Het konijn uit de hoed van Verhofstadt

Tijdens de regeringsonderhandelingen toverde formateur Guy Verhofstadt ( VLD) een konijn uit zijn hoed om het begrotingstekort weg te werken: fiscale amnestie. Het hoge woord was gevallen.

Decennialang durfde geen enkele politicus dit voorstel te lanceren uit schrik om politiek monddood te worden gemaakt. Maar nu zelfs respectabele landen zoals Duitsland en Zwitserland met een gelijkaardige idee spelen, waagden de liberalen hun kans. En tot veler verrassing gingen de socialisten niet op hun achterste poten staan. In een eerste reactie vond PS-voorzitter Elio di Rupo het geen ethische, maar wel een realistische oplossing. Onder druk van zijn achterban zwakte SP.A-onderhandelaar Frank Vandenbroucke achteraf zijn stilzwijgende goedkeuring af door te stellen dat een wettelijke regularisatie van niet-aangegeven inkomsten alleen moreel aanvaardbaar is als er ook een straf aan wordt vastgeknoopt.

Maar what’s in a name? Uiteindelijk wil iedereen komaf maken met een duister tijdperk waar dubbelzinnigheid hoogtij vierde. Volgens de Nationale Bank van België zit er voor 174 miljard euro Belgisch spaargeld in het buitenland. Je kunt er donder op zeggen dat nagenoeg niemand zijn inkomsten op deze beleggingen aangeeft. Een generaal pardon – zoals de Nederlanders dat zo mooi zeggen – zou een deel van dat kapitaal weer naar België repatriëren. Zelfs de vakbonden hebben niet langer fundamentele bezwaren tegen zo’n maatregel, op voorwaarde dat hij aan de invoering van een vermogenskadaster en/of de afschaffing van effecten aan toonder wordt gekoppeld.

Trends lanceerde op 28 mei 2003 al de idee van een belasting op vreemd vermogen als alternatief voor de beladen term fiscale amnestie. Dat ligt beter in de mond en smoort heel wat ethische bezwaren in de kiem. Als compensatie voor de schending van het draagkrachtbeginsel kan je vervolgens de heffingen op financiële instrumenten, die geen particulieren treffen, verhogen. Zo passeert de schatkist zelfs twee keer aan de kassa.

Intussen liggen de krijtlijnen voor een schone toekomst vast. Dankzij de Europese spaarrichtlijn is er vanaf 2005 geen grensoverschrijdende fraude met interesten uit beleggingen meer mogelijk. Op dat ogenblik zullen de lidstaten onderling fiscale gegevens uitwisselen.

Rest nog een oplossing voor het probleem van het verleden. Het spreekt voor zich dat een regularisatie van criminele inkomsten uit den boze is. Integendeel, deze vermogens – goed voor 2,5 miljard euro op jaarbasis – moeten onmiddellijk verbeurd worden verklaard. Fiscale amnestie geldt in de eerste plaats voor het grijze geld van de gewone burgers, die hun eerlijk verdiende centjes in het buitenland hebben belegd. Iets moeilijker ligt de billijke behandeling van het zwarte kapitaal dat tussen de mazen van het net is geglipt. Een differentiatie in de boetes kan hier een uitweg bieden.

Een ander heikel punt betreft de aanwending van de opbrengsten uit deze belasting op vreemd vermogen. Volgens de socialisten moeten de inkomsten integraal naar de sociale zekerheid gaan. Maar dan valt de motivatie weg om in deze sector te besparen. Om een duurzaam effect te krijgen, kun je met dit geld de openbare schuld verder afbouwen. Zo creëer je op de begroting de mogelijkheid om de lasten op arbeid verder te verlagen of zelfs de successierechten af te schaffen. Daar profiteert iedere Belg van!

Eric Pompen / Werner Niemegeers