Lost Paradise

De Japanse kaskraker “Shitsurakuen”, uitgebracht onder de Engelse titel “Lost Paradise”, zet de liefdesdood tegenover de druk van de Japanse normenmaatschappij.

Begonnen als een serie in de Nihon Keizai Shimbun (de meest gelezen krant van de Japanse zakenman), groeide Lost Paradise uit tot een nationaal fenomeen. Intussen is de tweedelige roman een bestseller geworden, kaapt het gelijknamige televisiefeuilleton een record aan kijkcijfers weg en lokte de film ongeveer 3 miljoen toeschouwers naar de Japanse bioscopen.

In het huidige Japan, waarin de economische destabilisering voor een groeiende onzekerheid zorgt, wordt de liefde gezien als laatste onaangetaste waarde en als laatste strohalm waaraan men zich kan vastklampen. Lost Paradise staat voor het romantische beeld van de intense passionele verhouding die zich bevrijdt van maatschappelijke conventies en de liefde vereeuwigt in een gezamenlijke zelfmoord.

De liefdesdood van de overspelige Kuki en Rinko op het einde is zowel een vlucht van de dagelijkse routine, als een capituleren voor de morele druk van de omgeving. Hun dood houdt tevens een radicaal afzetten in tegen de prestatiegerichte en materialistisch ingestelde Japanse samenleving die elke liefdes- en levensruimte begrenst. Dit tonen de regisseur Morita Yoshimitsu en scenarist Tsutui Tomomi aan in de reacties van Kuki’s en Rinko’s directe omgeving.

In de bijna letterlijk uitgebeelde maalstroom van liefde en seksuele begeerte tussen Rinko en Kuki, worden alle gevoelens angstvallig afgeschermd. Een buitenechtelijke relatie zorgt in elke cultuur voor problemen, maar nog meer in de Japanse cultuur, waar zelfs geoorloofde en toegestane gevoelens als smokkelwaar worden verborgen. Als het bedrog uitkomt, wordt Kuki, om het gezicht van de firma te redden, door zijn werkgever overgeplaatst naar een ander filiaal. Rinko verkrijgt geen scheiding van haar man en wordt door haar moeder niet meer erkend als dochter. Kuki’s echtgenote belichaamt evenwel het prototype van de perfecte emotionele beheersing: geen tranen, geen woede-uitbarsting of laatste omhelzing, enkel de vriendelijke wens het echtscheidingsformulier te ondertekenen en een buiging als afscheid. Het verstikkend normenbesef ten top gedreven.

Yoshimitsu gebruikt plotse overgangen van kleur naar zwartwit en ongewone omkaderingen om de groeiende opwinding tussen het koppel te illustreren. De vrijscènes contrasteren niet alleen met de mise-en-scène van de dagelijkse bezigheden, ze worden doorheen de film naar een climax gestuwd, waarin zowel de passie als de huid – zonder ooit pornografisch te worden – explicieter en poëtischer worden.

Vanaf volgende week in Brussel, Gent en Antwerpen.

PIET GOETHALS