Koffiekransje

De auteur is partner-hoogleraar management aan de Vlerick Business School.

De echt leuke dingen in het leven zijn ofwel gevaarlijk, ofwel ongezond, doen verdikken of zijn door de wet verboden. Suiker, alcohol, sigaretten, softdrugs, barbecue, ze hebben het ons allemaal afgenomen in naam van het lange en gezonde leven. Dat is natuurlijk niet zo, laten we de doemdenker niet uithangen.

Gelukkig blijft koffie, vooral die op het werk, lekker buiten schot. Dat is buiten de waard gerekend, in casu uw columnist. Koffie is niet zo onschuldig als u graag zou geloven. Het probleem voor de werkgevers is dat zij binnenkort via allerlei processen verantwoordelijk worden gesteld voor de ravage die hun koffieautomaten aanrichten. In het kader van mijn educatieve taak informeer ik u hierover.

Eerst en vooral moet je beseffen dat koffie een drug is, een substantie die onze geest aantast. Je voelt je opgewekter, je bent alerter, je bent ervan overtuigd dat je jou beter kunt concentreren. En je kunt er verslaafd aan raken. Koffie zou dus alleen bij de apotheker te koop mogen zijn. Het liefst samen met slaappillen. Als je verslaafd bent en je krijgt geen koffie, vertoon je ontwenningsverschijnselen: hoofdpijn, vermoeidheid, korzeligheid, concentratiestoornissen, prikkelbaarheid, noem maar op. En natuurlijk leidt overdreven koffiegebruik tot problemen met de bloeddruk, slapeloosheid, spijsverteringsproblemen en… angst. Weg met dat vergift, zeg ik.

Maar koffiedrinkers, er is ook goed nieuws. Er is onderzoek verricht naar de effecten van koffie op de mogelijkheid om zich te concentreren. In een studentengroep kreeg de helft echte koffie en de andere helft een placebo, een koffieachtig drankje dat zogezegd veel cafeïne bevatte. De koffiedrinkers konden zich nadien veel beter concentreren. Maar de placebogroep dacht wel dat ze zich beter kon concentreren.

Onderzoekers vonden analoge zaken bij alcohol. Proefpersonen die misleid worden door de proefleider en dachten dat ze veel alcohol dronken, maar in werkelijkheid haast geen alcohol tot zich namen, rapporteerden wel dat ze zich dronken voelden, maar hun cognitieve vermogens waren nauwelijks aangetast. Conclusie: ook al tasten die chemische stoffen ons brein aan, wat we allemaal zeggen over het effect van koffie of alcohol stelt niet veel voor.

Ik stel me de vraag of dat ook zo zou zijn met wat we tijdens evaluatiegesprekken bijvoorbeeld allemaal zeggen over onze luistervaardigheid, onze concentratie, onze ethische normen. Zeggen we daar ook wat we denken ‘te moeten zeggen’ en dus niet wat er echt aan de hand is? Ik vrees van wel.

Chinese onderzoekers hebben proefpersonen lang wakker gehouden en ze dan cafeïne gegeven. En kijk, de Chinese proefpersonen konden zich beter concentreren. Maar vervolgens gaven ze geen cafeïne meer, maar placebo’s. En die werkten ook. Conclusie: begin met sterke koffie, en zwak dan maar af, zolang je maar gelooft dat je cafeïne toegeschoven krijgt.

Gelukkig staan de advocaten van de werkgever in de rechtbank niet helemaal met lege handen. Als je maar genoeg zoekt, vind je wel studies die aantonen dat koffie heel goed is voor diabetes type 2, kanker of jicht.

Werkgevers kunnen zich natuurlijk vooral verdedigen met de studie in The New England Journal of Medicine van mei 2012. Mensen die twee tot drie koppen koffie per dag drinken hebben tot 15 procent minder kans om te sterven. Overtuigender kan een bewijs van deze gezondheidsdrank niet zijn. Het jammere is dat ditzelfde soort studies ook aantoont dat twee tot drie glazen wijn per dag voor mannen, af en toe een stukje chocolade, regelmatig naar de kerk of naar het theater gaan, regelmatig eens lachen en regelmatig eens bidden ook al je leven verlengt.

Ik begin stilaan te vermoeden dat het echt niet belangrijk is wat je doet voor je gezondheid, zolang je het maar regelmatig doet en met mate. Werkgevers, dit is nog slechter nieuws. Want weldra word je op de rechtbank veroordeeld voor glijdende werkuren, waardoor de werknemers hun koffie op het werk veel te onregelmatig drinken.

MARC BUELENS

“Ik begin stilaan te vermoeden dat het echt niet belangrijk is wat je doet voor je gezondheid, zolang je het maar regelmatig doet en met mate”