Het oude Rome (het imperium van Nero en co.)

Twee prettig leesbare boeken over de opkomst, bloei en ondergang van het oude Rome: de werken van de Nederlander Fik Meijer en de Brit Nigel Rodgers vullen elkaar goed aan. En tonen ook wel iets over de huidige wereldpolitiek.

Ook in het oude Rome was de perceptie heer en meester van de politiek. Wanneer de generaals, consuls of keizers soldaten nodig hadden en ten oorlog trokken (en dat was permanent het geval), verkondigden ze dat ze uit pure zelfverdediging handelden. De aristocraten beaamden dat en al gauw overspoelde de retoriek het volk. Maar de machthebbers trokken als agressors op oorlogspad. Ze wilden meer land en volkeren onderwerpen, eenvoudigweg omdat ze nood hadden aan meer macht, grondstoffen, slaven en belastingen. Het ging om resources en human resources. Kortom, in de echte motieven om ten oorlog te trekken, is er in al die eeuwen niet bijster veel veranderd.

Die conclusie ligt er vingerdik op in Macht zonder grenzen – Rome en zijn imperium, het jongste boek van de productieve Amsterdamse hoogleraar Fik Meijer. Toch houdt hij zich over de parallellen tussen het oude Rome en de huidige VS op de vlakte. Een hoofdstuk over die overeenkomsten zou zelfs op de valreep weggesnoeid zijn en dat is maar goed ook, want zo’n vergelijking klopt nooit helemaal. Het boek zoals het er nu ligt, is een juweel. Nooit gedacht dat een paperback, slechts opgeluisterd door enkele zuinige zwart-witfoto’s en een handvol landkaarten, de opkomst, bloei en ondergang van het Oude Rome zo treffend kon vatten. Op niet eens 370 bladzijden vertelt Meijer de hele kroniek – van de sjofele nederzetting aan de Tiber tot de machtige wereldstad Rome en uiteindelijk de verwoestingen door de Visigoten en Vandalen.

Zo’n ingewikkeld en breed in de tijd uitgesmeerd overzicht lijkt tot mislukken gedoemd, maar dat is buiten de methode van Meijer gerekend. Hij onderwijst niet (een fout van vele historici), maar vertelt. Hij overdondert zijn lezers niet met complexe gegevens, maar behoudt het overzicht. Hij brengt geen droogstoppelige kroniek, maar doorspekt zijn chronologie te gepasten tijde met kleurrijke figuren en saillante anekdoten. Zorgvuldige dosering, daar schuilt het geheim van Meijer. Noem het maar de zaak eenvoudig houden zonder ze simpel te maken.

Als u de hoofdlijnen wil, gepeperd met een rist royale inkijken in allerhande aspecten van de Romeinse maatschappij, én vergezeld van een gulle dosis illustraties, kunt u ook terecht in De opkomst en ondergang van het oude Rome. Nigel Rodgers, docent aan de universiteit van Cambridge, levert beduidend meer dan het klassieke spaarzame praatje bij de kleurenplaatjes die van vele van die historische koffietafelboeken zo’n afknapper maken. Dit boek is een prima uitzondering, het is kwistig met (goed leesbare) tekst én verhelderende foto’s, schetsen, kaarten en grafieken.

Fik Meijer, Macht zonder grenzen – Rome en zijn imperium. Athenaeum/P&VG, 399 blz., 19,95 euro. Nigel Rodgers, De opkomst en ondergang van het oude Rome. Veltman, 256 blz., 24,50 euro.

Luc De Decker

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content