Het ijs smelt Wat nu, politici?

Het Intergouvernementeel Panel over Klimaatverandering (IPCC) zal zijn vierde rapport uitbrengen. Dat zal somberder zijn dan de voorgaande en heel wat discussie losweken, voorspelt Emma Duncan.

Het Intergouvernementeel Panel over Klimaatverandering (IPCC) werd opgericht door de Verenigde Naties met de bedoeling een consensus te scheppen over wat er met het klimaat aan de hand is, zodat regeringen hun beleid zouden kunnen baseren op feiten waarover eensgezindheid bestaat. Het panel heeft tot nu toe drie rapporten, maar nog geen consensus voortgebracht. Sceptici beweren dat het dissidenten boycot. Er zijn onder meer klachten geweest dat de voorspellingen van het panel over de waarschijnlijke verspreiding van malaria neerkomen op paniekzaaierij, vooral omdat het voorkomen van de ziekte in de eerste plaats bepaald wordt door economische ontwikkeling. Andere critici menen dat de economische redeneringen van het panel wankel zijn. Maar zelfs al worden de conclusies aangevochten, het IPCC blijft het meest gezaghebbende orgaan inzake klimaatveranderingen.

Het nieuwe rapport zal zeker een aantal alarmerende ontwikkelingen bevatten. Zo is bijvoorbeeld het zee-ijs aan de noordpool sneller beginnen smelten. Een document dat in september 2006 gepubliceerd werd, meldt dat het permanente zee-ijs (het soort dat heel het jaar door blijft bestaan en niet wegsmelt in de zomer) van 2004 op 2005 met 14 % is afgenomen. Ook de stijging van het zeeniveau lijkt toegenomen.

Druk op politici neemt toe

Naarmate de wetenschap van de klimaatverandering verschuift, stijgt de druk op de politici, vooral in Amerika. De VS is de grootste uitstoter van broeikasgassen ter wereld en de enige vervuiler in de ontwikkelde wereld, naast Australië, die het Kyotoprotocol over de beperking van de emissies niet geratificeerd heeft. China zal in het komende decennium de VS voorbijsteken en ook India komt snel opzetten. De klimaatverandering maakt nog maar net deel uit van het politieke debat in die landen. Maar omdat het de ontwikkelde naties, niet de ontwikkelingslanden, zijn die de grootste verantwoordelijkheid dragen voor de historische opstapeling van broeikasgassen, wordt algemeen aanvaard dat zij de morele plicht hebben om als eerste actie te ondernemen. De VS wordt dan ook beschouwd als de sleutel tot de oplossing van het probleem.

Heel wat democraten zijn erop uit federale emissiebeperkingen in te voeren. Het is significant dat ook een toenemend aantal republikeinen er dezelfde visie op beginnen nahouden en niet alleen in Californië, waar de Republikeinse gouverneur Arnold Schwarzenegger Kyoto-achtige controles gesteund heeft, die in 2006 in wetten gegoten werden.

Amerikaanse koerswijziging?

Evangelische christenen die zich zorgen maken over het rentmeesterschap over de aarde, landbouwers die alternatieve energiebronnen beschouwen als een nieuwe inkomensstroom, haviken die de afhankelijkheid van de VS van olie uit het Midden-Oosten willen afbouwen en jagers die zich zorgen maken over het milieu, spannen allemaal samen om druk uit te oefenen op het Witte Huis. Ook heel wat ondernemingen dringen aan op een federale controle. Dat komt deels omdat zij vrezen voor een verwarrend lappendeken van controlemaatregelen op het niveau van de staten, deels omdat ze regulering van het soort dat Bush bereid is om te onderschrijven verkiezen boven het soort dat bijvoorbeeld Hillary Clinton zou invoeren, en deels omdat ze van oordeel zijn dat regulering nieuwe activiteiten zal voortbrengen waaruit ze baat zullen kunnen halen.

Een bundel wetsvoorstellen inzake klimaatverandering wint steun in het Congres. De politiek is, net als de klimaatverandering, een onzeker iets. Maar de kans op een Amerikaanse koerswijziging in verband met de beperking van de koolstofemissies neemt toe.

De auteur is adjunct-hoofdredacteur van The Economist.

Emma Duncan