Honkvast en briljant

DIRK INZÉ "Je moet technologie gebruiken om de vraag naar voedsel te stillen." © THOMAS SWEERTVAEGHER

Dirk Inzé (62) hoort tot het kransje sleutelfiguren in de plantenbiotechnologie. Het maakt hem tot een van de meest geciteerde wetenschappers in Vlaanderen.

Waarom moet u deze onderzoeker kennen?

“Ik wou al van kindsbeen af wetenschapper worden”, zegt Dirk Inzé. “In plaats van mee te gaan op skiklas, vroeg ik een microscoop aan mijn vader.” De juiste keuze, zo blijkt. Sinds vorige week mag Inzé zich fellow van de American Association for the Advancement of Science (AAAS) noemen. In eigen land kreeg hij al de prestigieuze Francqui-prijs en de FWO-prijs.

Inzé hoort met andere woorden tot de royalty van de Vlaamse biotechwereld. Hij doctoreerde bij de pioniers Jozef Schell en Marc Van Montagu en kreeg geleidelijk steeds meer verantwoordelijkheden. Toen hij op het punt stond om in Berlijn het Max Planck Instituut te leiden, slaagde het VIB erin hem met een aantrekkelijker voorstel in Gent te laten blijven. Hij is sinds 2002 wetenschappelijk directeur van het VIB-UGent-centrum voor plantenbiotechnologie.

Waarover gaat het onderzoek?

Ongeveer de helft van zijn tijd besteedt Inzé nog aan eigen onderzoek. Zijn onderzoeksgroep telt veertig mensen. Het onderzoek richt zich op het begrijpen van moleculaire mechanismen die de grootte en het volume van planten bepalen. “Wij proberen in te grijpen op DNA-niveau om planten te verbeteren”, zegt Inzé. “Bijvoorbeeld om ze minder gevoelig te maken aan droogteperiodes of hogere temperaturen. We kunnen zo de voedselbevoorrading in Europa veiligstellen. De extremere weersomstandigheden in Europa zijn nefast voor de landbouw. De wereldbevolking groeit naar alle verwachting in 2050 tot bijna 10 miljard mensen. Je moet technologie gebruiken om de vraag naar voedsel te stillen. Hoge productiviteit is daarbij niet de enige factor van belang, maar het is wel een deel van de oplossing.”

Hoe internationaal gerenommeerd is het onderzoek?

Professor Inzé behoort tot de meest geciteerde wetenschappers in ons land. Zetten pioniers als Van Montagu en Schell het Gentse labo op de kaart, dan heeft Inzé dat met het VIB-centrum voor plantenbiotechnologie nog versterkt. “We zijn actief over de hele wereld”, zegt hij. “Van de ruim 300 mensen die hier werken, komt meer dan de helft uit het buitenland. Een postdoctoraat bij ons is een referentie. We hebben een campus in Zuid-Korea, werken samen met onderzoeksinstellingen in Japan, Australië, Zuid-Amerika en Noord-Amerika.”

Het is een half wonder dat Inzé in Vlaanderen is gebleven. Niet alleen kreeg hij ooit een werkaanbod om het Max Planck Instituut in Berlijn te leiden, hij werkte een klein decennium als onderzoeker voor het Franse Institut National de Recherche d’Agronomie (INRA). “Maar ik kreeg de toestemming om vanuit Gent te blijven werken. Ik fungeerde als go between tussen de Franse overheidsinstelling en de baanbrekende kennis in Gent.”

Zijn er economische toepassingen?

De afstand tussen het onderzoek van Inzé en ondernemerschap is altijd overbrugbaar geweest. Het leidde al in 1998 tot de oprichting van CropDesign. Intussen is CropDesign een onderdeel van BASF, en een schakel in het ecosysteem met diverse biotechbedrijven in het Gentse.

Uiteindelijk koos Inzé voor zijn universitaire carrière. “Ik vind het heel belangrijk de vertaling naar toepassingen te zien”, zegt hij. “We hebben met dertig bedrijven samenwerkingen lopen. Maar wij zitten aan het stuur, en de resultaten moeten worden gepubliceerd. Het octrooi is voor het bedrijf, maar er vloeit meerwaarde terug naar de onderzoeksgroep.”

Wat motiveert hem?

Golf fungeert in het drukke leven van Inzé als resetknop. “Het maakt je hoofd leeg omdat je buiten bent en een paar uur enkel aan dat balletje denkt.” Hij zegt dat hij wel competitief is, maar dat roem hem niet zo interesseert. “Hoe we de wereldproblemen in de voedselvoorziening kunnen oplossen en hoe we hier de mensen aan het werk houden, motiveren mij wel. Ik vind het belangrijk om een bijdrage te leveren aan het verbeteren van de wereld voor mijn vier kleinkinderen.”

Ook dat nog

CO2

CO2 is de boosdoener bij de opwarming van de aarde. Pogingen om koolstofdioxide uit lucht te halen en op te slaan botsen op een gebrekkige schaalbaarheid en een hoge prijs. Een nieuwe batterij, ontwikkeld door onderzoekers aan het Massachusetts Institute of Technology (MIT) kan dat misschien veranderen. Zij ontwikkelden een batterij die CO2 uit de lucht trekt tijdens het opladen. De batterij gebruikt daarvoor de techniek van electro-swing adsorptie. De prijs voor CO2-reductie en opslag zou daarmee dalen tot 50 à 100 dollar per ton.

Kanker

Geherprogrammeerde stamcellen kunnen kankercellen opsporen en vernietigen. Dat heeft het team van Wan Jinyong aan het Guangzhou Institute of Biomedicine and Health aangetoond. De onderzoekers pasten de techniek toe op muizen die leden aan kanker in de thymus, een klier die een grote rol spelt in het immuunsysteem.

Zwart gat

Een internationaal team van astronomen heeft een nieuw zwart gat ontdekt dat 68 keer zo zwaar is als de zon. Een zwart gat is een gebied in de ruimte waar de zwaartekracht zo sterk is, dat het zelfs het licht opslokt. De ontdekking maakt dat de theorie over het ontstaan van zwarte gaten aan herziening toe is. Tot op heden ging de wetenschap ervan uit dat zelfs de zwaarste sterren van onze melkweg geen zwarte gaten van meer dan 25 zonsmassa’s achterlaten.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content