Speciale bieren rijpen op houten vaten, ook foeders genoemd. Het vak van kuiper, die zulke vaten maakt en onderhoudt, is een uitstervend beroep.
Houten vaten
Houten vaten van 50 liter waren lang de norm om bier te vervoeren van de brouwerij naar de cafés. Die vaten zijn inmiddels verdwenen en vervangen door vaten van inox. In vaten van inox blijft de kwaliteit van het bier behouden. Grote houden foeders worden nog altijd gebruikt, vooral voor het rijpen van speciale bieren zoals geuze, lambiek en Rodenbach. Hout heeft een invloed op de smaak van het bier door het looizuur dat het afgeeft.
Liggen of staan
De Roeselaarse Brouwerij Rodenbach, die behoort tot Palm Breweries, heeft staande vaten die ietwat taps toelopen met een inhoud van 18.000 liter. Rodenbach heeft 294 van zulke vaten, waarvan er zo’n 250 in gebruik zijn. Lambiek is bier met een spontane gisting, dat als basis dient voor onder meer geuze. Die bieren worden in de Zennevallei gerijpt in liggende vaten, ook pijpen genoemd. De geuzebrouwerij Boon heeft meer dan 130 foeders, waarvan de grootste een inhoud van 12.500 liter heeft. De geuzebrouwerij Lindemans heeft twintig foeders van elk 10.000 liter.
Uitstervend beroep
Brouwerij Rodenbach heeft een eigen kuiperij en ze heeft twee kuipers in dienst. Dat is een uitstervend beroep. Kuipers controleren en herstellen de foeders, legen en vullen de vaten en reinigen de foeders nadat het bier er twee jaar in heeft gerijpt. Nieuwe kuipen en foeders komen vooral uit Frankrijk, uit de streek rond Straatsburg. Door hun omvang moeten ze in de brouwerij worden gemonteerd. “De foeders worden als een puzzel in elkaar gezet”, zegt Paul De Witte, een van de kuipers van Rodenbach. Ook in Italië, Spanje en Portugal zijn er fabrikanten van vaten.
Duigen en MASTIEK
Foeders bestaan uit duigen. Dat zijn planken die licht rond en aan de lange kanten schuin geschaafd zijn. Tussen de planken wordt riet met voedingsmastiek aangebracht om het vat dicht te maken. Rond de duigen monteren kuipers ringen die het vat bijeenhouden. Als er vloeistof in het vat komt, zet het hout uit en komen de ringen onder spanning. Paul De Witte benadrukt dat bij het monteren geen schroef, spijker of lijm te pas komt. z
40 duizend euro
kost een vat van 180.000 liter volgens Rudi Ghequire, de brouwmeester bij Brouwerij Rodenbach. Een vat gaat honderd jaar mee.
7 stammen
zijn nodig om een foeder van 180.000 liter te maken, zegt kuiper Paul De Witte. “Je gebruikt eerstekeuzeeik met zo weinig mogelijk knopen.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier