Hier wordt de toekomst van België gemaakt

Benny Debruyne
Benny Debruyne Redacteur van Trends

Bedrijvencentra en coworkingkantoren zijn intussen bekend, maar nu veroveren zogenaamde creatieve hotspots het land. Het zijn broedplaatsen waar geeks, designers, ondernemers, studenten en ook artiesten elkaar ontmoeten. Welke initiatieven bestaan er zoal en waar zijn ze mee bezig?

mee bezig?

De nieuwe term ‘creatieve hotspot’ is nogal vaag. Voor sommigen gaat het om een hele stad of regio, maar in dit artikel gebruiken we een meer beperkte definitie: een gebouw waar creatieve beroepen, organisaties en bedrijven zijn gevestigd, waar ook publieke functies zijn ondergebracht en waar de kruisbestuiving tussen de aanwezigen zorgt voor een creatieve ondernemerscultuur.

Meestal vind je zo’n creatieve hot-spot (ook wel ‘creatieve hub’ of in Nederland ‘broedplaats’ genoemd) op een gerenoveerde industriële site zoals een oud mijnterrein, in een fabriek of entrepot. Maar het kan evengoed gaan om een nieuw gebouw dat in de stad opvalt door zijn architectuur. In deze gebouwen, die op dit moment overal in ons land aan het ontstaan zijn, vestigen zich creatieve bedrijfjes of organisaties uit de muziek-, gaming- en andere creatieve sectoren, maar evengoed reclamebureaus en toneelgezelschappen.

Een creatieve hotspot is steevast een broeinest van innovaties. Kruisbestuiving biedt tal van voordelen voor de ondernemers: ze werken in comfortabele werkomstandigheden, kunnen hun vaardigheden als ondernemer aanscherpen, doen nieuwe ideeën op, bedrijven kunnen sneller groeien en talentrijke medewerkers beter aantrekken en behouden. Bovendien krijgt de vaak verloederde buurt waar zo’n hotspot zich vestigt een ferme duw in de rug.

Tussen cluster en coworking

Hoewel de scheidingslijn niet altijd scherp te trekken is, maakt Pascal Cools, algemeen directeur van Flanders DC, de Vlaamse organisatie voor ondernemerscreativiteit, een onderscheid tussen creatieve hotspots, creatieve clusters en coworkingkantoren. “Een creatieve cluster is een groep bedrijven, meestal uit dezelfde sector, die zich vestigen op een plaats en vaak onder een koepelorganisatie die zorgt voor kennisuitwisseling. Het Duitse Ludwigsburg is een goed voorbeeld van zo’n cluster. Daar hebben zich een kleine 200 bedrijven verzameld rond de Filmacademie.”

Het andere uiterste van het spectrum zijn de coworkingkantoren, die als paddenstoelen uit de grond schieten. Co-workingplaatsen stimuleren ook kruisbestuiving en netwerking, maar zijn veel lossere structuren waar je per dag, week of langer een werkplaats kunt huren en kunt gebruikmaken van de aanwezige voorzieningen. Bedrijven of zelfstandigen zijn er niet permanent gevestigd. Creatieve hotspots bevinden zich tussen clusters en coworkingkantoren. “Creatieve hotspots zoeken meer naar bedrijven uit verschillende sectoren die er zich permanent vestigen”, zegt Cools.

Toch zijn ze meer dan een bedrijvencentrum. Vaak liggen ze vlak bij een hogeschool of universiteit en is er een organisatie die fungeert als motor van de hotspot en die de kruisbestuiving stimuleert door bijvoorbeeld events te organiseren met onderzoekers of kunstenaars, of die creatieve ondernemers helpt om hun zakelijke vaardigheden te verbeteren. Je vindt er publieke ruimtes en dikwijls is er plaats voor een coworkingplek, een incubator, café en restaurant.

De creatieveling als ondernemer

Waarom is het zo belangrijk dat creatieve ondernemers zich groeperen in hotspots? Volgens Tom Kestens, adviseur creatieve industrieën bij Unizo en als muzikant bekend als Lalalover, hebben ze door de economisch moeilijke tijden geen andere keuze. “De uitdaging van de creatieveling ligt in het opzetten van netwerken gebaseerd op artistieke verwantschap en gedeeld zakelijk belang. We moeten van het repetitiehok en het atelier naar een hot-spot met gedeelde infrastructuur en het gratis delen van informatie.”

Creatieve zelfstandigen – in Vlaanderen al goed voor 13,5 procent van het totale aantal zelfstandigen, zo blijkt uit een studie van Flanders DC – hebben volgens Kestens heel wat intrinsieke ondernemerskwaliteiten, maar moeten beter leren om hun zakelijke belangen te behartigen. “Pas dan zullen ze gewapend zijn voor de economie van morgen, waarin tijdelijke projecten, netwerken en flexibiliteit centraal zullen staan.” Unizo wil ook zijn steentje bijdragen met de oprichting van een afdeling creatieve industrieën. Kestens: “We organiseren bijvoorbeeld speeddatingbeurzen, zorgen voor begeleiding en lobbyen om het taxsheltersysteem voor de filmindustrie uit te breiden naar de mode, gaming en literatuur.”

Op de volgende bladzijden vindt u een overzicht van de voornaamste creatieve hotspots in ons land.

BENNY DEBRUYNE

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content