Kruibeke is de beste zakengemeente

Waar is het goed zakendoen in Vlaanderen? En in welke gemeenten zitten de gezondste bedrijven? Trends zocht het uit en kwam terecht in Oost-Vlaanderen.

Vanaf heden en gedurende een jaar mag Kruibeke de titel voeren van Beste Zakengemeente van Vlaanderen. Dat is het resultaat van een onderzoek van Trends en het handelsinformatiebureau B-information. Kruibeke kwam als primus naar voren in een klassement dat gemeenten rangschikt op basis van parameters als bedrijvigheid, tewerkstellingsgroei en investeringsdynamiek (zie kader Methodologie). Burgemeester Jos Stassen (Samen voor Kruibeke) reageert verheugd, maar ook verrast: “Als ik naar de economische activiteit kijk, zou ik onze gemeente niet meteen bij de top van Vlaanderen situeren. Temeer omdat we omringd zijn door gemeenten die economisch veel zwaarder wegen. Maar we hebben hier toch wel bedrijven waar we best trots op mogen zijn.”

Bekende bedrijven op Kruibeeks grondgebied zijn onder meer de bouwgroep Artes (200 miljoen omzet in 2013) en Argex, dat geëxpandeerde kleikorrels produceert. Argex is met een grote site dominant aanwezig in de Wase gemeente. Maar het heeft eigenlijk geen verdienste aan de topplaats van Kruibeke, want de zetel van het bedrijf ligt net over de gemeentegrens in Burcht. De belangrijkste private werkgever — in piekperiodes tot 200 mensen — in Kruibeke is het chocoladebedrijf Duc d’O (tot voor kort onderdeel van Gudrun Group maar nu in handen van het Nederlandse Baronie). De producent van reclameschermen Open, gevestigd in deelgemeente Rupelmonde, maakt sinds vorig jaar deel uit van het Amerikaanse Daktronics.

De bekendste Kruibeekse bedrijfsnaam is wellicht Verhaert. In de jaren negentig ontpopte het bedrijf zich tot een vooraanstaande nichespeler in de ruimtevaarttechnologie. In 2006 verkocht de familie Verhaert de ruimtevaartafdeling aan het Britse QinetiQ. Deze defensie- en ruimtevaartspecialist heeft met QinetiQ Space nog altijd een belangrijke vestiging in Kruibeke.

En op hetzelfde industrieterrein blijft ook Verhaert groeien. Eind november werd Verhaert nog winnaar van de Trends Business Tour Oost-Vlaanderen 2014, een prijs voor innoverende en groeiende bedrijven. CEO Koen Verhaert vertelt dat het bedrijf oorspronkelijk in Antwerpen was gevestigd. “Door de sterke groei werden onze gebouwen te klein en zijn we op zoek gegaan naar een locatie voor een nieuw pand. Zo zijn we in Kruibeke beland. De nabijheid van Antwerpen blijft een troef, tenminste als het verkeer niet tegenzit. Omdat de E17 vlakbij is, hebben we ook een goede verbinding naar Gent, Nederland en Brussel.”

Snelwegen en waterwegen

Op de vraag wat de zakentroeven zijn van Kruibeke, verwijst ook burgemeester Stassen naar de nabijheid van de grote steden. “De Grote Markt van Antwerpen ligt op 11 kilometer en Gent is via de E17 eigenlijk ook niet ver weg.” Het enige industrieterrein van de gemeente ligt pal naast die belangrijke autosnelweg. De rest van de economische activiteit zit verspreid in de strook tussen de E17 en de Schelde. In deelgemeente Rupelmonde maakt die Schelde de verbinding met het Zeekanaal Brussel-Schelde, wat Kruibeke ook een logistiek interessante ligging geeft. Maar slechts twee bedrijven, Artes en Argex, hebben via kaaien aan de Schelde toegang tot transport over het water.

Ook enkele andere gemeenten in de top van de ranking combineren de nabijheid van een autosnelweg met een ligging niet ver weg van een waterweg. Evergem, op plaats drie, ligt langs het Kanaal Gent-Terneuzen en heeft via de R4 een relatief vlotte verbinding naar de E34, de E17 en de E40. De nabijheid van universiteitsstad Gent is dan weer een troef voor bedrijven bij het rekruteren van personeel. Hamme (vierde plaats) ligt net als Kruibeke in een strook tussen de Schelde en de E17. Lede (vijfde plaats) ligt tussen de Dender en de Schelde; via de E40 zijn Gent en Brussel niet ver weg.

De top vijf is volledig ingenomen door Oost-Vlaamse gemeenten. En ook in de top vijftig is Oost-Vlaanderen met zestien gemeenten prominent aanwezig. Vlaams-Brabant bezet met elf gemeenten in de top vijftig de tweede plaats. Daarna volgen Limburg (negen gemeenten), Antwerpen (zes gemeenten) en West-Vlaanderen en het Brussels Gewest (elk vier gemeenten).

Vooral de zwakke score van West-Vlaanderen verrast. De provincie heeft een ondernemende reputatie en in vorige edities van de Beste Zakengemeente scoorde West-Vlaanderen altijd uitstekend. Maar het teleurstellende resultaat ligt wel in lijn met bevindingen die de werkgeversfederatie Voka begin dit jaar publiceerde. Daaruit bleek dat er weinig bedrijven werden opgestart in West-Vlaanderen, terwijl de faillissementscijfers piekten.

Andere vaststelling: de grote steden kunnen geen plaats bemachtigen in de top van de rangschikking. Deurne, een district van Antwerpen, noteert het hoogst op stek zeven. Gentbrugge, deelgemeente van Gent, volgt op de elfde plaats. Antwerpen zelf komen we tegen op de vijftiende plaats, Brussel valt net buiten de top vijftig en Gent haalt zelfs de top honderd niet. De steden doen het uiteraard wel goed in deelranking ‘actieve bedrijven’ en ze trekken ook veel starters aan, maar scoren — mede door dat grote aantal jonge bedrijven — zeer zwak in de categorie ‘gezonde bedrijven’.

Korte communicatielijnen

Kruibeke heeft zijn eerste plaats te danken aan een goede score op de vijf parameters, zonder in een deelrangschikking echt te schitteren. De beste score haalt de gemeente in voor ‘evolutie tewerkstelling’, het zwakst presteert het voor ‘activiteit’. De beste zakengemeente is nog iets anders dan de meest bedrijfsvriendelijke gemeente, maar het lijkt duidelijk dat een ondernemingsvriendelijk klimaat een plus is.

“We maken werk van een ondernemersloket, maar we trachten vooral de beperkte schaal van onze gemeente als een voordeel te gebruiken”, zegt de burgemeester. “De communicatielijnen zijn hier zeer kort. Als een ondernemer een vraag heeft, kan hij die gemakkelijk rechtstreeks aan mij stellen.”

Heeft Kruibeke nog groeiambities? “We zien een toename van het cultuur- en natuurtoerisme in onze streek”, antwoordt Stassen. “Dat hangt samen met de aanleg van een gecontroleerd overstromingsgebied in de Polders van Kruibeke, waardoor we nu een natuur- en recreatiegebied hebben van bijna 700 hectare. Horecaondernemers uit de buurt spelen daarop in en beginnen te investeren in accommodatie voor verblijfs-toerisme.”

LAURENZ VERLEDENS, FOTOGRAFIE JONAS LAMPENS

In West-Vlaanderen worden weinig bedrijven opgestart, terwijl de faillissementscijfers er pieken.

De grote steden kunnen geen plaats bemachtigen in de top van de rangschikking.