Kapitein overboord

Sanofi heeft zijn CEO op het slechtst denkbare moment aan de deur gezet. De Franse biofarmaceutische groep ziet de concurrentie stijgen voor het diabetesmedicijn Lantus, haar kip met gouden eieren.

Sanofi beleeft sinds eind 2008 een tweede jeugd dankzij Chris Viehbacher, de Duits-Canadese CEO die erin geslaagd is het bedrijf voorbij de patentklif te loodsen. De Franse groep verloor tussen 2009 en 2013 de patenten op drie van zijn best verkopende producten — Plavix, Lovenox en Taxotere — die in 2008 goed waren voor 28 procent van de omzet en een nog groter deel van de winst.

Om die verliezen te compenseren, zette Viehbacher in op de ontwikkeling van groeiplatformen in domeinen zoals biotechnologie, dierengezondheid, voorschriftvrije geneesmiddelen, vaccins, opkomende landen — waar het marktleider is — en vooral diabetes. Die laatste activiteit werd opgebouwd rond de insuline Lantus, aangevuld met andere diabetesgeneesmiddelen en een gamma van insulinepennen. In principe blijven de vooruitzichten voor die activiteiten goed. Doordat de inwoners van de opkomende landen de slechte westerse eetgewoonten overnemen, zal het aantal diabetespatiënten wereldwijd stijgen van 382 miljoen vandaag tot 592 miljoen in 2035 volgens schattingen van de Internationale Diabetesfederatie.

“Moeilijker prijsklimaat”

Het management heeft verrassend aangekondigd dat de omzet van de diabetesdivisie stabiel blijft in 2015 door “een moeilijker prijsklimaat op de Amerikaanse diabetesmarkt, wat een impact zal hebben op de verkopen”. In de eerste negen maanden van 2014 was er nog een groei van 12,5 procent door prijsstijgingen. Alistair Campbell van de Duitse investeringsbank Berenberg spreekt over “een klap voor de belangrijkste katalysator voor de groei van de groep”. De diabetesdivisie levert meer dan een vijfde van de omzet van Sanofi op.

Een aantal analisten reageerde bijzonder verbaasd. “De diabetesmarkt is als een duopolie, met aan de ene kant Novo Nordisk en aan de andere kant Sanofi. Hoe kan er prijsconcurrentie bestaan in een duopolie?”, stelde Mark Clark van Deutsche Bank. Het antwoord ligt in de ambitie van het Deense Novo Nordisk, dat de prijzen voor zijn insuline Levemir heeft verlaagd om de terugbetaling van verzekeraars te verkrijgen en zo een groter marktaandeel te veroveren. Begin dit jaar verklaarde Lars Rebien Sorensen, de CEO van Novo Nordisk, dat hij op lange termijn streeft naar een marktaandeel van 50 procent in de Verenigde Staten, tegenover iets meer dan 30 procent vandaag.

Toegenomen concurrentie

De markten hadden niet verwacht dat Sanofi in de Verenigde Staten al in 2015 met moeilijkheden te maken zou krijgen. De commercialisering van een generische versie van zijn insuline Lantus — die 87 procent van de omzet van de diabetesdivisie oplevert — werd in dat land uitgesteld, na een juridische procedure tegen Eli Lilly. Sanofi gaat ervan uit dat zijn patent op Lantus geldig is tot midden 2016. Het moet dus voldoende tijd hebben om Toujeo te lanceren, de verbeterde versie van Lantus, die begin 2015 groen licht moet krijgen van de Amerikaanse gezondheidsautoriteiten (FDA).

De dreiging van Tresiba, de nieuwe insuline van Novo Nordisk, is ook tijdelijk afgewend, doordat de FDA bijkomend onderzoek heeft geëist. De commercialisering ervan wordt uitgesteld tot 2016. Maar Tresiba wordt nog altijd beschouwd als de toekomstige referentie door de grotere flexibiliteit van de behandeling en de verminderde risico’s op nachtelijke hypoglycemie. Dat moet Novo Nordisk in staat stellen zijn prijspositionering te verbeteren.

De concurrentie op de diabetesmarkt zou nog feller kunnen worden, aangezien grote groepen zoals GlaxoSmithKline, Novartis, Roche en Merck eveneens bezig zijn nieuwe diabetesmedicijnen te ontwikkelen.

Verlies van de kapitein

Sanofi heeft zich daartegen proberen te wapenen door partnerschappen aan te gaan in diabetes: met Medtronic in medische apparatuur en met MannKind voor Afrezza, een nieuwe soort inhaleerbare insuline. Die noodzakelijke ontwikkelingsstrategie dreigt te worden beïnvloed door het ontslag van Chris Viehbacher. De eerste niet-Franse baas van het bedrijf had nochtans in grote mate bijgedragen tot de wederopstanding van Sanofi. Sinds de benoeming van Viehbacher eind 2008 is het bedrijf opgeklommen naar de derde plaats in de rangschikking van de wereldwijde farmagroepen die het meest rendabel zijn voor beleggers.

De raad van bestuur heeft de verhuizing van de CEO naar Boston duidelijk niet geapprecieerd. Dat geldt ook voor zijn plannen om de portefeuille mature producten — die voor een groot deel worden geproduceerd in Frankrijk — zonder medeweten van het bestuur in de etalage te zetten. Viehbacher ligt ook al een aantal jaar in conflict met Serge Weinberg, de voorzitter van de Franse groep.

Niet zo goedkoop

Als we alleen naar de cijfers kijken, blijft Sanofi aantrekkelijk met een koers-winstverhouding van 14 voor dit jaar en een gestage organische groei van de resultaten in de eerste drie kwartalen: de omzet klimt met 5 procent tot 24,7 miljard en de winst per aandeel met 10 procent tot 3,81 euro. De groeiplatformen vertegenwoordigen nu 78 procent van de verkoop.

Maar de aantrekkelijke waardering van Sanofi is relatief, gezien de belangrijke structurele aanpassingen van de resultaten, zoals afschrijvingen van immateriële activa of onderzoeks- en ontwikkelingskosten die onder bepaalde voorwaarden worden geboekt als activa. Zonder die aanpassingen bedraagt de nettowinst slechts 2,32 euro over de eerste negen maanden van dit jaar.

De voornaamste handicaps van Sanofi blijven de sombere vooruitzichten door de daling van de insulineprijzen in de Verenigde Staten en het verlies van zijn kapitein op een moment dat de groep snel moest reageren op de toegenomen concurrentie in diabetes — haar kip met gouden eieren van de jongste jaren.

SANOFI

Koers: 73 euro

Beurskapitalisatie: 96,9 miljard euro

Beurs: Euronext Parijs

Ticker: SAN

Isin-code: FR0000120578

CÉDRIC BOITTE

Sanofi heeft verrassend aangekondigd dat de omzet uit diabetes stabiel blijft in 2015.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content