‘Ik word geen schoonmoeder’

Met de overname van het Franse chemiebedrijf Rhodia doet Christian Jourquin, de CEO van het Belgische Solvay, allicht zijn laatste meesterzet. Hij slaat ook twee vliegen in één klap, want de opvolging is verzekerd.

Niemand die er na maandag nog aan twijfelt dat het bod van Solvay op het Franse speciaalchemiebedrijf Rhodia eind augustus succesvol afgerond wordt. De presentatie van het bod, schulden inbegrepen goed voor 6,6 miljard euro, in hartje Parijs werd gedeeld door twee goedgeluimde CEO’s die elkaar en elkaars bedrijf bewierookten en zelfs elkaars zinnen aanvulden. Het leek een ‘ match made in heaven’.

En dat terwijl er tot dik een maand geleden geen sprake was van een strategische toenadering tussen Jourquin en zijn ambtsgenoot bij Rhodia, Jean-Pierre Clamadieu. Toen sluwe vos Jourquin na een lange studieronde contact opnam met Clamadieu, viel die haast van zijn stoel. Vier weken later is er een akkoord dat door beide partijen wordt gedragen en vrij vlot verteerbaar is voor de markten. Bovendien heeft Clamadieu de belofte op zak dat hij in mei 2013 de touwtjes van de nieuwe groep in handen krijgt.

En die groep oogt niet min. Solvay legt de hand op een speler met zo’n 14.000 werknemers en een omzet van ruim 5,2 miljard euro die ook sterk staat in Brazilië en China. Gecombineerd geeft dat een omzet van 12 miljard en een kleine 31.000 personeelsleden. In dat aantal moet nauwelijks gesnoeid worden, klinkt het. De twee beloven ook voor 250 miljoen euro jaarlijkse besparingen. En dat allemaal voor een aanvaardbare prijs, vinden analisten.

Dat het akkoord er kon komen, dankt Solvay aan de lucratieve verkoop van zijn farmatak in februari vorig jaar. Die leverde 4,5 miljard euro cash op. Sindsdien doken heel wat namen van mogelijke prooien op, maar van Rhodia was nauwelijks sprake. De reputatie van het bedrijf was dan ook niet onbesproken. Rhodia ontstond uit de getroebleerde chemiegroep Rhône-Poulenc, die later opging in de fusiegroep Aventis. Clamadieu hield grote kuis en gaf het bedrijf een toekomst. En dat was Jourquin niet ontgaan, vertelt hij aan Trends.

“Ik kende Jean-Pierre via de raad van bestuur van Cefic, de Europese chemiefederatie. Maar ik heb het veranderingsproces van het oude Rhodia zien gebeuren onder zijn leiding. Dat was een bedrijf in grote moeilijkheden. In vijf à zes jaar heeft hij er een juweel van gemaakt. Het was mijn idee om hem voor te stellen als mijn opvolger. En in mijn raad van bestuur is dat zeker niet op weerstand gebotst.”

Hoe reageerde Clamadieu toen u hem belde?

CHRISTIAN JOURQUIN (CEO SOLVAY). “Verbaasd. Want we kenden elkaar en ik heb nooit naar die mogelijkheid van een overname verwezen. We hebben heel de avond gesproken over de toekomst van de Europese chemische industrie en de noodzaak om met grote projecten te komen. Voor ons is het heel duidelijk dat er in Europa te weinig ambitie is voor onze industrie. Het samenbrengen van onze bedrijven kan een springplank worden om naar verdere projecten te werken. Apart kan dat nooit.”

Had u diverse evenwaardige doelwitten, of was er een rangorde?

JOURQUIN. “Ik had een aantal doelwitten en er waren vele geruchten. Rhodia kwam heel duidelijk naar voren als een eerste keuze. Ik was overtuigd dat we samen een industrieel project konden bouwen. Er was een grote complementariteit van de productportfolio’s, de markten en geografische spreiding.”

Er was eerder sprake van het Deense Danisco. Er waren dus andere mogelijkheden?

JOURQUIN. “Ik filosofeer niet over de naam die u noemt, maar als ik tot de conclusie kom dat een prijs of activiteit overschat wordt, wandel ik ervan weg. Voor je naar zo’n onderhandeling gaat, moet je trouwens altijd precies weten wanneer je er ook wil uitstappen.”

Verbaast het u dat niemand anders kwam aankloppen bij Rhodia?

JOURQUIN. “Rhodia wou ook eerst niet verkopen. Het had bekendgemaakt dat het alleen zou blijven. Maar ik ben naar Jean-Pierre Clamadieu gestapt, en we kwamen tot de conclusie dat onze industriële toekomstvisie gelijkloopt.”

Dus u maakt zich geen zorgen over een mogelijk tegenbod?

JOURQUIN. “Iedereen is vrij om hoger te bieden, maar de premie van 50 procent op de beurskoers is toch een sterk voorstel, en wij zijn de enigen die een project met zo’n kwaliteit kunnen voorstellen. Ik wil benadrukken dat de raad van bestuur van Rhodia het unaniem heeft goedgekeurd.”

Zijn er bij Rhodia activiteiten waar u toch twijfels bij hebt, zoals de productie van de grondstof voor sigarettenfilters?

JOURQUIN. “Neen. Zo’n product heeft een goede marktpositie en het is een rendabele activiteit. Er is geen enkele activiteit bij ons of bij hen, waarvan ik nu zeg dat ik daar problemen mee zou hebben. We moeten ons natuurlijk geregeld blijven afvragen of het past in de megatrends voor de toekomst.”

Heeft Rhodia zijn moeilijke verleden wel definitief achter zich gelaten?

JOURQUIN. “Absoluut. Kijk hoe het de oude chemie is kwijtgeraakt en een gezond bedrijf is geworden, waarop geen hypotheek weegt. Dat is een bedrijf met toekomst.”

Na de verkoop van farma heeft de overnemer Abbott heel wat jobs geschrapt. Bestaat ook bij deze operatie het gevaar van fors banenverlies?

JOURQUIN. “De activiteiten zijn volledig complementair. Er is geen overlap, zoals Abbott had na de overname. Wij zouden trouwens ook hebben moeten snoeien als we farma hadden gehouden. Zowel Solvay als Rhodia heeft ook onafhankelijk van elkaar een herstructureringsplan doorgevoerd. Heel merkwaardig is dat. Het maakt dat onze organisaties vandaag perfect parallel lopen en het vergemakkelijkt het samenbrengen van de activiteiten.”

Wie gaat wie begeleiden bij het samenvoegen van de activiteiten?

JOURQUIN. “Jean-Pierre zal alle activiteiten de revue laten passeren. En we zullen wachten op zijn voorstellen. Als toekomstige opvolger moet hij ook zijn eigen road map beginnen uit te tekenen. Ik wil wel helpen, maar zal geen schoonmoeder zijn.”

U schenkt hem veel vertrouwen

JOURQUIN. “We delen dezelfde waarden, dezelfde ethiek, dezelfde filosofie, maar hij zal de problemen anders aanpakken. Jean-Pierre is ook een heel sterke leider. Hij zal zorgen voor een frisse kijk. Dat is gezond, anders dreigt op lange termijn bloedarmoede in de organisatie. Ik heb hem één ding beloofd, en dat is dat ik er alles aan zal doen om te zorgen dat hij slaagt. En hij zal slagen.”

U lijkt hem bijna als uw eigen zoon te beschouwen?

JOURQUIN. “Ik heb 16.000 zonen en dochters ( lacht). Het is belangrijk dat het stuur wordt overgedragen aan iemand die het vertrouwen van de mensen kan winnen. Anders zou ik echt een probleem hebben met mijn geweten.”

En wat gaat u doen?

JOURQUIN. “Wanneer je jouw werk gedaan hebt, draai je je om en ga je weg. Na onze algemene vergadering van mei 2013. Dan bereik ik de pensioenleeftijd. Dat is geregeld door onze statuten. En dat zal ik zeker kunnen. Daar moet u zich geen zorgen over maken. Ik zal ontzettend bezig zijn met andere dingen.”

Heel vaak komen Franse bedrijven in België shoppen. Nu doen ‘les petits Belges’ in Frankrijk een overname. Merkt u de gevoeligheden?

JOURQUIN. “Integendeel. België heeft een groot voordeel. We zijn voor niemand een bedreiging. We zijn hardwerkende mensen en we zijn niet pretentieus. We denken aan de toekomst. We kunnen buiten de grenzen van een land denken. Ik denk dus niet dat daar een probleem zit. Wat belangrijk is, is dat beide bedrijven dezelfde ambitie hebben en kunnen denken buiten de grenzen van Frankrijk en België om een in Europa gevestigde industriële groep met wereldambitie te worden.”

Voor de verkoop van farma had u heel wat lastige nachten. Nu ook?

JOURQUIN. ( grijnst) “Ik ben doodmoe. Het is een gewetensprobleem. Je moet je iedere dag afvragen of je goed bezig bent.”

Hebt u ook naar het portret van stamvader Ernest Solvay in uw kantoor gekeken?

JOURQUIN. “Ja, en hij zat te glimlachen.” ( lacht)

Beschouwt u dit als de kroon op uw werk?

JOURQUIN. “Ho maar, mijn carrière is nog niet gedaan. Er wacht mij nog de integratie, een fantastische uitdaging. En persoonlijke achterliggende overwegingen en gedachten heb ik nooit gehad.”

U hebt vroeger gezondheidsproblemen gehad. Woog dit overnamedossier zwaar?

JOURQUIN. “Zonder mijn hartinfarct, had ik deze periode niet overleefd. En dat meen ik echt. Door mezelf zo tegen te komen, elf jaar geleden, ben ik volledig rustig geworden en kan ik afstand nemen van de problemen. Ik kan nu veel beter mijn prioriteiten leggen. Als je een keer de dood hebt ontmoet, word je meer bescheiden. Je relativeert de zaken ook meer. Ik vind dat mijn hartaanval een geschenk is geweest.”

Lees Moneytalk Solvay komt in actie Moneytalk blz. 36

BERT LAUWERS IN PARIJS

“Jean-Pierre Clamadieu en ik delen dezelfde waarden, dezelfde ethiek, dezelfde filosofie, maar hij zal de problemen anders aanpakken”

“België heeft een groot voordeel. We zijn voor niemand een bedreiging. We zijn hardwerkende mensen en we zijn niet pretentieus”