Hoe ondernemend zijn onze burgemeesters?

Trends dook in de bestuurskamers van alle Belgische ondernemingen en verenigingen en ging op zoek naar de aanwezigheid van burgemeesters. Absolute koploper is Marc De Pauw, burgemeester van Destelbergen en bestuurslid in dertig nv’s. “Transparantie steun ik volledig, maar het mag niet verzanden in voyeurisme.”

1010 pagina’s. De editie van het Staatsblad van 11 augustus 2006 is een abnormaal dikke bundel waarin (bijna) alle politici van het land hun bestuursmandaten netjes opgeven. Onder het motto van transparantie doen ze hun aanwezigheid in de kleinste lokale vzw tot in de bestuurskamers van ‘s lands grootse ondernemingen uit de doeken. En geven ze aan in welke mate ze een extra cent verdienen aan al dat bestuurswerk.

Een overdonderende lijst, maar verre van praktisch om makkelijk conclusies uit te trekken. Zo hoeven de politici niet te vermelden of de exotische naam die ze opgeven een nv, bvba een vzw of welke rechtsvorm dan ook aanneemt. Ook een verwijzing naar de activiteiten van de onderneming of vereniging ontbreekt. En tot slot wordt er vrijelijk omgesprongen met het begrip mandaat. De meest secure politici geven ook hun lidmaatschappen bij de lokale, provinciale en nationale partijraden als een mandaat op, terwijl andere politici alleen in hun pen kruipen als ze lid van een raad van bestuur zijn.

Met de gemeenteraadsverkiezingen van 8 oktober in het vooruitzicht vroeg Trends aan data- leverancier Graydon alle bestuursmandaten van de Belgische burgemeesters op. Wie ontelbare opsommingen verwachtte, komt enigszins be- drogen uit. Integendeel, de lijsten doen wat mistroostig aan. De burgemeesters in dit land schuimen relatief weinig intercommunales, vzw’s en zeker geen nv’s af (zie kader: Waarin zetelen onze burgemeesters?). Logisch, vinden enkele burgemeesters die we contacteerden: een burgemeester krijgt al het hoogste politieke mandaat in de gemeente of stad. Bestuursmandaten worden doorgegeven aan schepenen, die zo extra gemotiveerd kunnen worden.

Eén naam springt met kop en schouders uit de tabellen: Marc De Pauw (53), sinds 1995 burgervader van 17.500 burgers in Destelbergen én houder van ongeveer dertig mandaten in nv’s. En bestuurslid van de Belgische, Europese en wereldwijde bridgevereniging: “Iedereen moet een wat irrationeel aspect in zijn persoonlijkheid hebben,” lacht De Pauw. “Voor mij is dat bridgen op vrijdagavond en actief zijn in de nationale en internationale bridgewereld.”

De VLD’er blijkt bij nader onderzoek niet alleen een gemeente te runnen, maar ook gedelegeerd bestuurder te zijn van de investeringsmaatschappij Sofinim (zie kader: De bestuursmandaten van Marc De Pauw). Logisch dat zijn mandatenlijst koploper is, want als investeerder volgt de licentiaat in de Economische Wetenschappen natuurlijk in de bestuursraden van zijn participaties op hoe deze bedrijven financieel en operationeel evolueren. “Of ik problemen heb met het openbaar maken van onze bestuursmandaten? Hoegenaamd niet. Het principe van transparantie steun ik volledig. Pas op, transparantie mag niet verzanden in voyeurisme. Sommige mensen oordelen misschien iets te snel op basis van de lijsten.”

TRENDS. U bedoelt: op basis van de lijst met bestuursmandaten concluderen sommige mensen te snel dat politici zakkenvullers zijn?

MARC DE PAUW. “Dat risico bestaat inderdaad. De lijsten sommen per persoon alle bestuursmandaten op. Zonder verder onderzoek kunnen lezers het oordeel vellen dat bepaalde functies niet combineerbaar zijn met een aantal mandaten. Dat gaat misschien wel wat te ver. Elke gemeente of stad moet geregeld een analyse maken van de bestaande situatie van intercommunales en vzw’s, maar scheer ze niet allemaal over dezelfde kam. Zelf ben ik zeker geen vragende partij om in intercommunales te zetelen. Ik heb mijn handen vol met mijn baan als burgemeester.”

Verschillende werkgeversorganisaties roepen ondernemers op om zich politiek te engageren. Waarom vinden zo weinig zakenlui hun weg in het politieke milieu?

DE PAUW. “( zucht lichtjes) Tja, er is duidelijk veel geduld en doorzettingsvermogen voor nodig. In de zakenwereld kan je vaak sneller resultaten boeken dan in de politieke wereld. In de zakenwereld is de lijn tussen een idee en de realisatie ervan veel korter. Bij het politieke gebeuren moet je met veel meer factoren rekening houden. Timmeren aan de weg kan daar veel meer tijd vragen.

“Nochtans kan je bij het besturen van een gemeente duidelijk een aantal organisatorische en budgettaire principes uit de zakenwereld toepassen. Een gemeentebestuur kan je best als een klein bedrijfje organiseren en leiden. Doelstellingen opschrijven en die op een kostenbewuste manier proberen na te streven. Efficiëntie is troef. Wij hebben van het begin af aan besloten geen politieke benoemingen door te voeren. Dat staat zelfs ingeschreven in het statuut van de ambtenaren. Zij worden beoordeeld door een externe jury. Zo kan je in de loop van de jaren een heel goede organisatie uitbouwen, ook al vraagt het veel tijd.”

Hebt u als ondernemer ook voordelen aan uw politieke mandaat?

DE PAUW. “Het is evident dat ik via mijn politieke betrokkenheid veel mensen ken, en mensen kennen is nu eenmaal belangrijk, ook in de zakenwereld. Niet dat daardoor zaken gebeuren die niet mogen gebeuren, maar je kan je contacten aanspreken.”

Veel ondernemers klagen over het economische beleid van de federale en Vlaamse regering. Bent u een tevreden ondernemer?

DE PAUW. “Ik erken dat we in dit land met grote handicaps kampen. Maar we hebben bijvoorbeeld op fiscaal vlak heel wat gerealiseerd de laatste jaren. Ook de Vlaamse regering heeft goed werk geleverd op het vlak van innovatie en onderwijs.”

U bent dus een fan van Fientje Moerman (VLD), de Vlaamse minister van Economie en Innovatie?

DE PAUW. “( lacht) Ze is een goede vriendin en ik heb veel bewondering voor haar werk in de Vlaamse regering.”

U aast niet op haar job?

DE PAUW. “Nee hoor, de beslissing om mij alleen lokaal te engageren heb ik een aantal jaren geleden voor mijzelf genomen en ik ben momenteel zeer tevreden. De lokale politiek is mijn persoonlijke grens in de verenigbaarheid tussen mijn werk bij Sofinim en de politiek.”

Hoeveel tijd neemt een politiek mandaat in beslag? Op zaterdagochtend doet u alvast aan dienstbetoon.

DE PAUW. “‘s Avonds en in het weekend besteed ik mijn tijd aan mijn lokale mandaat. Ik probeer na mijn uren bij Sofinim op het gemeentehuis te raken om enkele vergaderingen te doen of post of administratie door te nemen. Een groot deel van wat andere mensen als vrije tijd beschouwen, besteed ik aan mijn mandaat. Als er een openingsreceptie is voor een nieuwe wijk, kermis, koers enzovoort, dan probeer ik daar aanwezig te zijn. Maar ik ben er ook geen slaaf van. Je moet er niet de hele avond blijven plakken. Ook daar liggen fysieke grenzen. En ik hoop dat daar begrip voor bestaat.”

Kunt u als burgemeester het economische beleid van uw gemeente voldoende sturen?

DE PAUW. “We hebben een duidelijke keuze gemaakt over het type van bedrijven dat we in onze gemeente willen. We hebben niet geopteerd voor de echte industrie, maar eerder voor de kmo-sector. De industrie vindt haar plaats rond de kanaalzones van Gent. De eerste manier om kmo-schap te stimuleren, is natuurlijk gronden ter beschikking te stellen tegen betaalbare prijzen. We werken momenteel hard voor nieuwe bedrijfsterreinen voor lokale bedrijven die willen herlokaliseren of voor nieuwe bedrijven. Voor het overige: in onze gemeente zijn de belastingtarieven laag . En daar stopt voor mij ook de rol van de overheid. Wij moeten faciliteren, maar niet overal rechtstreeks ingrijpen.”

An Goovaerts