Jan Coene en 11.11.11

J an Coene is niet van de kwaadste. Zijn handdruk is oprecht, zijn vrolijkheid zui- ver, zijn hart ruim. De euromiljoenen van Picanol zijn bizar en salpeterzuur voor zijn imago. Werd de behoefte om te bluffen in het rijkemansmilieu van Duinbergen-Knokke zo overweldigend dat het gezond verstand kromp tot een appelpit? Ooit volgt de ontraadseling.

In de tussentijd? Jan Coene kan met zijn bovenmaatse Picanol-inkomen in zijn dooie eentje de gulheid van de 11.11.11-gevers aanvullen. Niet met een som in de collectebus van 11.11.11. Dat is om twee redenen af te raden: ten eerste is 11.11.11 een EHBO-post van rood-groen, dus ideologisch en economisch mijlen van de werkelijkheid (de wierookstokjes van de golden sixties branden daar verder). Ten tweede is dit gebedel bewijsbaar een maat voor weinig. Het resultaat van 35 jaar ontwikkelingshulp en 500 miljard euro voor Afrika is nul komma nul. Beter is aandelen te kopen van Incofin en andere partnerschappen van bedrijven in de ontwikkelingslanden. 11.11.11 zal ach en wee roepen over dit ‘kapitalisme’, maar doet zo tandeloos over vijftig jaar nog.

Een vrijgevige Jan Coene past in een heroplevende trend: de filantropie (zie blz. 80). Vóór de verzorgingsstaat met geld uit de algemene middelen (de belastingopbrengst) de allesregelende moeder van iedereen werd, was de vrijheid van de burger om doelgericht te schenken groot. Die trend is terug. Filantropie, geven voor maatschappelijke doelen, waait over van Amerika naar Europa. Daarvoor bestaan economische, sociale en politieke redenen. De staat laat vandaag – van harte of tegenstribbelend – ruimte voor burgerinitiatieven in de medische, culturele, sociale en pedagogische branche. In het Westen gebeurt de belangrijkste transfer ooit tussen de generaties. Van die megamiljarden belanden grote sommen bij de filantropie. En niet enkel in het Amerika van Bill Gates. Een nieuwe gouden tijd van de filantropie, zoals onder Carnegie, Rockefeller en Vanderbilt, breekt aan en Europa doet mee. Wie een fortuin heeft en het schenkt aan zijn kinderen, riskeert dat vermogen te zien verwasemen door Ferrari‘s, echtscheidingsadvocaten en heroïne. Een familiestichting voor maatschappelijke doelen cementeert de clan, want de filantropische continuïteit houdt de gedachten bij belangrijke kwesties.

En België? Tussen Dirk Nollet, ondernemer en filantroop, en De Morgen woedt een pennenstrijd over Krauwelenhof en Hoveberg. Dirk Nollet: “Een gefrustreerde dame heeft zonder tegenspraak een hele bladzijde vol leugens mogen spuien tegen de instelling waar haar eigen zoon vroeger zeer gelukkig was.” De centra voor gehandicapten Krauwelenhof en Hoveberg steunen op donateurs en benefietavonden. Filantropie pur sang naast overheidsgeld. Amnesty International Vlaanderen heeft een nieuw staflid dat het marketingbeleid hertekent, onder meer naar de bedrijfswereld. Ontving u ook een dankbrief van Mark Eyskens en Niceas Schamp, res- pectievelijk voorzitter en vast secretaris van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Wetenschappen en Kunsten, voor uw 100 euro voor de nieuwkomer Vlast, de Vlaamse Academische Stichting? Vlast bezorgt de donateur een fiscaal attest. Giften, schenkingen, legaten laten toe om te kiezen voor maatschappelijke doelen die men zelf belangrijk vindt. Via de belastingen sijpelen de tienden diffuus weg. Meer publiek-private samenwerking voor een goede samenleving is een zalige trend.

Frans Crols