Komt er een correctie voor palladium?

Misschien herinnert u zich nog dat palladium rond de eeuwwisseling een tijdlang duurder was dan platina. Die uitzonderlijke situatie had te maken met een onderbreking in de aanvoer uit Rusland, waardoor enkele Amerikaanse autoconstructeurs, die het metaal gebruiken voor de productie van katalysatoren, vreesden zonder voorraden te vallen. Financiële speculatie deed de rest en op 26 januari 2001 moest voor een ounce palladium 1090 USD worden betaald. Dezelfde hoeveelheid platina kostte op dat moment 615 USD.

Die prijsstructuur heeft zich sindsdien niet meer herhaald. De markt normaliseerde en veel speculanten bleven met een kater achter. Eind vorige maand piekte de palladiumprijs op het hoogste niveau sinds februari 2001. Toch is de huidige situatie helemaal niet vergelijkbaar met die van meer dan dertien jaar geleden. Zo is platina op dit moment nog altijd bijna 70 % duurder dan palladium. Daarnaast is ook niet echt sprake van schaarste, al ligt bezorgdheid in die richting wel aan de grondslag van de recente prijsstijging.

Eind juni kwam een einde aan de staking in de Zuid-Afrikaanse mijnbouwsector. Zuid-Afrika is de grootste aanbieder ter wereld van platina en staat op de tweede plaats wat palladium betreft. Beide edelmetalen presteerden dit jaar dan ook al bijzonder goed. Platina liet 10 % bijschrijven en bij palladium was de prijsstijging zelfs dubbel zo groot. Toch is er ook hier opnieuw een verschil tussen beide metalen. Platina piekte eind augustus 2011, bijna drie jaar geleden dus, op 1887 USD en bereikte dit hoogtepunt ongeveer op hetzelfde moment als goud. Palladium heeft het prijsniveau van drie jaar geleden intussen achter zich gelaten.

Politieke en sociale onrust

De staking in Zuid-Afrika is intussen voorbij, maar de gevolgen zullen zich nog een tijdje doen voelen. Zo kan het nog tot september duren voor de verschillende operationele activiteiten weer op kruissnelheid zijn. Sociale onrust is in Zuid-Afrika nooit ver weg en het is zeker niet uitgesloten dat acties van kleinere vakbonden de komende maanden voor nieuwe problemen gaan zorgen. Daarnaast moet ook met de situatie in Rusland rekening worden gehouden. Rusland is de grootste palladiumproducent ter wereld en staat met Norilsk Nickel in voor 2,6 miljoen ounce per jaar of meer dan 40 % van het mondiale aanbod. De westerse wereld, met voorop de Verenigde Staten, dringt aan op bijkomende economische sancties tegen Rusland als vergelding voor de invasie in Oekraïne.

Het lijkt echter heel onwaarschijnlijk dat het effectief tot een invoerverbod voor palladium uit Rusland zal komen. De westerse autoconstructeurs zouden zich in dit geval in eigen voet schieten, want er is op korte termijn geen alternatief. Norilsk Nickel liet alvast weten dat het desgevallend meer zal uitvoeren naar Azië, dat voor slechts een kwart van de afname zorgt, tegenover 65 % voor de Verenigde Staten en Europa.

Uit het jaarlijkse Platinum Group Metals Yearbook 2014 van CPM Group bleek dat de wereldwijde vraag naar palladium in 2014 voor het vierde jaar op rij zal toenemen. De instelling verwacht een stijging met 3,2 %, tot 9,08 miljoen troy ounce. De vraag van de autosector zou het sterkst toenemen. Europa blijft momenteel wat achter, maar de Amerikaanse en vooral de Aziatische auto-industrie draaien wel op volle toeren. Door een sterke klim van het aanbod aan gerecycleerd palladium was er vorig jaar ook aan de aanbodzijde een flinke vooruitgang.

Door de staking in Zuid-Afrika die vijf maanden aansleepte, zal het aanbod uit mijnproductie dit jaar afnemen. CPM Group ziet het aanbodtekort dit jaar op ongeveer 369.000 troy ounce uitkomen. Het primaire tekort of het verschil tussen de mijnproductie en de industriële vraag (dus exclusief recyclage en investeringsvraag) zal zelfs nog hoger oplopen. Toch hoeft niet onmiddellijk voor schaarste te worden gevreesd. Net als bij platina zijn de bovengrondse palladiumvoorraden comfortabel hoog.

Inspelen op correctie

We gaan ervan uit dat het verwachte deficit bij palladium na de forse stijging al ruimschoots in de prijzen verrekend zit en beleggers zich zelfs wat vergaloppeerd hebben. Wie wil inspelen op een lagere palladiumprijs kan dit via hefboomproducten.

Bij ABN Amro Markets zitten op dit moment enkel turbo’s long op palladium in het gamma. RBS Markets biedt op Euronext wel twee turbo’s short aan met palladium als onderliggende waarde. Dezelfde uitgever pakt op de Duitse beurs uit met negen minifutures short op palladium met hefbomen tussen 2,1 en 8. Beleggers die Euronext verkiezen, kunnen ook bij ING terecht, dat vier sprinters short aanbiedt.

Bij hefboomproducten met edelmetalen als onderliggende waarde is het de spotprice die als referentie wordt gebruikt. Beleggers moeten dus geen rekening houden met de prijsstructuur van de termijncontracten. Anderzijds dient u er wel rekening mee te houden dat de stoploss ook buiten de handelsuren van de turbo, minifuture of sprinter kan worden aangetikt.

Palladium sprinter Short

Isin-code: NL0010755252

Munt: EUR

Financieringsniveau: 1238,12

Referentieprijs: 881

Stoploss: 1145

Hefboom: 2,4

Koers: 26,7/26,9

Deze sprinter van ING is de veiligste uit het gamma met een hefboom van 2,5. De stoploss bevindt zich nog 30 % boven de huidige palladiumprijs.

Palladium Future Turbo short

Isin-code: NL0010658480

Munt: EUR

Financieringsniveau: 1052,74

Referentieprijs: 881

Stoploss: 948

Hefboom: 5,16

Koers: 12,87/13,07

Bij deze agressievere turbo short van RBS Markets is er een verschil van slechts 8 % tussen de stoploss en de referentieprijs. Het is uiteraard ook mogelijk tussen beide extremen in uit het beschikbare aanbod een hefboomproduct met gemiddeld risico te selecteren.