Dat we om de oren worden geslagen met de term ‘disruptief’, danken we aan Clayton Christensen, een hoogleraar van de Harvard Business School, die de term lanceerde in 1995. In zijn boek The Innovator’s Dilemma toonde hij aan dat steeds meer gevestigde waarden en grote marktleiders werden onderuitgehaald door kleinere spelers die ‘disruptieve technologie’ gebruikten. Onder de radar ontwikkelt zich een radicaal nieuwe benadering, maar ze groeit exponentieel en plots lijkt de onverwoestbare incumbent niet meer in staat te concurreren. De grote waarschuwing van Clayton was dat die gevestigde waarden gewoonweg niet in staat zijn de nieuwe technologie te hanteren.
Het meest klassieke voorbeeld is de prestigieuze papieren encyclopedie Encyclopædia Britannica, die van de kaart werd geveegd door een belachelijk slechte encyclopedie op een schijfje, Encarta. Die was zo slecht dat Microsoft ze wel moest gratis weggeven. In enkele jaren was het lot van de papieren reus bezegeld. Sindsdien waren er tientallen nieuwe voorbeelden, van boekhandels tot luchtvaartmaatschappijen, van de muziekindustrie tot telefonie.
De kans bestaat dus dat ook uw bedrijf of sector zal verdwijnen door disruptieve technologie. Om de schrik nog wat aan te wakkeren, komt de tweejaarlijkse index van de potentieel meest disruptieve bedrijven uit, disrupt100.com. Uiteraard verschijnt die op het internet, de ontwrichter aller ontwrichters. Tällt Ventures bestudeert meer dan een miljoen starters en bepaalt hun disruptieve potentieel. Het nieuwe lijstje is net uit en het is boeiende lectuur, behalve natuurlijk als je eigen sector in het vizier loopt. En wees maar heel ongerust: er zijn buiten prostitutie niet veel sectoren die de dans ontspringen.
Op het nummer één staat Spiber, een Japans bedrijf dat kunstmatige spinnenzijde produceert en de al zo erg geteisterde kleding- en staalindustrie nog wat extra zal geselen. Sinds Spiderman weten we dat zijde van spinnen vijf keer sterker is dan staal. Je kunt er wonden mee hechten en kogelvrije vesten mee maken. Daar komen de kunstmatige pezen. Maar de toepassingen in de kledingindustrie lijken pas echt disruptief. The North Face verwerkt ze nu al in jassen. Vergeet dat je ooit nog zult skiën zonder een jasje uit spinnenzijde. Een toeleveringsbedrijf van Toyota kan er auto’s veel sterker én veel lichter mee maken. Oei staalindustrie.
Op het nummer twee staat het Amerikaanse Impossible Foods. Superlekkere kaas en vlees worden door dat bedrijf nu volledig plantaardig gemaakt. Het is alleen nog wachten op Jeroen Meus die ons komt vertellen dat de biefstuk van Impossible Foods zo veel lekkerder is dan die van de koe, en op Pascale Naessens die dat soort kaas in al haar kookboeken opneemt. Dat kan natuurlijk nooit. Uiteraard. Het is net die attitude die de gevestigde waarden in zo veel sectoren heeft onderuitgehaald. Muziek zal altijd op een zwarte lp worden verkocht, met grote winstmarges.
Op nummer drie vinden we het Israëlische Windward. Terwijl u net dacht dat big data vooral veel geblaat en weinig wol zijn, commercialiseert Windward analytics van gegevens over de situatie op zee. 90 procent van de wereldhandel speelt zich daar af. Nauwkeurig weten wat de situatie op elk moment op elke plek op zee ter wereld is, en wat de te verwachten evolutie is, is heel veel geld waard. Voor verzekeringsmaatschappijen, voor de visserij, voor het bestrijden van piraterij en voor beursanalisten. Want het is al lang bekend dat handel op zee een zeer betrouwbare indicator is voor economische trends.
En zo kunnen we nog even doorgaan. Inderdaad, lezer, u hebt goed opgelet, tot het nummer 100. En dat is wat we volgende week zullen doen: kijken naar de vreemde vogels op het lijstje en enkele opvallende trends, dankzij Buelens Inc, het nummer 346.399.167 op de lijst, een eenmansbedrijf dat de betekenis van een businesscolumn volledig transformeert. Potentiële investeerders kunnen zich rechtstreeks tot hem richten.
De auteur is professor-emeritus aan de Vlerick Business School.
MARC BUELENS
Het nieuwe lijstje van de potentieel meest disruptieve bedrijven is boeiende lectuur. Er zijn buiten prostitutie niet veel sectoren die de dans ontspringen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier