselier Angela Merkel. Het mag niet verbazen dat de Duitse media bijna lyrisch werden over haar acte de présence. Maar ook de commentaren bij de andere Europese grootmachten – en dat blijven tot nader orde Frankrijk en Groot-Brittannië – bejubelden het optreden van das Mädchen. Het leek wel alsof Helmut Kohl helemaal terug was. Angela Merkel toonde zich op geen enkel moment als euroscepticus. Volgens Britse diplomaten was een akkoord over de begroting onder Gerhard Schröder wellicht onmogelijk geweest. Britten en Fransen tegen elkaar in het harnas jagen was zijn geliefde sport.
Nee, Merkel is een bruggenbouwer. Ze bracht Britten en Fransen nader bij elkaar. Maar ook de Polen kregen hun deel van de koek. Te elfder ure – zaterdagmorgen om één uur – kreeg de oostelijke buur nog een vroegtijdig kerstgeschenk van 100 miljoen euro van de Duitsers. Na die laatste klip lag de weg breed open naar een compromis.
Met haar optreden plaatste bondskanselier Merkel Duitsland opnieuw in het middelpunt van de Europese besluitvorming. Ook de Duitse economie toont steeds meer tekenen van een heropleving. Hopelijk is het geen valse schijn. Want Europa moet zich nu opmaken voor de echte problemen. Zoals de Lissabon-agenda. Het besef dat het machtsevenwicht naar Midden-Europa is verschoven. Of een herziening van de uitgavenposten, met meer nadruk op onderzoek en innovatie. Voor die uitdagingen rest het Oude Continent weinig tijd. Ten laatste in 2015 zullen we weten of dit vermoeide, vadsige continent nog enige rol van betekenis zal spelen.
Wolfgang Riepl
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier