Het algoritme voor scheidsrechters

Van de wereldvoetbalbond FIFA over de Nederlandse hockeybond tot de Australische cricketliga: allemaal gebruiken ze de software van het Vlaamse RefAssist om scheidsrechters aan wedstrijden te koppelen.

Dieter De Naeyer was een voetbalscheidsrechter op een hoog niveau, tot hij in 2016 moest stoppen. “Ik werd projectmanager voor de VAR (videoscheidsrechter, nvdr) en ben als lid van het Professional Referee Department van de Belgische voetbalbond KBVB betrokken bij alles wat met scheidsrechterstechnologie te maken heeft. Op die manier mocht ik mee een oplossing zoeken om de aanduiding van scheidsrechters te optimaliseren.”

Elk seizoen moet de KBVB zo’n 150.000 keer een scheidsrechter aan een match toewijzen. “Voordien bepaalden zo’n honderd vrijwilligers wie welke match mocht fluiten en wie waar assistent zou zijn. In de hogere afdelingen kwam daar nog de VAR of een vierde man bij. Zo kom je al snel aan een gigantisch complexe legpuzzel”, legt De Naeyer uit. “Die puzzel voor de eerste speeldag leggen is nog vrij eenvoudig. Vanaf de tweede speeldag moet je er al rekening mee houden dat je een scheidsrechter niet opnieuw een wedstrijd van dezelfde ploeg mag laten fluiten. Referees zijn vaak vrijwilligers, die al eens een dag vrij nemen of geen verre verplaatsing wensen te doen. Sommige clubs willen een bepaalde scheidsrechter niet en omgekeerd.”

Samen met ingenieur Ken De Norre-De Groof bedacht De Naeyer een algoritme dat dat hele proces automatiseerde. “Een handige bijkomstigheid is dat we de verplaatsingskosten kunnen optimaliseren. Toen de KBVB zag dat scheidsrechters zo per seizoen 1,5 miljoen kilometer minder hoefden af te leggen, was ze meteen mee. Ook de ecologische impact is gigantisch.”

Wereldbeker in Qatar

Het idee mondde uit in RefAssist, een start-up die rond dat algoritme een platform ontwikkelde. Er werken elf mensen. Het platform is een volwaardig softwarepakket waarmee sportfederaties hun scheidsrechters kunnen opvolgen. Van onbeschikbaarheden en betalingen tot cursussen: alles verloopt via RefAssist. Ook rapporten zijn geïntegreerd in het platform. “Na een wedstrijd moet een scheidsrechter invoeren welke sancties hij heeft uitgedeeld. De data over de sporters die daarvoor nodig zijn, halen we uit andere systemen, die we aan RefAssist kunnen koppelen”, zegt De Norre-De Groof.

RefAssist besefte al snel dat andere sportfederaties met dezelfde uitdagingen kampen om scheidsrechters toe te wijzen. “We focusten initieel op de voetbalwereld, maar intussen wordt ons platform voor een stuk of tien sporten gebruikt – zowel teamsporten, individuele sporten als wielerwedstrijden”, aldus De Naeyer.

RefAssist maakte in heel korte tijd een sterke internationale expansie door. Sportfederaties wereldwijd gebruiken het platform uit Zottegem. De Naeyer: “De Nederlandse hockeybond heeft een paar duizend officials. De Australian Football League en Cricket Australia zijn samen goed voor meer dan 25.000 umpires. Ook de wereldvoetbalbond FIFA gebruikt ons platform. Bij alle toernooien die ze organiseert, van de Arab Cup tot de Wereldbeker in Qatar, worden de scheidsrechters gepland en opgevolgd via RefAssist.”