Hoor mij jammeren en klagen

Op 26 november debatteert premier Guy Verhofstadt (VLD) opnieuw met de antiglobalisten (zie blz. 133). Op 1 december trekt de Mars voor het Kapitalisme door zeventig wereldsteden, onder meer ook voor de tweede maal door Brussel. Daar zult u de liberale premier evenwel niet zien. Elke revolutie is meer gebaat met een held of heldin met een erotische uitstraling dan met een intellectueel onder de haarschilfers en de puisten. De beste militant is een kruising van een popster, een schoonheidsprinses en een kruisvaarder. De sterkst gepromote merknaam in de strijd van de antiglobalisten is Naomi Klein, de auteur van ‘No Logo’. Kijk in de boekenkast van uw kinderen. Als ze bijdetijds zijn, ziet u ‘No Logo’, een verzengende aanval op de reclamewereld en de moderniteit. ‘No Logo’ werd de bijbel van de antiglobalisten.

Klein is de muze van de nieuwe ‘nuttige idioten’, de ijselijke en juiste term voor de westerse meelopers van het communisme en de gauchistische antirakettenbeweging van de jaren zeventig. De meelopers van Klein militeren voor een krimpende wereld met handelsbarrières, staatsmonopolies, planbureaus en politiek correct denken zonder vrijheid voor ondernemen, investeren, culturele eigenheid, internationaal reizen (de kerosine van de toerismejets vervuilt de wereld, weet u), pulp en hoge cultuur. Patrick Janssens, ex-reclamemaker en leider van een ‘re-branded’ partij, zei vorig jaar tijdens een gesprek met Trends over ‘No Logo’: “Het boek zal overleven in zijn reputatie. Ik maak de vergelijking met ‘Hidden Persuaders’ van Vance Packard, ook een journalistiek boek dat toch de vinger legde op iets wat toentertijd sterk leefde. ‘No Logo’ is geen wetenschappelijk-methodologisch werk, haar argumenten zijn daardoor op veel punten weerlegbaar. ‘No Logo’ weerspiegelt de Zeitgeist. Wie vandaag progressief is en tussen twintig en dertig jaar oud, koopt dat boek.”

Klein mikt opnieuw op de bestsellerlijst met ‘Fences and Windows – Dispatches from the Front Lines of the Globalisation Debate’. De term dispatches is pretentieus en misplaatst. Dispatches zijn verhalen die geboren worden in bloed en tranen tussen napalm. Naomi Klein hult zich vals in de mantel van de oorlogsverslaggever. Haar slagveldreportages beperken zich tot goed geschreven stukjes over bezoeken bij het veldwerk voor ‘No Logo’, conferenties met volgelingen, apartjes met politici die graag naast haar verschijnen om een nieuwe doelgroep te bedwelmen en lezingen aan de London School of Economics en andere oorden van het centrumlinkse piekeren. Haar frontlijn heet papier, dure hotelkamers en lunches met ijdele wereldleiders. Tot bewijs van het tegendeel zijn de manifestaties van de antiglobalisten lawaaierige plezierreisjes van jetsettende zoekers naar Peace And Love. Wie mocht twijfelen aan deze zin, leze het voorlaatste omslagverhaal ‘Whatever happened to No Logo?’ van het Britse vooruitstrevende blad New Statesman.

Antiglobalisten die een moordenaar als Saddam Hussein en islamterreur op één lijn zetten met de democratisch verkozen leiders van de VS en zelfverdediging, verdienen het niet om ernstig genomen te worden. Weinig nieuws onder de zon dus sedert de woorden en de daden van Joan Baez, Daniel Cohn-Bendit, Andy Warhol, William Reich, Allen Ginsberg, Herbert Marcuse, de progressieve tovenaars voor de generatie van mei ’68.

De babe van een Canadees burgergezin met een activistisch verleden – muesli, yoga, sandalen, tweewielers, wierookstaafjes en progressieve teksten moeten in die kringen – zoekt zingeving in een romantische drang naar communie met de vertrapten. Dat daarbij feiten onbekend, verwaarloosd en verdraaid blijven, is bijkomstig voor deze gedrevene. Naomi Klein is een kopie van de fel populaire voorganger van de Europese zestigers: Régis Debray, de Franse vriend van progressieve helden als Che Guevara en Fidel Castro. Die biechtte in zijn memoires van de late jaren tachtig op dat hij voornamelijk naar links was gedreven door zijn belustheid op willig vrouwenvlees. Dat vond je meer bij de gauchisten dan bij de bourgeois. Dergelijke ontboezemingen kruiden ook de boeken van andere iconen van de contestatie in de jaren zestig. Om te weten wat de 32-jarige Naomi Klein echt wil teweegbrengen met haar adolescentenacties, is het dus wachten op haar gedenkschriften van rond 2025.

Het antiglobalisme van Klein is het vinnigste linkse protest sedert de jaren zestig. Wat zij rondom zich ziet, is algemene treurnis. Alleen ” the movement” – de antiglobalisten gelieerd via internet, manifestaties en sociale forums – brengt de nestwarmte waarop zij kickt. Wat gedurende eeuwen zorgzaam en met transpiratie is opgebouwd, vindt Miss Antiglobalism maar niks. De democratie is synoniem met de beurs, de ondernemingen zijn onderdrukkingsmachines, de burgers marionetten van het kapitalisme.

Naomi Klein is een impressioniste. Haar ontdekkingsreis langs de confectiefabrieken van Azië is de kern van alle kennis. De moeilijke en meer relevante studies van de Wereldbank, het Internationaal Monetair Fonds of de Wereldhandelsorganisatie over de internationale groei interesseren haar niet. Klein is narcistisch. Haar beperkte wereldbeeld is hét wereldbeeld. De daling van de kindersterfte, de verkleining van de armoedekloof tussen de industrielanden en de Derde Wereld, de (soms stuitende) welvaarts- en consumptiemaatschappij in het Westen, de directe investeringen van multinationals in Afrika, Latijns-Amerika en Azië ontlokken bij haar alleen gejammer en gehijg over vervreemding en uitbuiting. In de utopische wereld van Klein verliest nooit iemand zijn job, wil nooit iemand werken voor een multinational.

De overgang van platteland naar fabriek, van dorp naar stad, van subsistentie-economie naar industriële economie brengt onvermijdelijk wrijvingen en spanningen mee. Wie dergelijke etappes bestrijdt en kiest voor stagnatie, veroordeelt twee derde van de wereldbevolking tot een derderangsbestaan. Een overjaarse puber uit de villawijken van de wereld haalt haar gepoederde neusje op voor de werkelijkheid. Naomi Klein is de slaaf van haar emoties.

Frans Crols [{ssquf}]

Naomi Klein is narcistisch. Haar beperkte wereldbeeld is hét wereldbeeld.