Honden zonder leiband

In tijden van crisis zijn alle nieuwe jobs meer dan welkom. Dat moet de werkgroep-Lamfalussy ook denken. In haar rapport ter hervorming van het financieel toezicht in België stelt ze de oprichting van een nieuw orgaan voor: het Comité voor Systeemrisico’s (CSR). Hoewel dit het huidige Comité voor Financiële Stabiliteit moet vervangen, zal het meer en beter personeel huisvesten en dus jobs creëren. Het orgaan komt er naast de Nationale Bank van België (NBB) en naast de CBFA (Commissie voor Bank-, Financie-, en Assurantiewezen) en moet beide instellingen helpen het financiële toezicht in ons land uit te oefenen. Zowat 2000 werknemers bij de NBB en 400 bij de CBFA zijn dus blijkbaar niet in staat om in de toekomst beter te presteren dan in het verleden. Laat staan om op eigen houtje beter samen te werken. Het nieuwe orgaan moet kunnen bijten, dixit het rapport. De honden begonnen alvast te blaffen.

Het rapport was nog niet droog of gouverneur Guy Quaden keelde luidop dat hij de voorstellen maar niets vond. Zijn NBB moet alle controlebevoegdheden in huis krijgen. En ook CBFA-voorzitter Jean-Paul Servais gromde. Hij vond een aantal van zijn overtuigingen terug in het document, maar kon moeilijk leven met de kritiek die het rapport formuleerde op de CBFA. Nochtans is het rapport zo opgesteld dat de kritiek goed verscholen zit achter uitgebreide analyses en vingerwijzingen naar andere instellingen die faalden. Om het leed voor de Belgische instellingen wat te verzachten, maakt het rapport duidelijk dat ook andere instellingen als het IMF (Internationaal Monetair Fonds) en enkele Europese organen hun werk niet gedaan hebben.

Maar de kern van het rapport is dat de werkgroep-Lamfalussy een instelling wil die kan bijten. Dat kan pas als er aan twee voorwaarden wordt voldaan. Er moet betere wetgeving komen. Het falen van de controleorganen hangt samen met het ontbreken van efficiënte wetten. Wie geen stok in huis mag hebben, kan niet slaan. Nieuwe of oude organen kunnen pas volle kracht vooruit als de Belgische wetgevers hun werk hebben gedaan. Van een uitdaging gesproken voor onze politici.

Maar nog belangrijker is dat de honden goed getraind worden en van de politieke leiband worden gehaald. De controleorganen moeten gedepolitiseerd worden. Beide instellingen zijn vaak schuilkelders voor ex-cabinetards en andere politieke vrienden. Hoewel politiek benoemden meestal intelligente mensen zijn, zitten ze toch vaak op de verkeerde plaats met hun kennis. Zo ook bij de CBFA en de NBB. Bovendien schort er iets aan het algemene personeelsbestand. Het personeel is geschoold, maar heeft te weinig of geen voeling met de dagdagelijkse handelingen in financiële instellingen en al zeker niet met de marktenzalen. De complexe omgeving waarin banken vandaag werken is voor vele ambtenaren binnen NBB en CBFA gewoonweg te complex geworden.

Volgens Servais is het rapport gemaakt door theoretici, die weinig voeling hebben met de werkvloer. Dat verwijten de rapportschrijvers nu ook net zijn personeel. ‘De aanduiding van het directiecomité van de CBFA moet transparanter’, stelt de werkgroep-Lamfalussy en in verschillende paragrafen herhaalt ze de oproep voor beter gekwalificeerd personeel. Voor mensen die via de praktijk voeling hebben met de werking van banken in plaats van de vele juristen die de instellingen in huis hebben. En voor mensen die de grenzen van België al eens overschreden hebben. Ook de directiecomités moeten praktijkervaring in huis halen, uit de privésector weliswaar en niet alleen uit de politiek.

De Belgen hebben Europa nodig om de controle op de eigen markt efficiënt te laten verlopen. Met enkel nog KBC in ‘echte Belgische handen’ zullen de Belgische controle-instanties in vele dossiers slechts tweede viool spelen en afhangen van de informatie die ze van buitenlandse collega’s ontvangen. Maar ons land mag nog niet al te veel rekenen op Europa dat met het Larosière-rapport voorziet in de oprichting van twee nieuwe organen om het toezicht te versterken.

Dat rapport is ook een compromis en mist op sommige fronten slagkracht. Wat niet verwonderlijk is in het politieke en juridische lappendeken dat Europa vandaag nog is. Ook al omdat daar een schoothond opnieuw als commissievoorzitter werd voorgedragen. Bovendien tieren politieke benoemingen en spelletjes er welig. Zowel Europa als België moet zich kritisch opstellen bij het schrijven van de nieuwe regelgeving. Want de lijn tussen controleren en de controle overnemen is vaak dun. De wetten moeten toelaten dat de honden kunnen bijten, in plaats van enkel te blaffen. En dat ze onafhankelijk zijn van hun politieke baasjes. (T)

An Goovaerts DE AUTEUR IS HOOFDREDACTEUR.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content