Maak van werk een spel

Marc Buelens
Marc Buelens Professor-emeritus aan de Vlerick Business School.

Ik volg de nieuwe kreten in managementland met een meer dan gewone dosis scepticisme. Maar toen twee MBA-studenten mij enkele maanden geleden op de notie gamification wezen, spitste ik de oren. Ze hadden in het kader van hun afstudeerproject de opdracht voor een consumentgericht bedrijf nieuwe distributietechnologie te ondersteunen en ze pleitten voor een gamification-aanpak. Ik gaf hun snel gelijk.

In de hele wereld spelen honderden miljoenen mensen (computergestuurde) games. Vaak kunnen ze niet stoppen. Je hebt dus te maken met supergemotiveerde werkers, sorry, spelers. Kunnen we in de bedrijven de zaken niet wat omdraaien, en ook daar van werk een spel maken? Gamification zouden we dus kunnen vertalen als: maak van werk een spel. En kunnen we dat ook niet toepassen op onze klanten? Kunnen we van onze consumenten geen ‘spelers’ maken?

De jongste generatie werknemers en klanten is opgegroeid met games. Voor velen zijn ze, als het op uitdagingen aankomt, hun natuurlijke habitat. Voor de millenniumgeneratie vormen ze de manier bij uitstek om te leren. Geef dus de uitdagingen, de harde noten, de dingen die volharding en focus vragen de vorm van een spel, en je probleem is opgelost.

Wat moet u zich daar concreet bij voorstellen? Veronderstel dat uw medewerkers onvoldoende kennis hebben van uw belangrijke veiligheidsprocedures. U hebt al alles geprobeerd, maar het interesseert hen niet. Het gaat het ene oor in en het andere weer uit. U roept een gamification-expert en u hebt een mooi budget klaar. Want vergeet dat gamification een goedkope passe-partout is. De expert zal uw probleem uiteenrafelen, samen met u een eindstatus (volledige overwinning) bepalen, allerlei tussenniveaus bepalen, de weg naar die tussenniveaus vastleggen, beloningen voor winnaars vastleggen, enzovoort. Hij zal, als hij professioneel is tenminste, peilen naar uw bedrijfscultuur (mag het lekker competitief zijn, mogen er winnaars en verliezers zijn, of moet het allemaal zeer braaf zijn?). Misschien moet zelfs met de vakbonden onderhandeld worden, want er zullen ‘prijzen’ zijn. Veronderstel dat u enkel op een speelse manier iedereen wil ‘verplichten’ de veiligheidsprocedures te kennen, dan kan bijvoorbeeld afgesproken worden dat mensen hun mail pas openkrijgen als ze minstens één element van het spel hebben gespeeld. De enige grens is uw verbeelding en het softwarebudget.

Uiteraard is gamification niet volkomen nieuw. De consumentenwereld kent al jaren spaarkaarten, getrouwheidsschema’s, zilveren, gouden en platinaniveaus. Delhaize en andere kinderliefhebbers hebben uw kroost al vele jaren verblijd met allerlei verzamelspelletjes.

Gamification is een kind van deze tijd. Want de zware technologische kanonnen worden ingezet. Je bereikt virtuele niveaus, krijgt virtuele beloningen, speldjes en badges. Psychologen huiveren al. Ze hebben de jongste jaren iedereen verwittigd dat als je gewenst gedrag uitgebreid beloont, je telkens opnieuw moet belonen. Mensen reageren namelijk zeer snel met een attitude van ‘dit moet wel erg saai werk zijn, dat ze me daar zo uitgebreid moeten voor belonen’. Of in het jargon: vergeet de intrinsieke motivatie, je moet alles ‘afkopen’.

Toch zal voor je het weet ook deze mode snel voorbij zijn. Niet omdat gamification op zich niet zou werken, integendeel. Maar wel omdat men het halfslachtig zal doen. Medewerkers zullen verplicht worden deel te nemen aan kinderachtige, slecht ontworpen ‘games’. Mensen met hoge status zullen gewoon weigeren en niemand zal tegen hen optreden. Als het vrijblijvend is, zal wie wel meespeelt snel de naam krijgen ‘geen werk te hebben’. Gamification zal dus onmiddellijk je status naar beneden halen.

Ik weet waarover ik spreek. Ik heb verschillende games ontwikkeld om managementvaardigheden aan te leren. U mag mij contacteren als u een chequeboek klaar hebt. Ik ga geen uitdaging uit de weg. Mijn vergoeding zal maar een fractie zijn van wat u zult uitgeven aan vergadertijd en vooral aan software. Tenzij we natuurlijk beslissen er een gezellig ouderwets kaartspel van te maken. Dan wordt het meteen al een stuk goedkoper en verdient Carta Mundi er ook iets aan. Contacteer mij alleen als uw bedrijfscultuur speels is, u het echt meent en het aloude motto van Eric Van Vooren rond direct marketing onderschrijft: de eerste keer lukt het toch nooit.

De auteur is partner-hoogleraar management aan de Vlerick Business School.

MARC BUELENS

De mode van gamification zal snel voorbij zijn. Niet omdat het niet zou werken, integendeel. Maar omdat men het halfslachtig zal doen.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content