Meer dan baggeraar

Ook het Vlaamse baggerbedrijf DEME ontsnapt niet aan de crisis. Toch heeft topman Alain Bernard een oplossing klaar: nog meer innoveren en de CCC.

“Vroeger waren we een dredging contractor. Nu leveren we dredging solutions.” Met die ene zin vat Alain Bernard de evolutie van DEME van de afgelopen jaren samen. De Waaslander is genomineerd als Manager van het Jaar 2012, maar hij is de eerste om die pluim door te geven aan zijn zestienkoppige directieteam en de 4200 medewerkers.

“We halen steeds meer contracten binnen waarbij we zowel de engineering, aankopen, bouw en installatie doen van totaalprojecten. We baggeren, kopen het staal, laten de jackets (sokkels voor zeewindmolens) bouwen, plaatsen en helpen soms mee zoeken naar oplossingen voor de financiering, bijvoorbeeld voor havenprojecten.”

Die innovaties vertalen zich ook in concrete bedrijven en realisaties. De recent te water gelaten Innovation, een schip dat toelaat ook bij zwaarder weer windmolens te bouwen, is één voorbeeld daarvan. Het schip wordt aangestuurd door dochter GeoSea, dat funderingen legt voor windmolens op zee en boorplatformen.

Nog voorbeelden? Boortechnieken van Zwitserse tunnelbouwers worden aangewend in het baggerproces als havens in harde rotsen verdiept worden. Voor de bouw van het Belgische zeewindmolenpark C-Power pasten Filip Martens en zijn team financieel innovatieve technieken toe. DEME Blue Energy ontwikkelt voor de kust van Noord-Ierland het grootste getijdenenergieproject ter wereld. Op de Noordzee lanceert FlanSea volgend jaar een prototype van een boei voor golfenergie.

Geheim wapen

“Innovatie is hier altijd een agendapunt. Op onze raad van bestuur vraagt voorzitter Luc Bertrand geregeld naar het aantal patenten dat we hebben neergelegd”, stipt Bernard aan. DEME is 50-50 in handen van de holding Ackermans & van Haaren en van het bouwbedrijf CFE, een dochter van de Franse bouwgroep Vinci.

Het geheime wapen van DEME is het CCC. “Wel een cellule combattante, maar niet communiste. Zelfs niet marxistisch”, lacht Bernard. Het Central Competence Center ontfermt zich over projecten die ruimer gaan dan pure baggerwerken. “Denk aan de complete bouw van een haven, of een offshoreproject van a tot a.”

“Behalve dat we meer en meer actief worden als aanbieder van totaaloplossingen, richten we ook het vizier op energie, olie & gas, en mijnbouw. Afrika wordt daarbij steeds belangrijker. Onze klanten zijn grote jongens als BHP Biliton, Rio Tinto, EDF, Bechtel, RWE, Vattenfall. Dan spreek je over een andere manier over veiligheid, kwaliteit, financiën, enzovoort. Dan spreek je over zero accidents. Veiligheid en productiviteit gaan hand in hand. Een ordelijk, proper schip is een voorwaarde om efficiënt te kunnen werken.”

Bernard koestert de groepssfeer. Hij is in de eerste plaats een mensenmanager, die op zijn 57ste al een vrij goed idee heeft van de mensen die hem kunnen opvolgen. “Heel ons directieteam bestaat uit mensen die uit de praktijk komen. Je ziet snel wie leidinggevende capaciteiten heeft. Mensen die een mening hebben, oplossingen vinden. Zoiets wordt besproken in het managementteam. Daarvoor heb je geen grote hr-tabellen nodig. Het is veel moeilijker om te zeggen dat iemand net niet goed genoeg is voor de job.”

Ook Bernard moest zich op het terrein bewijzen. Hij werd geboren in 1955 in de Congolese provincie Katanga en keerde met zijn vader en diens Italiaanse vrouw op zijn vijfde terug. Na zijn studies bouwkundig ingenieur ging hij aan de slag bij Dredging International. Hij werkte onder andere mee aan de uitbouw van de haven van Zeebrugge, groeide door naar Benelux-verantwoordelijke en belandde vijf jaar geleden op de CEO-stoel.

Vertraging

Bernard zette de diversificatiepolitiek van zijn voorganger, Marc Stordiau, voort, maar paste de structuren aan de globaliserende omgeving aan. In 2008 gaf hij het startsein voor een wereldwijde rebranding. De komende jaren ziet hij de omzet stijgen naar 2 miljard euro. “Over twee jaar is de dip in Azië en Australië voorbij. Bedrijven als BHP en Rio Tinto tellen het aantal miljoenensteden die er in China en India bij komen, weten hoeveel beton, staal en mineralen daarvoor nodig zijn, en bouwen complete havens. Door de crisis en de lage prijs voor ijzererts loopt een aantal grote werken wat vertraging op, meer niet.”

Zelfs als het contract binnen is, kan het nog fout lopen. Het eerste grote buitenlandse project van dochter DEC in het Braziliaanse Santos viel tegen, en duwde de resultaten in 2011 naar beneden. “Op dat vlak zijn wij heel katholiek: alles gaat in de boeken.”

Dat hoeft geen ramp te zijn. “Mensen moeten initiatief durven te nemen, creatief zijn. Als iets mislukt, zal ik hen daar niet op nakijken.” Al wil de opperbaas van 4200 mensen van alle problemen op de hoogte zijn. “Dan pas kunnen we ze beginnen op te lossen. Dus intern moeten ze hier binnen durven te stappen.”

Innovatie is een stevig antwoord in de moordende concurrentiestrijd in de baggersector. Maar is het voldoende? “Iedereen spreekt over de grote vier: wij, Jan De Nul, Boskalis en Van Oord, maar de baggervloot van CHEC, een dochter van de China Communication and Construction Company (CCCC), is nu al de grootste. Bovendien kan het als overheidsbedrijf ruiloperaties afsluiten: zij baggeren in een ontwikkelingsland in ruil voor olie of mineralen. Puur op prijs kunnen wij niet met hen concurreren, en ze komen zeer snel met gelijkaardige technologie als de onze.”

Dus onderzoekt DEME of het een deel van zijn vloot baggerschepen uitvlagt. “Als land hebben we een pak troeven, maar het wordt ons niet altijd gemakkelijk gemaakt. Bijvoorbeeld de afschaffing van de dienst Overzeese Sociale Zekerheid baart ons zorgen. Dat zou een ramp zijn voor elk bedrijf dat expats in dienst heeft. Maar we klagen niet, de relaties met onze vakbonden zijn uitstekend, en we zoeken samen naar oplossingen om op zijn minst niet benadeeld te worden in de concurrentiestrijd.”

LUC HUYSMANS

“Als land hebben we een pak troeven, maar het wordt ons niet altijd gemakkelijk gemaakt”