Mars Attacks !

Tim Burtons “Mars Attacks !” is een bijzonder vermakelijke en anarchistische ode aan de kitsch- en campcultuur van de jaren vijftig en zestig.

Voor het betrekkelijk simpel gehouden verhaal over de invasie van een leger kwaadaardige Mars-bewoners op Aarde baseerden de Amerikaanse regisseur Tim Burton en scenarist Jonathan Gems zich op een cultreeks van 55 cartoonkaarten. Deze trading cards uit 1962 gingen in hun uitbeelding van de apocalyps zo ver dat sommige door hun uitgesproken ‘politieke incorrectheid’ destijds werden verboden. De schreeuwerige, in fel rood en groen gekleurde stijl van de kaarten werd in Burtons filmversie zoveel mogelijk behouden. Voeg daar nog Burtons liefde voor retrostijlen aan toe, en je hebt een uitmuntende campklassieker waarvan de artistieke waarde het origineel niet alleen in eer herstelt, maar zelfs ver overstijgt.

Burton dynamiteert in ” Mars Attacks !” zonder enig sarcasme het Amerikaanse presidentschap, de televisiecultuur, de doughnut en de glitter van Las Vegas. Ook zet hij de genreconventies van de rampenfilms uit de jaren zeventig en de sciencefictionfantasieën van de jaren vijftig en zestig met een zichtbaar plezier op hun kop.

Burton brengt na het fantastische ” Edward Scissorhands“, ” Batman“, ” Batman Returns” en het buitengewone ” Ed Wood” een zoveelste ode aan de kitsch van een bepaalde Amerikaanse subcultuur. Eigen aan goede pulp en camp, doorbreekt Burton op een lucide manier de maatschappelijke conventies en stelt de Amerikaanse politiek en de Amerikaanse showbizz voor als een uit hetzelfde brein ontsproten geheel.

In “Mars Attacks !” wordt aan deze twee aspecten van de Amerikaanse samenleving treffend gestalte gegeven door een exuberant acterende Jack Nicholson in een dubbelrol. Naar het voorbeeld van de rampenfilms uit de jaren zeventig is “Mars Attacks !” een sterrenvehikel. Maar Burton zou Burton niet zijn, mocht hij aan de clichés en het stereotype verwachtingspatroon van zo’n sterrensysteem zijn laconieke humor niet verlenen. Voor zowel de attente presidentsvrouw ( Glenn Close), de op sensatie beluste reporters ( Parker en Fox), de New Age-adepte ( Bening), de showman ( Tom Jones), de generaal ( Rod Steiger) of de geleerde ( Pierce Brosnan) heeft Burton een aparte behandeling in petto.

“Mars Attacks !” lijkt soms op een surrealistische popartfilm waarin de fifties- en sixtieskitsch als opperste esthetische waarden worden verheven en de beeldregie tot in de kleinste details bijdraagt tot de algemene anarchistische sfeer. Als je van de eigenzinnige verbeeldingswereld van Tim Burton houdt en niet vies bent van camp kan het plezier met “Mars Attacks !” niet op.

PIET GOETHALS

Mars Attacks ! Superieure camp.