Hoe de NV België lobbyt bij de WTO

Op de WTO-conferentie in Hongkong is ook een Belgische delegatie, vijftig man sterk. “Alle stakeholders zijn gehoord, maar ze kunnen tot de eindmeet nog een en ander bijschaven.” Welke stappen zet België in de coulissen om zijn standpunten op de agenda te krijgen?

eXtra informatie op

www.trends.be Op de Trends-website vindt u de standpunten van de Belgische regering, het VBO, Fedichem, Febeltex en de Boerenbond.

Peter Mandelson, Europees commissaris voor de Handel, mag in Hongkong dan het Europese standpunt verkondigen, zelfs over de Belgische inbreng wordt tot het laatste moment onderhandeld. Marc Vanheukelen, adjunct-kabinetschef van minister van Buitenlandse Zaken Karel De Gucht (VLD), grijnst: “Er zijn veel Belgen in Hongkong. Ze schuiven aan om bij ons op de schoot te zitten.”

Was het Belgische verlanglijstje dan niet op voorhand ingeblikt? “Tot de eindmeet is alles een kwestie van geven en nemen en van allianties smeden rond eigen prioriteiten. Her en der kunnen we misschien bijsturen. Er is geen akkoord zonder evenwicht in de onderhandelingen tussen landbouw, industrie en diensten, en we willen ook tegenprestaties van de grotere ontwikkelingslanden,” vindt Elizabeth De Wandeler, adviseur voor de WTO-onderhandelingen bij het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO).

Anderen uit de vijftigkoppige delegatie wijzen op het belang van netwerking om hun aanwezigheid in Hongkong te rechtvaardigen. Pierre Van Mol, econoom voor de textielfederatie Febeltex: “Ik kan er Emile Goffin aanklampen, de directeur-generaal van de federale overheidsdienst Economie. Of doorpraten met Amerikaanse collega’s en textielproducenten uit ontwikkelingslanden.”

Standpunten bepalen op Belgisch niveau

Goffin hield de vinger aan de pols van het bedrijfsleven via het Maandelijks Overleg Handelspolitiek (zie schema: Hoe de Belgische standpunten opklimmen naar Hongkong). Afhankelijk van de thema’s die de Europese Commissie behandelde, konden bedrijfsfederaties daar bij topambtenaren en experts op gewestelijk en federaal niveau (de FOD’s Economie, Buitenlandse Zaken en Buitenlandse Handel) hun zienswijze toelichten. “Ook de bedrijven zetten thema’s op de agenda, het is tweerichtingsverkeer,” benadrukt Valère Vangeel, WTO-expert bij de federale overheidsdienst (FOD) Economie.

De Centrale Raad voor het Bedrijfsleven, een overlegorgaan tussen vakbonden en werkgevers, liet parallel zijn licht schijnen op belangrijke dossiers die in Hongkong ter discussie staan (zie kader: Minimumeisen van onze bedrijven). En minister De Gucht polste de Federale Raad Duurzame Ontwikkeling, waarin ook niet-gouvernementele organisaties (NGO’s) hun zeg hebben. Die inbreng (aandacht voor inschakeling van de armste landen in de wereldhandel, sociale normen en milieuaspecten) legt volgens ambassadeur Liliane Bloem – onze ‘WTO-spreekbuis’ in Europa – klemtonen waarmee ons land zich onderscheidt tussen de 148 WTO-leden.

De bedrijfsstandpunten komen aan bod via het zogenaamde P11-comité bij de FOD Economie, waarin naast de federale departementen Buitenlandse Zaken, Economie en Financiën, ook de gewesten meepraten op terreinen waarvoor ze bevoegd zijn, zoals landbouw en enkele aspecten van de liberalisering van diensten: de audiovisuele sector, gezondheidszorg, milieu en onderwijs. Het resultaat van dat denkwerk gaat vervolgens naar de federale en gewestelijke ministerraden. Uiteindelijk bundelt Buitenlandse Zaken, na groen licht van de Belgische ministerraad, het officiële standpunt waarmee minister De Gucht in Hongkong namens België het woord zal voeren (zie kader: Het Belgische verlanglijstje).

Ondertussen hebben bedrijfsfederaties, naast het officiële circuit, ook hun individuele meningen geventileerd via persmededelingen, briefwisseling met ministers, kabinetten en administraties of in informele contacten, al dan niet met koffie en croissants.

Belgische standpunten geïntegreerd in Europese posities

Tegelijk hielden de Belgische bedrijfsfederaties ruggespraak met hun Europese koepelorganisaties, die via hun lobby’s rechtstreeks aankloppen bij Comité 133, de organisatie die de Europese handelspolitiek uit input van de 25 lidstaten tot coherente standpunten kneedt en een algemene consensus nastreeft. Bedrijfsfederaties en -lobby’s gaan ook praten met Europese parlementsleden of dringen door tot in de coulissen van de Commissie en mogelijk bij Mandelson himself.

De Belgische chemie, meestal dochters van internationale groepen, schikt zich via Fedichem naar de posities van Cefic (Europese chemiefederatie) en dringt aan op wereldwijde douanetarieven tot 6 %, “ook voor belangrijke ontwikkelingslanden zoals China, India en Brazilië, die al een sterke eigen chemische industrie hebben”, beklemtoont Laurence Baudesson van Fedichem. Elizabeth De Wandeler (VBO) heeft geen moeite met tegemoetkomingen aan arme landen, maar neemt het niet dat “een twintigtal ‘gevorderden’ uit de categorie van ruim honderd ontwikkelingslanden zich in de WTO-ronden onder die noemer blijven verschuilen, terwijl ze geduchte concurrenten geworden zijn. Ze moeten mee in het bad en de spelregels respecteren”.

Pierre Van Mol, die namens Febeltex op één lijn zit met het VBO en met de Europese textielfederatie Euratex, hoopt in Hongkong meer aandacht te krijgen voor textiellanden in Midden-Europa en Noord-Afrika, waarmee onze textielbedrijven nauw samenwerken. Deze zogenaamde Euromed-landen dreigen weggespoeld te worden onder het geweld van China en India: “We hebben daar een win-winsituatie, want wij produceren in maakloon en zij kopen hun stoffen bij ons. Maar als onze invoertarieven te ver zakken voor goedkope landen als China, dreigen onze traditionele partnerlanden dit preferentiële voordeel met de EU te verliezen.”

Wanneer in het Comité 133 alle neuzen in dezelfde richting wijzen, schuift dat compromis hogerop om na goedkeuring op het ministeriële niveau (voor het dienstenluik bijvoorbeeld is unanimiteit vereist) uiteindelijk doorgeschoven te worden naar de Europese Commissie. Peter Mandelson kan dan in Hongkong met één stem spreken namens de 25.

Nog bijschaven in Hongkong

De Belgische delegatie in het kielzog van Karel De Gucht en Liliane Bloem – topambtenaren en experts van Buitenlandse Zaken en Economie en uit de gewestelijke administraties, een aantal parlementariërs, vertegenwoordigers van de bedrijfsfederaties en vakbonden, NGO’s en media, verspreid over de Marriott en Novotel – krijgen elke avond verslag van de Belgische ambtenaren in de zes WTO-werkgroepen (landbouw, markttoegang voor industriële goederen, diensten, regelgeving, ontwikkelingslanden en diversen). “Zo gaat het overleg met de stakeholders van de NV België ook tijdens de WTO-conferentie verder,” benadrukt Chantal De Pauw van FOD Economie, die de WTO-onderhandelingen volgt sinds Seattle in 1999.

Elke ochtend kan ambassadeur Liliane Bloem, de Belgische vertegenwoordiger in Comité 133, nieuwe standpunten van België overbrengen naar Comité 133, dat ook in Hongkong samenkomt. Ons land werpt zich daar op als verdediger van de belangen van de armste landen, al merkt Marc Vanheukelen ironisch op dat België voor het toelaten van kenniswerkers en detachering van werknemers uit het buitenland “restrictiever is dan de Europese Commissie”. De bedrijfsfederaties waken echter tot het laatste moment over de belangen van hun sector.

“We zullen toezien dat de Europese landbouw niet wordt opgeofferd zonder tegenprestaties van de VS, Brazilië en Australië,” zegt Klaas Dams, die namens de Belgische Boerenbond in Hongkong is. Zijn organisatie staat achter Copa en Cogeca, de Europese koepels voor boeren, landbouwcoöperatieven en melkerijen. “Vlaanderen is bijzonder kwetsbaar, we hebben de kleinste landbouwbedrijven in heel Europa,” merkt hij op. “Brazilië kan zijn rundvlees verkopen tegen 3 euro per kilo, terwijl de gemiddelde Europese groothandelsprijs 7 euro per kilo bedraagt. Zelfs met de huidige heffing van 3,4 euro komen we er niet. Ook andere ontwikkelingslanden kunnen daar onmogelijk tegenop.”

Marc Rosiers, algemeen directeur van Subel (de Belgische suikerfederatie), kan leven met het EU-aanbod om het invoertarief voor suiker van 419 euro per ton naar 200 euro te verminderen (van 180 % tot 100 %), op voorwaarde dat de speciale vrijwaringclausule die de Europese Unie beschermt tegen plotse muntschommelingen, behouden blijft. Hij waarschuwt dat nieuwe prijzen voor geïmporteerde suiker in de EU voldoende hoog moeten zijn om transportprijzen van efficiënte suikerregio’s (waar ons land er één van is) naar niet-efficiënte gebieden binnen de Unie te compenseren.

Met de druk van Frankrijk in de rug heeft Peter Mandel-son van bij het begin duidelijk gemaakt dat hij op de grens van zijn mandaat zit en dat extra toegevingen van Europa in Hongkong moeilijk liggen. Men zal op eieren lopen. “Hoe dan ook,” zegt De Wandeler (VBO), “onze ondernemingen hebben geen boodschap aan een betere markttoegang op papier, die zich niet vertaalt in de praktijk of tenietgedaan wordt door nieuwe niet-tarifaire belemmeringen.” En ze dringt erop aan dat werk gemaakt wordt van de uitvoering van eerdere verbintenissen uit voorgaande onderhandelingsronden. “Dat geldt zelfs voor de VS: zij werden door de WTO-geschillencommissie veroordeeld voor het doorstorten van antidumpingrechten aan hun bedrijven en ze werden op de vingers getikt voor belastinguitzonderingen bij export.”

Met dergelijke heikele punten op de agenda wordt het afwachten of de Doha-ronde in Hongkong weer op de sporen kan worden gezet.

Erik Bruyland

De kostprijs van logge administratieve procedures kan oplopen tot 2 à 15 % van de waarde van ingevoerde goederen.

“Ook tijdens de WTO-conferentie gaat het overleg met de stakeholders van de NV België verder.”

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content