I had a dream…

I had a dream! De droom dat ik wakker werd in een land waar de leiders geselecteerd worden op hun competentie, hun duurzame aanpak, hun inspirerende leiderschap en hun resultaten. Waar de regering uitpakt met de beste professional op de juiste plaats wegens zijn trackrecord. Een land waar een neutraal, objectief orgaan via de beste objectieve methodes de juiste leiders in de markt detecteert, op hun totaalprofiel bestudeert en aan de opdrachtgever suggereert.

Maar ik kan beter verkassen naar Utopia of hard aan de boom blijven schudden om leiderschapsbenoemingen voor publieke functies op een hoger, meer ethisch niveau te tillen en ze uit het partijpolitieke opportunisme weg te halen. Wat we de jongste weken zagen, was een vadsige koehandel en mottige tapijtenverkoop bij een vieze clan van in bevangen achterkamers opererende bookmakers.

I had a dream! De droom dat er niet eens meer een debat moet worden gevoerd of bepaalde topmanagers à la Marc Descheemaecker en Jannie Haek hun vertrekvergoeding mogen binnenharken als ze een andere leidinggevende functie krijgen van dezelfde opdrachtgever. Simpelweg omdat dit not done is.

Stel je een bedrijfsleider voor die door de aandeelhouder gevraagd wordt de leiding over de Belgische vestiging te verlaten om naar de Aziatische vestiging te gaan, of die de kans krijgt in een internationaal conglomeraat een andere divisie te gaan leiden. Ik zou de man of vrouw wel willen tegenkomen die vraagt om de wettelijk voorziene opzegvergoeding terloops even op de rekening te storten.

En eerlijk gezegd, hoeveel begrip kan Jan met de pet hebben voor managers die er niet in geslaagd zijn om — na jaren van op elkaar inhakken en vechtend over de straat te rollen — van het Belgisch spoor een goed rollend bedrijf te maken, waarbij de dienstverlening top is, de treinen op zijn Zwitsers rijden, de ontsluiting van Brussel een feit is en het personeel begrepen heeft dat er nieuwe tijden zijn aangebroken en de tering naar de nering moet worden gezet.

I have a dream! De droom dat Frank Van Massenhove, de nieuwe spoorbaas, wél het voorbeeld kan geven en van de Belgische spoorwegen een toonaangevend, competitief bedrijf maakt. De keuze om hem als nieuwe patron aan te stellen, vind ik wel een meesterlijke zet. Meesterlijk omdat hij erin geslaagd is van een ouderwetse overheidsdienst een goed draaiende, klantgerichte organisatie te maken, waar jonge hippe professionals aan de slag willen, waar de oude garde gepassioneerd heeft leren werken op de nieuwe manier en waarbij de performantie van de dienst verveelvoudigd is. En dat allemaal in het algemeen belang, van u en mij dus. Meer gedaan met minder middelen en met grotere tevredenheid.

De context waarin Frank Van Massenhove als nieuwe leider van de NMBS moet werken, is weliswaar anders. Maar wie niet uitgedaagd wordt, valt in slaap. De schaalgrootte van de spoorwegen is een veelvoud van de federale overheidsdienst Sociale Zekerheid. Er is een raad van bestuur die behoorlijk present is. Er is een syndicale traditie die de mogelijkheden maar nog niet de inzichten en de wil heeft om zich om te vormen tot een partner in de noodzakelijke transformatie. Er is de druk van de organisatie die bij onvrede de werking erg gemakkelijk kan platleggen. Er is de alomtegenwoordige controle van het publiek, van de media, van de politiek, van de vakbonden. Er is de aartsmoeilijke opdracht om wat vroeger twee organisaties waren te integreren in één organisatie.

Ondanks al die uitdagingen en die complexiteiten heb ik er absoluut goede hoop in dat de nieuwe CEO slaagt in zijn opdracht omdat hij over een aantal leiderschapsvaardigheden bezit die essentieel zijn voor zo’n “mission quite possible“. Laten we daaraan dan wél een voorbeeld nemen.

De auteur is oprichter van het Global Inspiration & Noble Purpose Institute.

OLIVIER ONGHENA ‘T HOOFT

Wat we de jongste weken zagen, was een vadsige koehandel en mottige tapijtenverkoop bij een vieze clan van in bevangen achterkamers opererende bookmakers.