HET GEVAARLIJKE OPPORTUNISME VAN DE BANKEN

Dat "tientallen" klanten van BNP Paribas Fortis en "een beperkt aantal" klanten bij ING kortingen krijgen op de kapitaalaflossingen van hun lening, is niet echt nieuws meer. Wie Trends leest, wist al sinds midden februari dat er Belgen zijn die door de enorme rentedaling van de voorbije jaren geld verdienen aan hun lening met een variabele rente. Veel belangrijker is dat naar schatting duizenden klanten recht hebben op een negatieve rente, maar het moeten stellen met een nulrente.

Volgens John Romain van het advieskantoor Immotheker worden "duizenden" hypotheekcontracten niet nageleefd. Romain: "Dat spelletje is al sinds vorig jaar aan de gang. De mensen krijgen een brief van hun bank met de berekening van hun variabele hypotheekrente - die negatief is - en vervolgens staat daarin te lezen dat de rente niet onder nul kan zakken. De mensen dienen geen klacht in, want ze zijn tevreden dat ze geen rente hoeven te betalen. Maar correct is het niet." Vooral Belgen die in 2006, 2007, 2008 of 2011 een hypotheeklening met een variabele rente hebben afgesloten, controleren het beste of ze niet te veel betalen aan hun bank. Vooral op momenten dat de rente piekte, verkochten de banken leningen met weinig winstmarge boven op de marktrente, volgens Romain. "40 procent van de Belgische overheidsleningen noteert met een negatieve rente. Dan weet je dat veel van die contracten ook met een negatieve variabele rente zitten." Het is niet zo dat de hypotheeknemer bij een negatieve rente geld krijgt teruggestort van de bank, maar hij zou wel een korting op zijn maandelijkse kapitaalaflossingen moeten krijgen. Sinds 2012 zijn de banken in hun voorwaarden beginnen op te nemen dat de rente nooit negatief kon worden. Daarvoor stond volgens Romain in heel wat contracten dat de rentedaling onbegrensd was. Romain verkocht zulke leningen met een onbegrensde variabele rente van banken als AXA en Belfius. Hij discussieert sinds vorig jaar met de juristen van die instellingen over de kortingen die ze zouden moeten toekennen op kapitaalaflossingen. Romain raadt leners aan klacht neer te leggen bij Ombudsfin, de ombudsdienst van de financiële sector, als hun bank hen tekortdoet. Dit weekend bleek dat de Beroeps-vereniging van het Krediet (BVK) het standpunt heeft ingenomen dat de rente op een woonkrediet nooit negatief kan worden. De federale overheidsdienst Economie, die verantwoordelijk is voor hypotheekleningen, spreekt dat tegen. Volgens de dienst hangt het gewoon af van wat er in het contract staat. De Economische Inspectie heeft nog geen klachten gekregen en is om die reden nog geen onderzoek gestart. Enkele weken geleden waren er nog topbankiers die steen en been klaagden over de wettelijke minimumrente van 0,11 procent op spaarboekjes. Toen bleek dat de regering niet zou raken aan die minimumrente, kwamen er berichten dat verscheidene banken hogere kosten zouden aanrekenen aan hun klanten. Het is grof dat de banken een eigen draai geven aan de hypotheekwet. Ze maakten beloftes aan hun klanten - de hypotheeknemers - en komen die niet na. Misschien hebben niet alle betrokken klanten dat al door, maar op termijn zal ook dat platte opportunisme zich tegen de banken keren. ILSE DE WITTE