IMEC EN ECONOMIE

KRITISCH ?

Op 13 april ’95 gaf de Vlaamse regering aan de Gimv en de overheidsinstellingen IWT (technologisch onderzoek) en APWB (wetenschapsprogrammatie) de opdracht om een grondige evaluatie te maken van Imec. Vooral de impact van het onderzoekscentrum “op het Vlaamse economische weefsel” werd nauw onder de loep genomen. Niet onterecht, want de totale dotatie van de overheid aan Imec, sinds 1 juli ’84 de opstartdatum bedraagt een slordige 10,4 miljard frank. Een hele som. Vooral het financiële luik van het rapport (opgesteld door de Gimv) bleek niet onverdeeld positief.

Zo’n tweederden van de personeelsleden van Imec beschikte in ’94 over een contract van onbepaalde duur, zo stelde het rapport vast. “Er lijkt relatief minder doorstroming te zijn naar de industrie,” was de opmerking. En ook : “De realiteit is dat er slechts weinig of geen buitenlandse bedrijven of onderzoekscentra naar Vlaanderen zijn gekomen alleen omwille van de aanwezigheid van Imec”. Al werd daar dan onmiddellijk aan toegevoegd dat dit níet de schuld van Imec was, maar van “endogene factoren”.

Ook de wel erg nauwe relatie met Mietec, de chipfabriek in Oudenaarde en een 100 %-dochter van Alcatel-Bell, werd aangekaart. Het aandeel van de groep Mietec-Alcatel in de contractinkomsten van Imec in ’94 bedroeg zo’n 70 %, terwijl dat in ’90 nog 55 % was. Het aandeel van de Vlaamse kmo’s was dan weer veel kleiner. In absolute cijfers een stijging van 10,5 miljoen in ’86 tot 38 miljoen in ’94, maar in relatieve cijfers een daling tot 17 % het laagste cijfer ooit.

Uit diverse gesprekken met Vlaamse bedrijfsleiders kon de Gimv opmaken dat er een technology gap was en zelfs een mentaliteitskloof : “weinig voeling met de hedendaagse problemen van kmo’s”. Zegt Johan Van Helleputte, directeur van de valorisatiecel van Imec, hierover : “We doen sinds enkele jaren grote inspanningen om die relatie met de kmo’s te verbeteren. Zo geven we nu een nieuwsbrief uit en is er een kmo-begeleidingscentrum in oprichting. Op onze jongste Vlaamse bedrijvendag kwamen trouwens niet minder dan 82 kmo’s op bezoek we hadden slechts gerekend op een 30- à 40-tal.”

Het kritische rapport

zorgde voor wrevel in Imec-kringen en de nodige interpellaties op het kabinet. Algemeen directeur Roger Van Overstraeten vindt de opmerking over de geringe rol die Imec speelt in het aantrekken van buitenlandse investeringen niet helemaal terecht. “Men beoordeelt Imec op basis van zijn economische verdiensten. Ik zou zeggen, terecht. Maar dat veronderstelt dan ook dat het economische klimaat, de arbeidssfeer en het investeringsbeleid waarop wijzelf weinig vat hebben dezelfde zijn als in de overige landen. En dat is niet het geval.”

Toch wil de Imec-topman zijn engagement tonen. Recentelijk maakte het onderzoekscentrum een volledige analyse over het aantrekken van een fabriek voor chips of integrated circuits ( IC) in de Vlaamse regio. Van Overstraeten : “Als dit plan wordt uitgevoerd, is het een realistisch streefdoel om tegen het jaar 2000 een tweetal nieuwe IC-productievestigingen naar Vlaanderen te halen. Maar dan moeten alle actoren en randvoorwaarden die nodig zijn om in dit opzet te slagen, verenigd worden. We hebben een heleboel voorbereidend werk voor de boeg. Maar ik schat dat ongeveer 85 % van alle noodzakelijke exploitatievergunningen een administratieve procedure die normaliter 150 dagen in beslag neemt op voorhand kan worden afgewerkt. Dit zou een primeur zijn in België.”

Post scriptum : Imec gaat ervan uit dat de rechtstreekse impact op de tewerkstelling van één zo’n IC-fabriek 1000 tot 1500 werknemers kan bedragen. Indirect via toeleveringsbedrijven en onderaannemers zou de tewerkstelling stijgen met een factor 2,5. Moet er nog zand zijn ?