CEO Bernard Gustin en CFO Jan De Raeymaeker moeten opstappen bij Brussels Airlines. Dat is pijnlijk, maar geen verrassing. De moedermaatschappij Lufthansa kijkt vooral naar de winstgevendheid. En de groeiplannen van de Belgische dochter zorgen weliswaar voor meer marktaandeel, maar te weinig financieel rendement.Zelfs in deze hoogconjunctuur kalft de winst van Brussel Airlines af.
De spanning over de toekomst van Brussels Airlines en zijn 3500 werknemers ging de voorbije dagen naar een hoogtepunt. In Frankfurt vergaderde maandagmiddag de raad van bestuur over de toekomstplannen. In de negenkoppige raad zitten vijf Lufthansa-mensen (onder wie CEO Carsten Spohr) en vier Belgische bestuurders van de vorige aandeelhouders.
CEO Bernard Gustin en CFO Jan De Raeymaeker moeten opstappen. Gustin stond aan de wieg van de luchtvaartmaatschappij, die groeide uit het in 2001 failliet gegane Sabena. Sinds 2008 was hij CEO. Gustin wordt opgevolgd door Christina Förster. Thibault Demoulin, al twaalf jaar de verantwoordelijke van de vliegoperaties, wordt operationeel directeur. Een nieuwe financieel directeur wordt nog gezocht. De Duitse Förster is sinds anderhalf jaar commercieel directeur bij Brussels Airlines. Via die functie kreeg ze een uitstekend zicht op het prijzenbeleid.
Van Förster wordt al langer gefluisterd dat ze zeer nauw aanleunt bij Carsten Spohr. Die ontpopte zich de voorbije jaren tot een beenharde saneerder in Duitsland. De daaropvolgende stakingen leidden tot een verlies van 100 miljoen euro in 2016. Maar sindsdien vliegt Lufhansa op koers. Het profiteert mee van de Duitse hoogconjunctuur, en het faillissement van een grote rivaal voor binnenlands verkeer: Air Berlin. Er is meer vraag dan aanbod aan zitjes: tussen Frankfurt en Berlijn vliegen vandaag zelfs Boeing 747’s.
Förster en Spohr namen de cijfers van Brussels Airlines steeds grondiger onder de loep. En die ogen veel makker dan de cijfers van de Lufthansa-groep. Die haalde in de eerste negen maanden van 2017 het beste resultaat in haar geschiedenis. Brussels Airlines daarentegen haalde op een omzet van bijna 1 miljard euro na negen maanden geen 4 miljoen euro nettowinst. Erger nog: Brussels Airlines leverde wel 4 procent extra bedrijfsopbrengsten, maar de bedrijfskosten stegen op hun beurt met 4,3 procent. Lufthansa lijfde de volledige 100 procent van Brussels Airlines (sinds 2009 had de Duitser al 45 procent) bovendien niet in voor een prikje, zoals wel eens wordt beweerd. De overname kostte Lufthansa ruim 70 miljoen euro door het negatief eigen vermogen en de transactiekosten.
Winst moet omhoog
Brussels Airlines breidde de voorbije jaren zijn aanbod sterk uit in Zaventem. Die strategie leverde sinds 2015 ruim een vijfde meer passagiers op, maar de omzet en de winst blijven achter ( zie tabel). Eddy Van de Voorde, transpporteconoom van de Universiteit Antwerpen, vindt die strategie van het ontslagen management bij Brussels Airlines solide, ook al gaat ze ten koste van de winstgevendheid. “De focus ligt in eerste instantie op een groter marktaandeel en een grotere absolute markt. De onderneming hoopt dat meer passagiers in een volgende fase kan leiden tot hogere opbrengsten en dus ook hogere winsten. Die druk heeft ervoor gezorgd dat de lagekostenmaatschappijen Vueling en Ryanair minder vluchten aanbieden in Zaventem.” De Belgische luchtvaartdochter biedt meer service dan de prijsvechters, maar die strategie zet de winstgevendheid onder druk.
Lufthansa vindt dat de winst dringend omhoog moet. De integratie in de lagekostendochter Eurowings moet daarom versneld gebeuren. De merknaam Brussels Airlines zal niet zo snel verdwijnen. Lufthansa plakte er een waardering op van 37 miljoen euro. Sinds het boekjaar 2016 wordt Brussels Airlines al in het lagekostensegment opgenomen in de Lufthansa-boekhouding. Het jaarverslag zegt over dat segment dat de winst klimt “ondanks de consolidatie van Brussels Airlines”. Daarnaast heeft de Lufthansa-groep een premiumsegment, met de maatschappijen Lufthansa, Austrian Airlines en Swiss.
Brussels Airlines vanuit Düsseldorf
De taak van Eurowings zou zich beperken tot rechtstreekse vluchten, zowel op korte als lange afstand. Dat kan de knooppuntfunctie van Zaventem in het gedrang brengen. “Allemaal speculatie”, reageert Helmut Tolksdorf, de woordvoerder van Lufthansa. “De integratie van Brussels Airlines in Eurowings is volop bezig. En wees maar zeker: Brussels Airlines krijgt een belangrijke rol. Het zal bijvoorbeeld weldra drie langeafstandsvluchten vanuit Düsseldorf verzorgen.” Begin januari maakte Brussels Airlines bekend dat het 400 werknemers zoekt voor die taken vanuit de luchthaven aan de Rijn. Vanuit Düsseldorf plant Lufthansa een offensief op de lange afstand. De onderneming heeft forse uitbreidingsplannen voor Eurowings. In september werd beslist tot een vlootuitbreiding voor 1 miljard euro.
De boodschap na de machtswissel luidt dat Brussels Airlines een plaats heeft in dat offensief. “De luchtvaartmaatschappij zal blijven groeien”, benadrukt Thorsten Dirks, CEO van Eurowings en bestuurder bij Brussels Airlines. Ook Etienne Davignon, medevoorzitter van de raad van bestuur, wijst erop dat de luchtvaartmaatschappij “een Belgische entiteit” blijft en langeafstandsvluchten zal uitbouwen. En dat vanuit zowel Zaventem als Düsseldorf.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier