Ford Genk is niet de enige autoproducent in Limburg. Atelier Janssen Kaulille vond een niche in maatwerk voor de transportsector in de afvalindustrie. De groei voor de onderneming uit het noordoosten van Limburg komt uit steeds verdere exportmarkten.
Gunter Janssen (37) stond in zijn jeugdjaren en na de schoolbanken jarenlang zelf op de werkvloer bij NV Atelier Janssen Kaulille (AJK). En dat is eraan te merken. In de enkele voetbalvelden grote werkhal slaat de gedelegeerd bestuurder boven het gegalm, gehamer en geknetter van laswerk uit een praatje met zowat elke werknemer. “Ik ken 90 procent van de mensen bij hun voornaam”, zegt hij.
Atelier Janssen Kaulille is nog een echte werkplaats. De onderneming in het noordoosten van Limburg, op een boogscheut van de Nederlandse grens, is een specialist in afvalcontainers en transportmateriaal voor grondverzet (afbraakwerk). AJK maakt onder meer afvalpersen, containersystemen, aanhangwagens, kiepwagens. De klanten zijn grote afvalverwerkers, zoals winkelcentra, de voedingssector, recyclagebedrijven, grondwerkers, ziekenhuizen.
“We werken ook samen met vrachtwagenbouwers zoals Mercedes, Scania en Volvo”, zegt Gunter Janssen. “Wij koppelen onze systemen aan hun vrachtwagens. Dat kunnen dus grote orders zijn tot bijvoorbeeld duizend stuks. Maar we bewerken ook vrachtwagens van eenmanszaken. Het is altijd maatwerk.”
Een getuige daarvan is de buitenwerf met al het afgewerkte materiaal in steeds weer andere maten, vormen en kleuren. De afvalpersen voor de winkelcentra bijvoorbeeld zijn waterdicht. De inhoud van drie tot vier containers wordt tot één container samengedrukt. De vloeistof in bijvoorbeeld vervallen yoghurtverpakkingen mag dan niet lekken.
Kwetsbaar
Geen enkel product is standaard. Dat valt ook meteen op in het atelier, waar een honderdtal mensen werkt. Slechts één robot komt eraan te pas, voor verfijnd laswerk. AJK investeerde vorige zomer ook 2,5 miljoen euro in een nieuwe straalmachine, die het roest verwijdert voor de containers worden geverfd.
Maar de geringe automatisering maakt de onderneming ook kwetsbaar. “Tien jaar geleden was Duitsland voor ons een heel belangrijke markt. Maar dat hebben we continu zien afnemen”, verklaart Janssen. “Onze lonen zijn 20 procent duurder. Bovendien hebben de Duitsers een werksysteem met variabele uren. Als er veel orders zijn, draaien ze langere werkweken voor hetzelfde loon. Wij kunnen uiteraard ook langer werken. Maar ik moet mijn personeel voor die overuren tegen 150 procent betalen. Met Duitsland kunnen wij niet meer concurreren.”
Duitsland is geen alleenstaand geval. Ook in Nederland en Frankrijk, waar de lonen 15 procent goedkoper zijn, slinken de orders. “Om nog maar te zwijgen van onze concurrentiepositie in de zuiderse en de Oost-Europese lidstaten”, zucht Janssen. “We strijden in de Europese Unie niet met gelijke wapens.”
De sluiting van Ford Genk is eveneens een opdoffer. Diverse klanten gebruikten materiaal van AJK voor het afvalbeheer op de reuzensite. “Wat mij betreft, is het al vijf na twaalf”, duidt de ondernemer op de hoge loonkosten, “het oerwoud aan belastingen” en het gebrek aan daadkracht van de regeringen in het land.
Gedoofd licht
Het zoveelste geklaag van een misnoegde ondernemer? Gunter Janssen merkt het aan het orderboekje. Eind augustus vierde de onderneming haar vijftigste verjaardag. Vader Jacques begon in 1962 in een schuur in het nabijgelegen Achel met de productie en herstelling van landbouwmateriaal. In de jaren zeventig volgde de huidige activiteit. In 2007 won AJK daarmee de Ambiorixprijs, de onderscheiding van de werkgeversvereniging VKW Limburg voor een knappe onderneming in de provincie. “Het was voor vader en de werknemers zeker een mooi eerbetoon”, vindt Gunter Janssen. In 2011 werd Gunter de enige gedelegeerd bestuurder. Hij kocht zijn drie broers uit. Vader Jacques (74) kent de spelregels sinds de verkoop. Hij moeit zich niet langer met de business. Hij komt enkel af en toe eens langs voor een babbel.
Gunter Janssen zag sinds die overname niets dan groei, nog tot voorbij augustus en het bedrijfsfeest. “Maar het lichtpunt dat we zagen, is weg. Sinds vorige maand is er een gevoelige dip. We hebben werk tot eind januari. Wat er daarna komt, weten we nog niet.”
Nu concurreren met de buurlanden niet langer kan, moeten de verre exportmarkten de groei waarmaken. Uit het Afrikaanse Mali kwam een order voor achttien speciale kiepwagens voor het gebruik in goudmijnen. Ze hebben een laadvermogen van 60 ton. Een zijde van het atelier is gereserveerd voor een fikse order uit China. Het Nederlandse vrachtwagenmerk Ginaf bestelde veertig kiepwagens. Het Nederlandse bedrijf werd vorig jaar in november van het faillissement gered door het Chinese China Hi-Tech Group (CHTC).
Maar opnieuw blijft Gunter Janssen met beide voeten op de grond: “We kunnen op die markten terecht zolang ze zelf de nodige kennis niet in huis hebben.” Want zodra ze die vergaard hebben, is het exportfeest afgelopen.
WOLFGANG RIEPL
“We kunnen op de verre exportmarkten terecht zolang ze zelf de nodige kennis niet in huis hebben”
Gunter Janssen
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier