KOSOVO-CRISIS

Wie cynisch denkt dat de toplui van de militaire industrie elke avond met plezier voor hun televisietoestel naar de taferelen in Kosovo en Servië kijken, heeft het verkeerd voor. Volgens François Heisbourg, voorzitter van de militaire denktank Centre de Politique de Sécurité Genève, is het industriële effect van de Balkan-oorlog “zero, omdat de wapenleveringen veel vroeger zijn gebeurd en er amper nieuwe uitgaven zijn”.

“De bommen die worden afgeworpen, zijn tuigen die de Navo-landen nog in voorraad hadden met het oog op een massale vernietigingsoorlog met het voormalige Oostblok,” verklaart de defensie-expert. “Na de liquidatie van deze overstock in de Balkan zal die niet worden vervangen door nieuw wapentuig. Meer nog: na dit conflict zullen de Navo-lidstaten minder geld moeten spenderen aan voorraadbeheer.” Ter illustratie: één Tomahawk-raket, waarvan er tot afgelopen zondag naar schatting 120 werden afgeschoten, kost 30 miljoen frank. De lasergeleide raketten die worden afgevuurd – naar rato van 1,3 miljoen frank per stuk – zijn evenmin een zware kost. “De laserbommen en andere precisiewapens zijn oude wapens die werden uitgerust met een modern global positioning system,” stelt Heisbourg. “Dit is een marginale kost. Eigenlijk is deze oorlog een testmarkt voor GPS-bommen.”

Volgens een woordvoerder van de Navo zijn exacte cijfers over de kostprijs van het conflict in Kosovo “niet beschikbaar”. The Sunday Times schat dat de luchtoorlog al 120 miljard frank heeft gekost aan materieel en troepen. Heisbourg: “De troepen waren eerder in Duitsland of elders gestationeerd en zouden sowieso moeten worden betaald. Dat zijn geen huursoldaten, die na hun oorlogje weer aan de haard gaan zitten.”

Hetzelfde principe geldt voor de vliegtuigen. Het kost zo’n 1,5 miljoen frank om een F-16 of een Awacs-spionagevliegtuig een uur in de lucht te houden. Een B-52-bommenwerper kan men voor een vijfde van die prijs inzetten. Heisbourg: “Men mag die cijfers niet extrapoleren naar het Kosovo-conflict, want die uren zouden de piloten anders ook hebben gevlogen tijdens testvluchten. Als het luchtafweergeschut een F117A Stealth ( nvdr – aankoopprijs: 1,6 miljard frank) raakt, is dat een andere kwestie. Dat vliegtuig wordt waarschijnlijk wel vervangen.”

De extra kost van de oorlog bestaat voorlopig uit de opvang van de vluchtelingen. Het Hoog Commissariaat voor de Vluchtelingen maakt dit jaar 6,3 miljard frank vrij voor de 1,8 miljoen mensen die Bosnië ontvluchten. De Britse minister van Ontwikkelingssamenwerking Clare Short schat dat voor de vluchtelingen uit Kosovo op korte termijn een gelijkaardig bedrag nodig is.