Investeren of monsterboetes betalen

Volgende week buigt de Vlaamse regering zich over de begroting. Het lekke rioleringsbeleid dreigt roet in het eten te gooien.

“Als de overheid geen vers geld in rioleringen steekt, zullen wij in 2005 de Europese afvalwaterrichtlijn niet halen en hangt ons een boete van 250.000 euro per dag boven het hoofd.” Yves Ulens van de Vlaamse Federatie Aannemers Wegen en Rioleringen ( Vlawebo) windt er geen doekjes om. Volgens de voorzitter van de Antwerpse afdeling van de federatie dreigt een ecologisch en sociaal kerkhof als de regering niet snel 50 miljoen euro op tafel legt.

“Vandaag wordt amper 60 % van het Vlaamse afvalwater schoongemaakt. Om tegen 2015 een zuiveringsgraad van 100 % te bereiken, zoals Europa eist, is nog een bijkomende investering van 7,5 miljard euro nodig,” aldus Ulens. “Vooral de aansluiting van het gemeentelijk rioleringsnetwerk op de collectoren van Aquafin ontbreekt. Ondanks de huidige subsidieregeling beschikken de lokale overheden over te weinig middelen om dat probleem op te lossen. De politieke wil ontbreekt.”

In een open brief aan de Vlaamse regering klagen de aannemers samen met Aquafin en de gemeenten de huidige patstelling in de rioleringssector aan. Op dit ogenblik blokkeert de administratie voor 50 miljoen euro aan al aanbestede opdrachten. Ulens: “Voormalig minister van Milieu Vera Dua ( Agalev) had voor dit jaar een financiële injectie van 50 miljoen euro beloofd, maar daar is nog niets van in huis gekomen. Wel plant de regering de verkoop van haar aandelen in de Vlaamse Maatschappij voor Watervoorziening ( VMW) om de huidige subsidiepot voor rioleringen aan te dikken. Maar daar is nog geen kandidaat voor gevonden. En hoeveel die transactie zal opleveren, weet men ook nog niet.”

Daarnaast zitten tal van projecten met een totale waarde van een half miljard euro vast. Ulens: “Zo is er voor de aanleg van een riool een bouwvergunning nodig. Die administratieve rompslomp levert hopeloze vertragingen op, terwijl je gewoon een buis in de grond moet stoppen. Ook de gespreide verantwoordelijkheid van het rioleringsbeleid over verschillende departementen weegt zwaar op de aanbestedingen. Het zou goed zijn als de regering de taak van gedelegeerd bouwheer – mits ze de gemeentelijke autonomie behoudt – aan Aquafin geeft. Aquafin heeft immers de nodige ervaring én de middelen. Dankzij zijn goede relaties met de Europese Investeringsbank kan die semi-publieke watermaatschappij gemakkelijk aan de goedkope kredieten geraken.”

Volgens de Vlaamse Milieumaatschappij ( VMM) is nog altijd 30 % van de Vlamingen niet aangesloten op het rioleringsnetwerk en zijn heel wat buizen in slechte staat, waardoor vuil afvalwater in de bodem sijpelt. Voor veel gemeenten is riolering geen prioriteit omdat ze te duur en niet populair is. Hoewel de overheid 50 % tot 100 % is van de kosten dekt, blijven de lokale initiatieven beperkt. “Toch belopen de aanvragen al meer dan 150 miljoen euro, terwijl het budget beperkt is tot 65 miljoen euro. Het is hoog tijd dat de overheid extra budgetten op tafel legt, al dan niet gefinancierd door een rioolrecht of dotaties uit het Mina-fonds. Anders dreigen deze winter opnieuw overstromingen.”

Eric Pompen

“Als de overheid niet snel in riolen investeert, komen er meer overstromingen én een boete van 250.000 euro per dag.”