Mag u nog klinken op uw zwangerschap?

In onze buurlanden wordt alcoholconsumptie in de zwangerschap sinds kort radicaal afgeraden. Niet zo bij ons. Kan een glaasje bier of wijn in de zwangerschap kwaad?

In de Verenigde Staten dragen wijnflessen een label dat zwangere vrouwen waarschuwt voor geboortedefecten als ze ervan drinken. Frankrijk zal dit voorbeeld volgen en heeft een pictogram klaar dat wijn verbiedt tijdens de zwangerschap. Dat label zal op de rugetiketten worden aangebracht. In Groot-Brittannië gaan stemmen op om het Franse voorbeeld te volgen. En bij ons? Dat zal afhangen van de regering die straks gevormd wordt. Uit een enquête van Wijntrends blijkt alvast dat twee op de drie respondenten dergelijke waarschuwingslabels afwijzen, ze vinden het onzin of betuttelend. Slechts één op de zeven staat achter de maatregel.

Dankzij een goed geoliede anti-alcohollobby staat alcoholconsumptie in de zwangerschap her en der op de politieke agenda. In Groot-Brittannië adviseert de regering alle zwangere vrouwen én alle vrouwen die zwanger willen worden alcohol integraal te vermijden. In de praktijk betekent dit dat vrouwen die zwanger willen worden, hun menstruele cyclus in de gaten moeten houden: geen alcohol meer vanaf dag tien tot en met twee weken voor de volgende menstruatie. Vergeet ook dat glaasje champagne bij een positieve zwangerschapstest. Het grootste risico op geboortedefecten in de zwangerschap ten gevolge van alcoholconsumptie loop je immers in het eerste zwangerschapstrimester.

Twee keer per week twee glazen

Heel wat zwangere vrouwen drinken af en toe een glaasje. Dat blijkt uit onderzoek van urinestaaltjes tijdens prenatale consultaties. Zwangere vrouwen zijn geneigd hun alcoholgebruik te onderrapporteren als daar naar gevraagd wordt, maar urineonderzoek toont dat gemiddeld 20 % van de stalen alcoholresten bevat. Dat wijst op alcoholconsumptie in de voorbije 24 uur. Uit een recente telefonische enquête bij vrouwen tussen 18 en 44 jaar, gevoerd door de Amerikaanse Centers for Disease Control, zegt de helft in de voorbije 30 dagen één tot enkele alcoholconsumpties te hebben genuttigd. Eén op de tien vrouwen zegt overmatig te drinken (ten minste vijf glazen bij elke gelegenheid). De kans dat een zwangerschap ontstaat in een context van alcoholconsumptie is dus vrij groot. Daarom raadt de CDC alle vrouwen die zwanger zouden kunnen worden aan hun alcoholconsumptie te beperken tot ten hoogste zeven glazen per week. En eenmaal zwanger, geen druppel meer.

Maar of af en toe een glaasje kwaad kan (of het nu bier, wijn of champagne is), is helemaal niet zeker. Volgens het gezaghebbende Royal College of Obstetricians and Gynaecologists bestaat er geen enkel wetenschappelijk bewijs dat lichte alcoholconsumptie schadelijk zou zijn voor de gezondheid van de foetus. In haar nieuwe richtlijnen stelt de Britse artsenvereniging dat ten hoogste twee glazen één of twee keer per week veilig is in de zwangerschap (www.rcog.org.uk).

Ook de Britse professor Moira Plant, directeur van de Alcohol and Health Research Trust aan de universiteit van West-Engeland, die al meer dan 30 jaar onderzoek doet naar de effecten van alcohol op zwangerschap, stelt dat vrouwen die af en toe een glaasje drinken zich niet te veel zorgen moeten maken. “Wanneer men het gevaar van alcoholconsumptie in de zwangerschap te streng beklemtoont, krijgen vrouwen de indruk dat ieder glas schade veroorzaakt aan de baby. Dat bezorgt een aantal zwangere vrouwen onnodige stress en schuldgevoelens,” zegt ze. Anderzijds zullen restrictieve maatregelen de hevige drinkers wellicht afschrikken.

Marleen Finoulst marleen.finoulst@trends.be