Hoe de papieren zak bijna ontplofte

Eurozak viert zijn vijftigste verjaardag met een dubbel gevoel. Er is blijdschap om de redding, nu het bedrijf is overgenomen door Thomas & Piron. Maar er blijft een sfeer van onbehagen of het wel zo ver moest komen. Trends ging op zoek naar de sporen van een gerechtelijk akkoord.

Het is een mooie metafoor: Gerard Huybrechts veegt met een doek wat stof van een baal papier vooraleer de fotograaf zijn werk kan doen. Een doek over het verleden, dat de minzame directeur van Eurozak de nodige hoofdbrekens heeft bezorgd. De familiale KMO, gespecialiseerd in de productie van papieren zakken, is nipt aan een faillissement ontsnapt. De 39-jarige Huybrechts blikt terug, behoedzaam wakend om de stichtende familie Ruytinx niet “in de zak te steken”.

In de tweede helft van de jaren tachtig liep het mis met Eurozak. De familie Ruytinx investeerde fors in een polyethyleendivisie met extrusie en drukkerij. Een markt die ze niet kende, en waarvoor ze niet de technische knowhow in huis had. De papierafdeling werd ‘verwaarloosd’ ten gunste van de plastiekafdeling. “Tegen de zomer van 2001 waren alle alarmlichten aan het knipperen,” zegt Huybrechts, die in 1999 in het bedrijf stapte. “In plaats van mijn vakantiekoffers te pakken, mocht ik hier kamperen en de mogelijkheden bestuderen.” Nadat achtereenvolgens zowel KBC als huisbankier Fortis Bank in een tijdsspanne van zeven maanden de kredietkraan hadden dichtgedraaid, stond het bedrijf met de rug tegen de muur. De familie vroeg het gerechtelijk akkoord aan, wat werd toegekend op 10 augustus 2001.

“En daar sta je dan. Je kent dat wel uit de media, maar wat zo’n gerechtelijk akkoord inhoudelijk betekent, besef je niet tot je ervoor geplaatst wordt.” Tijd om zich voor te bereiden kreeg Huybrechts niet. Dit was een afhandelscenario. “Je krijgt eigenlijk een glazen stolp over je gezet, waardoor je beschermd toekijkt naar wat zich rondom jou afspeelt. Maar intussen komt die buitenwereld ook door je stolp gluren.” In zo’n geval dringt de tijd, want klanten en leveranciers worden ongerust en de concurrentie zit ook niet stil. Er worden diverse scenario’s op tafel gegooid. Een nieuwe kapitaalinjectie? Een overnemer? Of wordt het toch het faillissement?

“Er werd uiteindelijk gekozen om het bedrijf in de etalage te zetten, op voorwaarde dat de kandidaat-overnemer een duidelijke visie moest hebben van waar hij met Eurozak naartoe wou.”

Huybrechts beklemtoont in één adem het belang van een eerlijke en open communicatie met de medewerkers. “Zonder hun vertrouwen haal je het niet. Zorg ervoor dat je het nooit beschaamt.” Dat betekent een continu overleg met de ondernemingsraad over de stand van zaken. En een echte opendeurpolitiek, ook qua cijfers. “Een gouden raad: zet uw doelstellingen in het begin goed voorop en hou u er aan,” zegt Huybrechts.

Vrij snel werd een intentieverklaring getekend met de Waalse bouwgroep Thomas & Piron, die zijn hoofdkantoor in Opont heeft. Wel werd de opschortende voorwaarde ingebouwd dat Eurozak een definitief gerechtelijk akkoord moest krijgen om het herstelplan uit te voeren. Op 30 april 2002 zette de Leuvense rechtbank van koophandel het licht op groen. Eurozak was gered, en vond onderdak bij de familie Piron. De familie Ruytinx gaf de in 1952 door FrançoisRuytinx opgerichte zaak node uit handen.

“Ontslagen zijn een kwakkel”

“Het management en in het bijzonder de verkoopafdeling hebben een ongelooflijke job gedaan,” zegt Huybrechts. “Onze omzet is nagenoeg stabiel gebleven tijdens de periode van het gerechtelijk akkoord. Dat gaf iedereen, ook de commissaris, voldoende vertrouwen. De zuurstof was er nog, wat psychologisch uitermate belangrijk is.”

Een belangrijk onderdeel in het herstelplan was de goedkeuring van de schuldeisers. Die gingen akkoord met de kwijtschelding van 50% van de schulden, en een gespreide betaling over 36 maanden van het resterende deel. “Dat betekent voor hen wel een ernstige aderlating,” erkent de Eurozak-directeur. “Al was het uiteindelijk wél kiezen tussen het faillissement en dit herstelplan.”

Huybrechts ziet een enorm potentieel in Eurozak. Thomas & Piron brengt alvast 1 miljoen euro vers kapitaal in, en wil fors investeren. Hoe fors is vandaag nog niet duidelijk, maar dat dit een kapitaalintensieve markt is, staat buiten kijf, aldus Huybrechts. “Thomas & Piron maakt nu zijn huiswerk, maar volgend jaar zullen die investeringen alvast beginnen.” Het gerucht dat 15% van de jobs geschrapt zou worden, ontkent Huybrechts met klem. “Het management heeft daar nooit uitspraken over gedaan. Waar de kwakkel vandaan komt als zou slechts 85% van de jobs behouden blijven, is voor rekening van de auteur.” Vast staat dat van de 64 arbeiders er geen enkele verdwijnt, bezweert Huybrechts. Er wordt momenteel wel onderzocht hoe het management meer operationeel betrokken kan worden, en er wordt allicht ook geschoven binnen de bedienden.

De ietwat verrassende overname van Eurozak door TP Finance, de holding boven Thomas & Piron, past in de diversificatiepolitiek van de Waalse bouwgroep. Met zijn 850 medewerkers en een omzet van 75 miljoen euro heeft die zich opgewerkt tot een belangrijke speler in België voor de woningbouw, maar ook daarbuiten. Zo heeft de groep projecten lopen in eigen beheer in Marokko, Algerije, Ivoorkust en Rwanda. De naam Eurozak blijft in elk geval behouden. Gerard Huybrechts, die algemeen directeur blijft van Eurozak, ziet de invulling van de zitjes in de raad van bestuur dus volledig veranderen. In de plaats van de familie Ruytinx komen Christian Vande Craen en Isidoor Theys. Beiden komen van Thomas & Piron, maar stonden in het verleden nog op de loonlijst van Eurozak, respectievelijk als commercieel medewerker en als bediende. Voorzitter van de raad van bestuur wordt Louis-Marie Piron, gedelegeerd bestuurder van Thomas & Piron.

“Geslachtofferd door de banken”

Wie het dossier heeft gevolgd, kan zich vragen stellen bij de rol van de banken in het verhaal. De storm bij Eurozak bereikte een hoogtepunt omstreeks december 2000, toen KBC besliste om zijn kredietlijn van 420.000 euro stop te zetten. De argumenten: een gebrek aan communicatie, aanhoudend weinig florissante resultaten, en een flinke deuk in het vertrouwen onder het toenmalige management. Die kredietlijn bleek niet gedekt, wat KBC ook niet langer kon verantwoorden in het licht van de aanstormende Basel-akkoorden.

Rond de jaarwisseling liet Eurozak een niet onoverkomelijk verlies optekenen van 545.000 euro op een omzet van 17,6 miljoen euro. Het eigen vermogen was echter gedaald van 5,5 miljoen euro in 1998 tot een schamele 1,6 miljoen euro in 2000. Toen huisbankier Fortis Bank in juli 2001 ook zijn (voor naar verluidt 150% ingedekte) kredietlijn van ruim 3,7 miljoen euro opblies (officieel om dezelfde redenen), betekende dat de doodsteek voor het bedrijf.

De familie Ruytinx heeft het gevoel dat ze geslachtofferd werd door huisbankier Fortis Bank, die al langer aanstuurde op een professioneler management. Tegenover Trends wou ze via haar raadsman alleen kwijt dat ze tevreden is met de redding van het bedrijf en de werkgelegenheid. Maar de spijt dat het bedrijf uit familiehanden is gegaan, overheerst voorlopig nog. Raadsman Jos Raets heeft net als Gerard Huybrechts wel begrip voor de houding van de banken, al vindt hij dat ze in dit dossier wellicht iets te snel aan de noodrem hebben getrokken.

“Maar bij de pakken blijven zitten, had geen zin. Dus werd het herstructureringsplan versneld uitgevoerd.” Iets wat al eerder had moeten gebeuren, aldus Raets, “maar dat is blijkbaar niet zo evident bij een familiebedrijf.” Huybrechts wil zich niet verstoppen achter het familiale karakter. “Men heeft te laat externe raad ingewonnen, punt.”

Luc Huysmans, Lieven Desmet [{ssquf}], lhuysmans@trends.be

“Een opendeurpolitiek tegenover de werknemers, ook qua cijfers, is bij een gerechtelijk akkoord van levensbelang.”