Maddens en de Van Rompuy-doctrine

De Leuvense politicoloog Bart Maddens is een zeer intelligente analist van de Belgische politieke verhoudingen. Dat blijkt ook uit zijn net verschenen boek Omfloerst separatisme. Het werk is eigenlijk een essay waarin Maddens de politiek-communautaire verhoudingen in België van de voorbije tien jaar analyseert. Maddens doet dat op een zeer heldere manier. De titel verwijst naar een toespraak van koning Albert II in 2006 waarin hij waarschuwde voor elke vorm van open of omfloerst separatisme. Een veelzeggend citaat dat kenmerkend is voor de politieke sfeer in het België van de voorbije jaren.

De politieke spanningen tussen Vlamingen en Franstaligen zijn de voorbije jaren steeds hoger opgelopen met als absolute climax de politieke crisis van 2007 toen het tot zo’n half jaar na de verkiezingen duurde voor er een nieuwe federale regering werd gevormd. Voor Maddens ligt de fout niet in eerste instantie bij meervoudig formateur Yves Leterme (CD&V), maar wel in de kiemen van een institutionele crisis die door de paars(-groene) regeringen werden gelegd. Daarbij verwijst hij natuurlijk naar de opdeling van de kieskringen in provinciale kieskringen in 2002 die het heikele dossier van de splitsing van het kiesarrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde weer op de voorgrond plaatste. Maar Maddens richt zijn pijlen vooral op de Lambermont-akkoorden van 2001 die een massa geld overhevelden naar de armlastige Franse Gemeenschap in ruil voor een paar kleine, door Vlaanderen gevraagde, bevoegdheidsoverdrachten. Volgens de Leuvense politicoloog is dat een fundamentele breuk met het verleden en hij is in het boek dan ook keihard voor de regeringen-Verhofstadt. Bij vroegere staatshervormingen (1988-1989 en 1992-1993) werden van beide kanten zware toegevingen gedaan, maar werd er ook tegemoet- gekomen aan belangrijke eisen. Dit is in 2001 niet het geval geweest en dat heeft de Belgische evenwichten fundamenteel verstoord.

Maddens toont ook aan dat alle systemen om de Franstalige minderheid in België te beschermen tot een politiek imbroglio hebben geleid zonder voorgaande. Hij stelt een soort van politieke, juridische en economische normvervaging vast die het land ondermijnt. Volgens Maddens is er dringend nood aan een nieuwe staatshervorming die België definitief in de richting van een confederatie of statenbond doet evolueren.

Geen kwantumsprong, want België telt al tal van confederale kenmerken (paritaire regering, geen nationale partijen, asymmetrische coalities, enzovoort), zo stelt Maddens. Om dit te realiseren, moeten de Vlamingen weigeren om nog tot een federale regering toe te treden zonder staatshervorming. De Van Rompuy-doctrine, noemt Maddens dat, want de premier verdedigde deze strategie in een interview in 2005. En als dat niet lukt, is er nog de Maddens-strategie (en niet doctrine zoals vaak wordt gezegd): Vlaanderen neemt een afwachtende houding aan en dwingt een staatshervorming af als de Franstaligen om geld komen bedelen. Maar die strategie is voor Maddens pas de tweede keuze na wat hij met enige zin voor provocatie de Van Rompuy-doctrine noemt.

BART MADDENS, OMFLOERST SEPARATISME: VAN DE VIJF RESOLUTIES TOT DE MADDENS-STRATEGIE, PELCKMANS, 2009, 176 BLZ, 15,50 EURO

A.M.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content