Investeerders zoeken managers met geld en lef

Grote Angelsaksische investeringsmaatschappijen en durfkapitalisten speuren over heel Europa naar bekwame managers. Doel: de managers de kans geven hun werkgever uit te kopen via een management buy-out.

De Europese markt voor management buy-outs (MBO’s) deelde vorig jaar in de klappen van de economische recessie. Na vijf jaar van sterke groei daalde het totale betaalde bedrag aan MBO’s met 13% tot 31,6 miljard euro. Het aantal operaties bleef wel stabiel op ongeveer 500. Vooral in het Verenigd Koninkrijk en Duitsland werd een zware terugval opgetekend. Maar er is beterschap in zicht. De Investeringsmaatschappij voor Vlaanderen ( Gimv) rondde vorige week zijn grootse MBO-deal ooit af. Voor een bedrag van 30 miljoen euro steunde zij het Duitse management van Gealan – een producent van pvc-raamprofielen – in de overname van het bedrijf.

“Het aantal deals in continentaal Europa zal de komende jaren stijgen,” voorspelt Michaël De Roover, partner bij PricewaterhouseCoopers Corporate Finance Belgium ( PwC). “De markt in het Verenigd Koninkrijk is verzadigd en de Angelsaksische spelers verruimen hun werkdomein naar het vasteland.” Na grootse inspanningen in landen als Duitsland, Frankrijk, Spanje en Nederland richten de fondsen zich nu ook op België. “België behoorde niet tot de eerste keus omdat ons land en de bedrijven hier te klein zijn,” legt De Roover uit, die bij PwC België verantwoordelijk is voor de MBO-markt. “Bovendien kampt België met een mentaliteitsprobleem. Familiale aandeelhouders zoals we ze in België kennen, zijn niet altijd makkelijk te overtuigen om de controle uit handen te geven.”

Hij wordt bijgetreden door Menno Antal, senior investment adviser bij 3i Benelux. Het Britse 3i is een van Europa’s grootste durfkapitalisten. “Wij merken inderdaad een toename van het aantal MBO’s. Dat heeft in belangrijke mate te maken met de stijgende vertrouwdheid van ondernemers met management buy-outs. De voorbeelden nemen toe en dat werkt aanstekelijk.” Antal geeft ook toe dat familiebedrijven niet makkelijk tot een MBO te verleiden zijn maar “als je met het argument op de proppen komt dat zo’n MBO het bedrijf van noodzakelijk groeikapitaal voorziet, neemt het enthousiasme wel toe.”

Europese ambities

In België wordt een twintigtal deals per jaar afgesloten. “In de meest uiteenlopende sectoren,” zegt Georges Noël, secretaris-generaal van de Belgian Venture Capital Association. “En dat zijn niet alleen familiebedrijven. Ik noteer toch elk jaar een paar deals van 50 miljoen euro of meer.”

In principe kan in elk bedrijf een MBO plaatsvinden, op voorwaarde dat het bedrijf gezonde resultaten voorlegt, er een goed management aanwezig is, een betrouwbare financiële partner de deal steunt en de verkoper redelijke eisen stelt. “De vraagprijzen zijn eindelijk genormaliseerd na een periode van dolle prijzen,” verklaart De Roover. “Nu zitten we weer in een periode waarin goede bedrijven voor een redelijke prijs worden overgelaten.” Volgens De Roover is een MBO het geschikte instrument voor bedrijven die zich op de thuismarkt al voldoende bewezen hebben en een Europese expansie ambiëren. Maar ook lokale dochterondernemingen van multinationals kiezen meer en meer voor een MBO. “Multinationals keren vaak terug naar hun kernactiviteiten en moeten daarom sommige dochterondernemingen afstoten,” zegt De Roover. “De eerste optie tot overname wordt dan aan de huidige chief executive officer gegeven.”

Een MBO financieren, doe je als manager niet alleen. Naast het aantrekken van de nodige bankfinanciering is de financiële steun van een durfkapitalist meestal onontbeerlijk. In België is er voldoende keuze aan kandidaat-partners. Maar een Belgisch bedrijf mag niet vergeten over de grenzen heen te kijken. “Bedrijven met Europese ambities zoeken misschien best een Europese partner,” aldus De Roover. Dat is dan bijvoorbeeld CVC Capital, dat onlangs de MBO bij Massive realiseerde.

Antal: “Je hebt natuurlijk specialisten, maar een MBO is voor veel risicokapitalisten de ideale manier om in deze moeilijke tijd die de sector doormaakt toch interessante investeringen te doen. Je weet dat je in een bedrijf stapt dat er financieel goed voor staat en over een sterk management beschikt.” Volgens 3i zijn het vooral middelgrote (tussen 25 en 500 miljoen euro) en grote deals (meer dan 500 miljoen euro) waar er een stijging van het aantal MBO’s wordt vastgesteld.

Gemiddeld neemt een venture capitalist tussen 80% en 90% van de aandelen voor zijn rekening. In ruil kan deze meerderheidsaandeelhouder financiële rapporteringen en een zitje in de raad van bestuur eisen. Maar voornamelijk verwachten zij een rendement tussen 25% en 30%. “De durfkapitalisten kijken steeds uit naar hun exitmogelijkheden,” zegt De Roover. “Bij een eventuele exit hopen zij toch twee- tot viermaal hun inbreng terug te verdienen.”

Succesvolle exit

Een MBO kan voor de managers een levensdoel zijn, durfkapitalisten willen doorgaans zo snel mogelijk een succesvolle exit realiseren. “Een exit kan worden gerealiseerd door een verkoop aan een strategische partner, een beursgang of een secondary buy-out, waarbij de ene durfkapitalist de plaats inneemt van de andere,” vertelt De Roover. “Maar wegens het huidige economische klimaat komt het vaker voor dat het bedrijf simpelweg wordt verkocht aan een andere onderneming.”

De voormalige eigenaars hebben dan twee keuzes: opnieuw als manager aan de slag of met hun ervaring een management buy-in doen. Daarbij wordt extern management aangesproken om in het kapitaal te stappen. Volgens Antal brengt de groeiende MBO-markt dan ook mee dat het aantal management buy-ins zal toenemen. “De redenering van veel managers die aan een MBO hebben deelgenomen, is: wat ik hier op een succesvolle manier gedaan heb, kan ik elders ook proberen.”

An Goovaerts, Alain Mouton [{ssquf}]

Een MBO financieren, doe je als manager niet alleen. De financiële steun van de bank en een durfkapitalist is meestal onontbeerlijk.