Loonfabriek ontpopt zich tot hr-dienstengroep

Sociale secretariaten profileren zich als HR-dienstverlener om de steeds hardere concurrentie aan te gaan. De markt is verzadigd en er woedt een prijzenslag. Een nieuwe consolidatiegolf dient zich aan.

De HR-dienstverlener biedt een waaier van diensten aan – zowel op maat van kmo’s als van grote bedrijven. Dat gaat van hulp bij het opstarten van een bedrijf, het aanwerven en opleiden van medewerkers, tot de administratieve afhandeling van personeelszaken en bijstand bij sociaal overleg. Die evolutie kwam er omdat de markt van de loonberekening zo goed als verzadigd is en omdat bedrijven steeds meer niet-kerntaken uitbesteden. Er zijn sociale secretariaten, zoals SD WORX, die resoluut voor internationalisering kiezen om hun verdere groei te bestendigen. Andere secretariaten zien nog voldoende groei op de binnenlandse markt.

Een van hen is GROEP S. Gedelegeerd bestuurder Gonzales Stubbe: “De toekomst van sociale secretariaten ligt in het uitbreiden van hun dienstverlening en het nog meer ondersteunen van werkgevers. We verzorgen de loonberekening en het opmaken van sociale documenten. We geven advies over het managen van personeel. Maar we kunnen nog een stap verder gaan en een deel van het managen van personeel zelf overnemen. We kunnen met andere woorden de taken of een deel ervan overnemen van de personeelschef.”

Groep S lanceert deze nieuwe dienst begin volgend jaar en het werft daarom een honderdtal mensen aan. Het sociaal secretariaat mikt daarbij vooral op kleine bedrijven die zich geen personeelsmanager kunnen veroorloven.

Groep S, een vzw, werd opgericht in 1939 en is het eerste erkende sociaal secretariaat in België. Het telt 32 agentschappen over het hele land en heeft meer dan zevenhonderd werknemers. Het sociaal secretariaat beschikt over een klantenportefeuille van meer dan 77.000 aangesloten bedrijven en zelfstandigen. Dat betekent meer dan 360.000 loonberekeningen per maand voor bedrijven uit de private en de publieke sector; groot en klein. Groep S is marktleider in de distributiesector, de bouwsector en aanverwante sectoren. Het secretariaat is in alle sectoren aanwezig. Naast de kernactiviteiten biedt het, onder de naam Groep S Management Services, bemiddeling bij interim, verzekeringsbemiddeling, human resources management, rekrutering, selectie, evaluatie en outplacement, sociaal-juridische begeleiding en rechtsbijstand, opleidingen, medische controle en preventie- en risicobeheer.

HR-markt: 5,5 miljard euro

Karel Plasman, gedelegeerd bestuurder van ACERTA, mikt eveneens op groei via de hr-consultingsactiviteiten. “Personeelsadministratie, advies rond hr-beleid, werving en selectie, opleiding, worden almaar vaker uitbesteed. De personeelsafdeling krijgt zo de tijd zich meer met het strategische beleid bezig te houden. We merken immers een toegenomen aandacht voor het personeelsbeleid, ook in de raad van bestuur. Dat komt door de vorming van de comités in die raad, zoals het remuneratiecomité. Een studie van McKinesy schat de mogelijke hr-dienstenmarkt in België op 5,5 miljard euro. Er is dus nog voldoende ruimte om te groeien.”

De topman van Acerta ziet ook groeimogelijkheden in het segment loonberekening: “De publieke- en de social-profitsector, die nog steeds zelf hun loonberekeningen uitvoeren, vinden steeds vaker de weg naar een sociaal secretariaat. Om dit marktsegment te benaderen, hebben we enkele jaren geleden Acerta Public opgericht. Dit jaar leverde dat al twee nieuwe contracten op: de Federale Overheidsdienst Personeel & Organisatie, en de Politie. Samen met EDS implementeren we een e-hr-project van de federale overheidsdienst. De nieuwe geïntegreerde politie heeft ons gevraagd het payroll systeem te vernieuwen. Ook hier werken we samen met EDS. Hierdoor staan we in voor meer dan 200.000 loonberekeningen binnen de overheidssector. Wat goed is voor 23 % van de markt.”

Acerta, ontstaan in 2001 door een fusie van de dienstengroepen van de Boerenbond en het Verbond van Kristelijke Werkgevers en Kaderleden (VKW), zag zijn winst vorig jaar toenemen met ruim 10 miljoen euro tot meer dan 18 miljoen euro. De groep realiseerde in 2006 een omzet van 106 miljoen euro. Hij telt 1008 werknemers verspreid over 16 kantoren in Vlaanderen en Brussel. In Wallonië is de groep actief onder de naam Alia, met 80 medewerkers en 7 kantoren. De poot Acerta Sociaal Secretariaat is marktleider in zijn branche met 40.000 aangesloten werkgevers. Naar aantal werknemers is het nummer twee. Hetzelfde geldt voor het kinderbijslagfonds. In een andere poot, het ondernemingsloket, is Acerta eveneens marktleider met 12.560 inschrijvingen. Op de markt van hr-consulting beschikt de groep over Acerta Consult en Kern Selection.

Zowel Acerta als Groep S zijn aanwezig in het buitenland, maar beschouwen dat vooral als een extra dienstverlening aan hun klanten. Acerta werkt hiervoor samen met het Brits-Amerikaanse Ceridian, een van de grootste loonadministratiebedrijven ter wereld. Groep S beschikt in Frankrijk over een filiaal, Globalis. “Het doel is Belgische ondernemingen die ook in Frankrijk gevestigd zijn dezelfde service te geven als in België. Ook de Franse bedrijfswereld toont interesse voor onze diensten. Maar een verdere internationale uitbreiding is geen prioriteit,” zegt Gonzales Stubbe.

De jonge hr-dienstengroep ATTENTIA mikt ook op binnenlandse groei. Hij bestaat sinds februari 2006 en bundelt vier kleinere hr-dienstenbedrijven: het sociaal secretariaat Seco-M, het Kinderbijslagfonds van Brabant en Alfa Aurora, de medische preventiediensten Agathos-IID en Intermedical, en het sociaal verzekeringsfonds Maas en Schelde. De groep telt meer dan vijfhonderd medewerkers. Gedelegeerd bestuurder Carine Huysveld: “Onder impuls van de werkgeversfederatie Agoria hebben deze vier bedrijven, die elk prat kunnen gaan op een rijke ervaring, zich gebundeld. Door onze krachten samen te smelten, kunnen we beter tegemoet komen aan de groeiende vraag bij klanten naar een totaalpakket aan hr-dienstverlening.”

De strategie van Attentia bestaat erin de concurrentie niet na te bootsen, maar naar originele oplossingen te zoeken. “We willen onze klanten een grotere adviesportefeuille met een hoge toegevoegde waarde aanbieden. Het sociaal secretariaat Seco-M is gekend voor zijn innovatieve IT-toepassingen voor human resources doeleinden. Onze klanten kiezen vooral voor onze IT-toepassingen omwille van hun flexibiliteit en het maatwerk dat we kunnen bieden,” zegt Huysveld. Daarbij richt Attentia zich zowel naar kmo’s als grote ondernemingen.

“Vooral bij de kmo’s verwachten we een groei. Ze zullen meer en meer informatiseren. Daarom ontwikkelen we aangepaste producten voor deze ‘vernieuwende’ ondernemer. Een voorbeeld hiervan is Alisa, dat het berekenen van de lonen online en in real time mogelijk maakt. Het voornaamste voordeel is dat de zaakvoerder of zijn accountant geen rekening meer hoeft te houden met de openingsuren van het sociaal secretariaat. Vergelijk het met online bankieren. De zaakvoerder geeft alle loongegevens in via het internet en alles wordt berekend. Hij kan de loonbrieven nadien zelf printen,” vertelt Huysveld. De nieuwe dienst richt zich naar bedrijven tot vijftig werknemers.

Attentia wil, via aangepaste producten, ook groeien in het segment van de grote ondernemingen. “We benaderen elk segment met een apart dienstenaanbod. Elk segment heeft andere behoeften en vergt dus een andere benadering. Ook intern hebben we ons zo georganiseerd.”

Prijzenslag

De concurrentie is bikkelhard. “Er is duidelijk een prijzenslag aan de gang,” merkt Huysveld op. “Het komt er dan ook op aan zich intern efficiënt te organiseren en de kosten te optimaliseren. Met dezelfde middelen meer groei realiseren, is de grote uitdaging. Die groei moet vooral komen van een goede dienstverlening en niet zozeer door meer loonberekeningen. Er ontstaan wel nieuwe bedrijven, maar dit aantal is te beperkt om voldoende te kunnen groeien. Bovendien zijn die nieuwe bedrijven veelal kmo’s. Het aantal nieuwe loonberekeningen die er bij komen, is dan ook beperkt. Tenzij je natuurlijk grote bedrijven kan overtuigen bij de concurrentie weg te gaan. Dat lukt deels door te spelen op de prijs, maar vooral door de toegevoegde waarde die onze diensten leveren en door snel in te spelen op de evoluties op de markt.”

Topman Gonzales Stubbe van Groep S ontkent niet dat er een prijzenslag woedt, maar wil daar niet aan meedoen. “Een prijzenslag is niet de manier om nieuwe klanten naar een sociaal secretariaat te lokken. De voornaamste manier om klanten te binden, is een volledig aanbod zowel op het vlak van loon- als van hr-administratie. We werken niet onder onze kostprijs, maar veel meer rekenen we toch niet aan. We zijn immers een vzw en hebben dus geen aandeelhouders die jaarlijks een dividend verwachten. Overigens moet het volledige dienstenaanbod bekeken worden.

“Sommige sociale secretariaten bieden zeer scherpe prijzen aan, maar doen klanten bij elke vraag die ze hebben, bijbetalen. Zo loopt de factuur vaak hoog op. Wij pakken het anders aan en bieden een ‘all in’formule. Dit is het mutualiseren van de risico’s voor tussenkomsten. Het voordeel voor de klant is dat hij op voorhand kan budgetteren, wat er ook op sociaal vlak gebeurt. Als we drie maanden de sociale onderhandelingen moeten begeleiden, kost dat geen euro meer voor het bedrijf. Anderzijds veranderen klanten niet vlug van sociaal secretariaat. De vertrouwensband die er bestaat tussen een bedrijf en een sociaal secretariaat wordt niet zo-maar opgeblazen en opnieuw opgebouwd met een andere partner.”

Ook Acerta doet niet mee aan een prijzenslag. “Een prijzenslag doet heel wat sociale secretariaten pijn. De marges zijn sowieso al klein. Veel ruimte voor een prijzenslag is er dus niet. Het afsnoepen van klanten is evenmin de juiste groeistrategie. Overigens, niets belet een bedrijf om zijn lonen te laten berekenen door het ene bureau en bij een andere groep aan te kloppen voor assistentie bij werving en selectie.

“Bedrijven en zelfs particulieren zijn klant bij meer dan één financiële instelling. In onze sector moet dat ook kunnen. Alles draait rond de service die wordt geboden. Als die goed is, is de kans groot dat het bedrijf overstapt. Degene die de meeste toegevoegde waarde kan bieden als hr-dienstenbedrijf – loonberekening is daar slechts een onderdeel van – groeit. Niet hij die de meeste klanten kan weglokken bij de concurrentie,” zegt Plasman.

Consolidatie verwacht

Er zijn nog een veertigtal sociale secretariaten actief in België. Begin de eeuwwisseling fuseerden een aantal tot grotere entiteiten. De zes grootste groepen hebben ongeveer driekwart van de markt in handen. Die consolidatie kwam er vooral om financiële redenen. Een aantal secretariaten had financiële problemen en kon de evolutie naar een bredere hr-dienstengroep niet volgen.

De grote spelers verwachten een nieuwe consolidatiegolf. Gonzales Stubbe: “Er bestaan nog altijd enkele kleine, regionaal gebonden, sociale secretariaten met een beperkt cliënteel. Die zijn gedoemd om vroeg of laat te verdwijnen. Zij kunnen immers niet dezelfde diensten als de grotere groepen aanbieden.” De gedelegeerd bestuurder van Groep S ziet daarnaast meer ruimte voor samenwerking, bijvoorbeeld op het vlak van het updaten houden van de loonmotor of het analyseren van wetteksten.

Carine Huysveld denkt ook aan nieuwe samenwerkingsmogelijkheden. “In onze sector liggen de IT-kosten enorm hoog ten opzichte van de totale kosten. Een loonmotor ontwikkelen en die actueel houden, kost handenvol geld. Bovendien maakt het niet uit of er 200 dan wel 200.000 loonberekeningen moeten gebeuren. De kostprijs blijft even hoog. Daarom denken we bijvoorbeeld om onze loonmotor te verhuren aan collega’s/concurrenten. Zo kunnen we onze vaste IT-kosten binnen de perken houden en komt er ruimte vrij om nog meer extra diensten ontwikkelen. We richten ons daarbij vooral naar de kleine en middelgrote sociale secretariaten.”

Karel Plasman voorspelt een scenario zoals in de banksector: minder spelers over vijf jaar en een kleiner kransje grote groepen. “Kijk naar de banksector. Zo’n twintig jaar geleden telde de sector 140 banken. Nu resten er nog vier grote spelers die de markt domineren. Bovendien breidt het aantal aanbieders in onze sector uit. Vroeger moesten we enkel concurreren met andere sociale secretariaten. Nu komen ook uitzendkantoren, aanbieders van informatietechnologie zoals SAP en Oracle, consultantbedrijven zoals Hewitt en Mercer, en BPO-specialisten zoals Accenture en Arinso, hun geluk beproeven. Via overnames of allianties zullen deze nieuwe aanbieders zich sterker willen inbedden in de sector. Bovendien kan er op termijn onder Europese druk een consolidatie van de sector komen. Want ook wij vallen onder de zogenaamde Bolkesteinrichtlijn over de vrije dienstverlening.”

Hilde Vereecken