Terwijl corona alle aandacht blijft opeisen, komt dinsdag 3 november wel heel dichtbij. Het examen van Donald Trump als president van de Verenigde Staten. Een mens dreigt bijna te vergeten wie zijn tegenstander is. Het zou ons sieren, als wij in Europa met enige bescheidenheid naar die verkiezingen zouden kijken. Bescheidenheid, omdat we bitter weinig begrijpen van de Amerikanen. We kijken naar hun series, we gebruiken hun technologie en delen tot op zekere hoogte een aantal waarden. Maar we begrijpen hen niet. In Europa hebben we vooral affiniteit met het vooruitstrevende Amerika van New York of Californië. Maar over gigantische delen van het land – in veel gevallen strijdstaten – weten wij niks. Waarom zouden wij oordelen?
Als we dan toch van één ding wakker moeten liggen, laat het dan van de kans op chaos zijn.
Bescheidenheid, omdat het alleen aan de Amerikanen is om te beslissen. Het is hun democratische recht. Twee jaar geleden was ik er voor het laatst en toen viel me op hoeveel mensen me aanklampten over hun president. Uit beide kampen trouwens. Ofwel schaamden ze zich diep, ofwel wilden ze de man tot het uiterste verdedigen. Wel, al die mensen zullen dinsdag hun oordeel vellen, nadat ze Trump vier jaar lang hebben meegemaakt. Al dan niet geïnformeerd door Fox News of CNN. Al dan niet beïnvloed door de sociale media. Ze doen dat ongetwijfeld erg gemotiveerd – na vier jaar polarisering – en vanuit hun hoogst individuele perspectief. Niet vanuit het onze. Zo werkt dat.
Bescheidenheid, omdat we de impact van corona al helemaal niet kunnen inschatten. Bescheidenheid, omdat wij onze informatie grotendeels uit onze eigen media halen. Laten we eerlijk zijn: we hebben niet veel begrip voor de hoogstpersoonlijke beweegredenen van de Amerikaanse kiezer. Voor ons telt alleen het mondiale plaatje. En we vertellen elkaar het liefst wat we graag horen. Vier jaar geleden zat een groep journalisten van een grote Vlaamse nieuwsredactie te huilen na die turbulente verkiezingsnacht. Huilen was nochtans niet aan de orde. Begrijpen waarom sommige swingstaten gekanteld waren wél.
Bescheidenheid ten slotte, omdat het de geschiedenis is die oordeelt over Amerikaanse presidenten. Met Donald Trump zal het wellicht zo’n vaart niet lopen, maar de Amerikanen beschouwen Ronald Reagan als een van hun allerbeste presidenten. Bij ons werd hij destijds weggezet als een tweederangsacteur, een marionet en niet de slimste van de klas. Het illustreert hoeveel tijd er vaak nodig is om het grotere plaatje te zien. De vraag is bovendien hoe verschillend al die presidenten echt zijn, als je hun stijl buiten beschouwing laat. Donald Trump heeft het Amerikaanse isolationisme niet uitgevonden.
Als we dan toch van één ding wakker moeten liggen, laat het dan van de kans op chaos zijn. De kans dat de Amerikanen er de komende dagen, weken of maanden niet uit raken. Ik zie nog altijd de ponskaartenoorlog tussen George Bush jr. en Al Gore voor me. Beslecht in de rechtbank. Laat ons hopen dat het nu zover niet komt. Laat ons vooral hopen dat het niet op straat wordt uitgevochten. Het morele gezag van het vrije Westen staat al onder druk. Natuurlijk heeft de stijl van Trump niet geholpen. Zijn en onze worsteling met corona helpen evenmin. Maar wat zeg je straks tegen Poetin, Erdogan of Xi Jinping, mocht blijken dat de machtigste democratie ter wereld haar zaakjes niet op orde krijgt? Hoe kan het Westen in dat geval vooruitgang prediken in klimaat, individuele vrijheden of gelijke rechten? Mocht de democratie dinsdag falen, laat ons dan inderdaad maar eens een potje huilen.
Trends komt volgende week een dag later
Volgende week vindt u Trends uitzonderlijk op vrijdag in uw bus of in de winkel. Dat geeft de redactie de tijd om een grondige analyse maken van de Amerikaanse presidentsverkiezingen. U kunt die ook volgen op Trends.be.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier